ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΝΗΨΙΣ

Ιερά Μονή Καρακάλλου. 

Οι Άγιοι Πατέρες μας άφησαν μιαν μεγάλη πνευματικήν κληρονομιάν. Η κληρονομιά αυτή είναι η νηπτική εργασία.

Νήψις λέγεται η προσοχή και ο άγρυπνος νους, δια να μη περάσουν μέσα εις την ψυχήν μας οι εμπαθείς λογισμοί και οι φαντασίες των πονηρών δαιμόνων. Η ουσία της νήψεως είναι να μη περάσει ο πονηρός λογισμός μέσα εις την καρδίαν. Μέσα εις την καρδίαν πρέπει να ευρίσκεται μόνον ο νους και όχι οι λογισμοί. Αυτή η πνευματική εγρήγορσις λέγεται νήψις.

Η πρακτική άσκησις είναι βοηθητικόν μέσον δια την νήψιν. Η νηπτική εργασία οδηγεί τον άνθρωπον εις την θεωρίαν, την σοφίαν και την αγάπην του Θεού.

Η πρόοδος εις την προσευχήν και εις την νήψιν είναι η μεγαλυτέρα επιτυχίαν εις τον άνθρωπον, η καθαρότης της καρδίας είναι το αποτέλεσμα της νηπτικής εργασίας. Εκ της τηρήσεως του νοός εξαρτάται η ζωή ή ο θάνατος της αθανάτου ψυχής.

Πρέπει να νικούμε τον διάβολον εις την προσβολήν του πειρασμού. Άλλο χαρακτηρίζεται από τους διακριτικούς Πατέρας προσβολή και άλλο συνδυασμός και άλλο συγκατάθεσις και άλλο αιχμαλωσία και άλλο ψυχικόν πάθος. Ο Άγιος Ιωάννης ο Σιναΐτης εις τον ΙΕ΄ λόγον του περί αγνείας, τα αναλύει αυτά πολύ καθαρά.

Προσβολή, είναι ένας απλούς λόγος ή μια τυχαία εικόνα που εμφανίζεται δια πρώτην φοράν εις την καρδίαν.

Συνδυασμός, είναι το να συζητήσεις με το εμφανισθέν είτε εμπαθώς είτε απαθώς.

Συγκατάθεσις, είναι η ηδονική στροφή της ψυχής προς το εμφανισθέν.

Αιχμαλωσία, είναι η ορμητική και αθέλητη αρπαγή της καρδίας^. ή η εξακολουθητική συνεύρεση με αυτό, πράγμα που εξαφανίζει την καλήν μας ψυχικήν κατάστασιν.

Πάλη, είναι η παράταξις μιας ίσης προς τον εχθρόν δυνάμεως, με την οποίαν, ανάλογα με την θέλησίν μας, ή νικούμεν ή υφιστάμεθα ήττα.

Πάθος, είναι εκείνο που εμφωλεύει πολύν καιρόν εμπαθώς μέσα εις την ψυχήν μας και το οποίον από την πολλήν συνήθειαν έχει κάνει την ψυχήν να παραδίδεται μόνη της εις αυτό.

Υπάρχει και μια άλλη λεπτότερη έννοια, η οποία αποκαλείται παραρριπισμός του νοός. Αυτή η έννοια παρευθύς, χωρίς να μεσολαβήσει χρόνος ή λόγος ή εικόνα, παρουσιάζει με περισσότερη οξύτητα το πάθος εις τον άνθρωπον.

Εκείνος λοιπόν που αντιμετωπίζει νικηφόρα την προσβολήν, αυτός δια μιας περιέκοψε όλα τα κακά επακόλουθα.

ΠΗΓΗ : ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΚΑΡΑΚΑΛΛΟΥ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ, ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑΙ ΕΜΠΕΙΡΙΑΙ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΙΩΣΗΦ ΤΟΥ ΗΣΥΧΑΣΤΟΥ, εκδ. «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ», ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2005, σελ. 105 κ.ε.