Η «ΜΑΥΡΗ» ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΗΣ JASNA GORA

Πρόκειται για το μεγαλύτερο προσκύνημα της Πολωνίας. Κατά τις εφετινές μου θερινές διακοπές συνέπεσε διερχόμενος για τη Βαρσοβία να το «ανακαλύψω». Μου κέντρισε το ενδιαφέρον διότι ο ξεναγός μας

πληροφόρησε ότι η εικόνα αυτή της «Μαύρης» Παναγίας, είχε Βυζαντινή προέλευση. Πρόκειται για μία Βρεφοκρατούσα. Ο εικονογραφικός τύπος είναι της Οδηγήτριας. Επιστρέφοντας στην Πατρίδα, αποφάσισα να το ψάξω.

 

Βρήκα λοιπόν ότι η προέλευση της εικόνας χάνεται στο θρύλο. Το αρχαιότερο ντοκουμέντο, που φθάνει στο 1474, την παρουσιάζει ως γνήσιο έργο του αγίου Λουκά. Μετά από ρητή αίτηση των πιστών της Ιερουσαλήμ, έγινε απ' τον απόστολο πάνω στην επιφάνεια του τραπεζιού γύρω απ' το οποίο η Αγία Οικογένεια συνήθιζε να τρώει και να προσεύχεται. Ό Κωνσταντίνος την έφερε στην Κωνσταντινούπολη, όπου έγινε ξακουστή απ' τα πολλά της θαύματα. Ο Λέοντας, Πρίγκιπας της Ρωσίας (Ρουθηνίας), ζήτησε την εικόνα για τη χώρα του, όπου έχτισε μια εκκλησία για να την εκθέσει στην ευλάβεια των πιστών. Από τη Ρουθήνια η εικόνα πέρασε κατόπιν στην Ουγγαρία και τελικά στην Πολωνία¹. 

Είναι μια εικόνα καθαρά βυζαντινή, που η παράδοση την ανάγει μέχρι τον 6ο ή και τον 5ο αιώνα. Εικονίζει μια Παναγία λεπτή και θλιμμένη, που τα χείλη Της σφίγγουν με τόση εγκαρτέρηση και θεληματικότητα τον πόνο Της, όπως ακριβώς και το μαφόριο που τυλίγει το αρχοντικό Της κεφάλι. Έχει μεγάλες εθνικές περιπέτειες αυτή η περίπυστη εικόνα. Άλλοτε την άρπαζαν από τους Πολωνούς, κι άλλοτε οι Πολωνοί την έπαιρναν πίσω. Όλες αυτές οι ταλαιπωρίες έχουν αφήσει μια έντονη σκοτεινότητα πάνω σ' ολόκληρη την επιφάνεια του ιερού εικονίσματος, γι' αυτό φαίνεται και την λένε «Μαύρη Παναγία». Εκείνο όμως που συγκλονίζει ακόμη περισσότερο, είναι τα πλήθη των πιστών που διαρκώς συρρέουν εκεί να προσκυνήσουν και να αγιασθούν. Είδαμε χιλιάδες ανθρώπων σε ουρές ατέλειωτες να έρχονται, και μόλις έφθαναν στον περίβολο του Ναού εσέρνονταν στα γόνατα μέχρι να

φθάσουν κάτω από το ιερό κουβούκλιο, όπου ψηλά είναι τοποθετημένη μέσα σε άπλετη φωτοχυσία η «Βασιλίσσα του Πολωνικού λαού», όπως την ονομάζουν σημειώνει ο Αυστραλίας Στυλιανός².

 

Πράγματι, ουρές προσκυνητών επισκέπτονται το ναό καθημερινά, ενώ οι τοίχοι γιομάτοι πατερίτσες κι άλλα αφιερώματα δηλώνουν την ευγνωμοσύνη όσων ευεργετήθηκαν από τη «Μαύρη» Παναγία.

 

ΠΗΓΕΣ : 1. Georges Gharib, Οι εικόνες της Παναγίας, Ιστορία και λατρεία, εκδ. Τέρτιος, Κατερίνη 1997, σελ. 147-149., 2. Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας Στυλιανού, Ενσαρκώσεις του Δόγματος, Εκδόσεις Δομός, 1996. 

ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΞΥΛΟΓΛΥΠΤΟΥ ΤΕΜΠΛΟΥ ΣΤΟΝ ΙΕΡΟ ΝΑΟ ΑΓΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΑΓΙΟΝΕΡΙΟΥ ΚΙΛΚΙΣ

Εγκαινιάστηκε σήμερα από τον πατέρα Γεώργιο, το νέο χειροποίητο, μεγαλοπρεπές, καλαίσθητο, εξαιρετικής ποιότητας και τέχνης, τέμπλο του Ιερού Ναού Αγίου Βασιλείου, του Ν. Αγιονερίου, από τον πατέρα Γεώργιο, άοκνο εργάτη του Ευαγγελίου και ποιμένα του Δημ. διαμερίσματος. Το όραμα του πατρός Γεωργίου και των Νέοαγιονεριτών, έλαβε σάρκα και οστά και έγινε πραγματικότητα, Θεία συνάρσει, παραμονές των Χριστουγέννων. Πραγματικό δώρο, στολίδι, αληθινό «κέντημα» προς δόξαν Θεού. Ευχόμαστε εκ μέσης καρδίας ο Άγιος Θεός να χαριτώνει τον π. Γεώργιο και να οικοδομεί την ποίμνη του εις νομάς σωτηρίους. Θερμά συγχαρητήρια και στο Εκκλησιαστικό Συμβούλιο αλλά και σε όλους τους φιλόθεους και ευσεβείς κατοίκους του Ν. Αγιονερίου.

Το παλαιό Τέμπλο : 

ΕΝΑΣ ΞΕΧΑΣΜΕΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΝΑΟΣ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΑΝΔΡΕΑ ΤΗΣ ΟΥΓΓΑΡΙΑΣ

Προ μερικών ημερών - στα πλαίσια εκδρομής - επισκέφθηκα τη Βουδαπέστη. Προς μεγάλη μου έκπληξη και χαρά συνάντησα έναν μικρό ξεχασμένο Ελληνικό Ναό (ίσως μοναδικό όσον αφορά τον αρχιτεκτονικό ρυθμό) σε μια μικρή κωμόπολη, τον Άγιο Ανδρέα, απομεινάρι της παρουσίας του επιχειρηματικού Ελληνικού «δαιμονίου» τον 18^ο αιώνα. Τον παρουσιάζω λοιπόν για να τον δείτε και να προσκυνήσετε όταν επισκεφθείτε την Βουδαπέστη.

O ναός βρίσκεται στην πάλαι ποτέ ελληνική παραδουνάβια συνοικία του Αγίου Ανδρέα (Szentendre), μιας μικρής γραφικής κωμόπολης μόλις 20 χιλιόμετρα βόρεια της Βουδαπέστης.

Πρόκειται για γραφική κωμόπολη με μεσογειακό ταπεραμέντο, με αρκετά μουσεία, καλλιτέχνες και εννέα ναούς (επτά καθολικούς). Τον 18^ο αιώνα κατοικούνταν από Ούγκρους, Σέρβους, Σλοβάκους, Γερμανούς και Έλληνες.

Το Ελληνικό στοιχείο εγκαταστάθηκε στη περιοχή αυτή μετά το 1521. Πρόκειται για εμπόρους οι οποίοι προσπαθούσαν να ξεφύγουν από την οθωμανική λαίλαπα.

Ο ναός που είναι αφιερωμένος στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, βρίσκεται στην πάλαι ποτέ Ελληνική συνοικία παρά τον Δούναβη ποταμό, ακριβώς στο κέντρο της κωμόπολης. Τα σχέδια είναι πιθανότατα του αρχιτέκτονα Mayerhoffer András, και αποτελεί συνδυασμό των ρυθμών Μπαρόκ και Ροκoκό. Οικοδομήθηκε μεταξύ του 1752 – 1754. Το ξύλινο περίτεχνο τέμπλο φιλοτεχνήθηκε από το σέρβο ζωγράφο Μιχαήλ Ζίφκοβιτς, μεταξύ των ετών 1802 και 1804.

Στην είσοδο του ναού, αριστερά, υπάρχει μαρμάρινη αναθηματική στήλη η οποία αναγράφει τα ακόλουθα :

«ΕΝΘΑ ΚΕΙΤΑΙ ΕΝ ΜΑΚΑΡΙΑ ΤΗ ΛΗΞΕΙ ΑΝΑΠΑΥΘΕΙΣ ΕΝ ΚΥΡΙΩ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΟΛΟΓΙΑΝΝΗ ΕΚ ΠΟΛΕΩΣ ΥΠΗΣΧΥΑΣ ΖΗΣΑΣ ΕΤΗ ΜΗ΄ ΚΕΚΟΙΜΗΚΕ ΔΕ ΕΝ ΕΤΕΙ ΑΨΝΘ ΜΗΝΙ ΑΠΡΙ-ΛΙΩ ΚΔ΄ ΕΝ ΣΕΝΤΑΝΔΡΕΑ».

Προφανέστατα πρόκειται για τον κτήτορα του ναού, έναν πλούσιο απόδημο Έλληνα από την Υπησχύα της Βορείου Ηπείρου, τον Βορειοηπειρώτη Δημήτριου Τολογιάννη, ο οποίος έζησε εκεί 48 έτη και ενταφιάστηκε στην είσοδο του ναού στις 24 Απριλίου του 1759, όμως με διαβεβαίωσε η επιστάτης. Αργότερα, φαίνεται ότι με την αναχώρηση του ελληνικού στοιχείου από τη περιοχή, ο ναός πέρασε στα χέρια των ομόδοξων Ορθόδοξων Σέρβων. Έτσι αναφέρεται ως Σερβικός Ορθόδοξος Ναός, ενώ ο κτήτορας ήτο Έλληνας και ευρίσκονταν επί της Ελληνικής συνοικίας της περιοχής.

ΠΗΓΕΣ : http://www.iranyszentendre.hu/en/sights/templomok

http://www.hungary-touristguide.com/szentendre.html