Η ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΙΚΗ ΚΑΘΙΕΡΩΣΗ ΤΟΥ ΥΜΝΟΥ «ΕΠΙ ΣΟΙ ΧΑΙΡΟΙ ΚΕΧΑΡΙΤΩΜΕΝΗ…»

Ψηφιδωτό, Αγία Σοφία Κωνσταντινουπόλεως, 12ος αιών. 

Η Καθιέρωση του ύμνου σε χρήση στην Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου και στην ακολουθία του Αποδείπνου, προέκυψε κατόπιν θαυματουργικής παρέμβασης της Υπεραγίας Θεοτόκου κατά τον 14^ο αιώνα. Σύμφωνα με την παράδοση, επί των ημερών της ηγουμενίας στην Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας - Αγίου Όρους του πανοσιωτάτου Ιακώβου του Πρικανά, όρισε ο Κωνσταντινουπόλεως Κάλλιστος, να ψάλετε ο ύμνος «Επί σοι χαίροι Κεχαριτωμένη…..», όταν τελούνταν η θεία μυσταγωγία, κατά την ώρα των Διπτύχων. Όμως, ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Φιλόθεος, καθόρισε αντί αυτού να ψάλετε ο ύμνος «Άξιον εστίν ως αληθώς», σαν συντομότερος. Κάποιο έτος, παραμονή των Φώτων, λέγει ο Αλεξανδρείας Γρηγόριος στον δομέστικο του χορού Γρηγόριο, να ψάλει το «Επί σοι χαίροι Κεχαριτωμένη…..». Παρότι κάποιοι διαφώνησαν, ο αριστερός ψάλτης έκαμε υπακοή και έψαλε τον ύμνο. Μετά το πέρας της αγρυπνίας, και αφού κάθισαν όλοι να ξεκουραστούν, ελαφρύς ύπνος κατέλαβε τον Δομέστικο, κατά την διάρκεια του οποίου, είδε τον Θεοτόκο να στέκεται πάνω του και να του λέγει : «Δέξαι σου το ψαλτικόν, ω Δομέστικε, και ευχαριστώ σοι πολλά». Ταυτόχρονα του έδωσε ιδιοχείρως ένα χρυσό νόμισμα, το οποίο έκτοτε ευρίσκεται αποτεθησαυρισμένο στην αγία εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου, στην Ιερά Μονή της Μεγίστης Λαύρας. Το θαύμα της Παναγίας διαδόθηκε αμέσως παντού και η Αγίας μας Εκκλησία όρισε όπως ψάλετε πάντα και από όλους ο ύμνος «Επί σοι χαίροι Κεχαριτωμένη…..», κατά την Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου και στα Απόδειπνα.

ΠΗΓΗ : ΒΟΥΛΓΑΡΙ Ν., ΙΕΡΑ ΚΑΤΗΧΗΣΙΣ, ΚΕΡΚΥΡΑ 1852, σ. 142.