Ο ΜΕΛΧΙΣΕΔΕΚ - TOY ΣΕΒ. ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΓΟΡΤΥΝΟΣ κ. ΙΕΡΕΜΙΑ

Συνεχίζουμε, ἀδελφοί χριστιανοί, τήν μελέτη μας στό πρῶτο βιβλίο τῆς Ἁγίας Γραφῆς, τήν Γένεση. Ἴσως νά φαίνονται βαρετές μερικές διηγήσεις, καί ἴσως πάλι νά δημιουργοῦν τήν ἀπορία, γιατί νά ἀναφέρει ἡ Ἁγία Γραφή τίς διηγήσεις αὐτές. Καί ὅμως, ἀγαπητοί μου, αὐτά πού ἐμεῖς νομίζουμε περιττά ἔχουν πολύ μεγάλο νόημα καί σημασία. Εἴπαμε δέ ἀπό τήν ἀρχή τῶν κηρυγμάτων μας ὅτι οἱ διηγήσεις τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ἀναφέρονται στόν Χριστό καί ἄς μήν φαίνεται αὐτό ἀπό τήν πρώτη ἀνάγνωσή τους. Αὐτό θά δοῦμε στό σημερινό μας κήρυγμα.

1. Πέντε βασιλιάδες τῆς Παλαιστίνης ἦταν ὑποταγμένοι γιά δώδεκα χρόνια στόν βασιλιᾶ τῆς Ἐλάμ τῆς Περσίας, πού τόν ἔλεγαν Χοδολλογομόρ. Ἐπιτέλους ὅμως οἱ βασιλιάδες αὐτοί ἐπαναστάτησαν ἐναντίον τοῦ βασιλιᾶ τῆς Ἐλάμ, γιά νά ἀποκτήσουν τήν ἀνεξαρτησία τους (14,2-4). Ἀλλά ὁ Χοδολλογομόρ, πού ἦταν ὁ πιό δυνατός βασιλιᾶς τῆς Ἀνατολῆς, κατατρόπωσε τούς Παλαιστίνιους βασιλιάδες καί αὐτοί ἔφυγαν στά βουνά (14,10). Καί ὁ Χοδολλογομόρ πῆρε ὅλο τό ἱππικό τους, τά γυναικόπαιδά τους καί ὅλα τά ὑπάρχοντά τους καί ἐπέστρεψε νικητής στήν χώρα του (14,11). Μεταξύ δέ τῶν αἰχμαλώτων ἦταν καί ὁ Λώτ, ὁ ἀνιψιός τοῦ Ἀβραάμ (14,12). Κάποιος ἀπό τούς αἰχμαλώτους, πού ξέφυγε, πῆγε στήν Χεβρών καί εἰδοποίησε τόν Ἀβραάμ γιά τό κακό πού συνέβηκε στόν ἀνιψιό του τόν Λώτ (14,13). Καί ὁ Ἀβραάμ, χριστιανοί μου, ὁ ἄνθρωπος αὐτός τοῦ Θεοῦ, δέν σκέφτηκε τήν ἀδικία πού τοῦ ἔκανε ὁ ἀνιψιός του, γιά τήν ὁποία μιλήσαμε στό προηγούμενο κήρυγμα, ἀλλά ὀργανώθηκε γιά νά τόν ἐλευθερώσει. Ἔκανε λοιπόν γρήγορα ὁ Ἀβραάμ ἕνα τάγμα ἀπό 318 δούλους του, πού ἦταν ἐξασκημένοι στόν ἀγώνα, καί ἔτρεξε πίσω ἀπό τόν Χοδολλογομόρ καί τά στρατεύματά του (14,14). Τούς πρόφτασε κάπου στό βόρειο ἄκρο τοῦ Ἰσραήλ καί ἐπιτέθηκε ἐναντίον τους τήν νύχτα ἀπό διάφορες πλευρές. Ἔγινε μεγάλη σφαγή. Ὁ Ἀβραάμ μέ τά παλληκάρια του κατατρόπωσε τόν Χοδολλογομόρ καί τά στρατεύματά του (14,15). Ἔτσι μέ τήν ἔνδοξη αὐτή νίκη του ὁ Ἀβραάμ ἐλευθέρωσε τόν ἀνιψιό του τόν Λώτ καί ὅλο τόν αἰχμάλωτο λαό (14,6).

Τήν διήγηση αὐτή, ἀγαπητοί μου, τήν ἀκοῦμε στόν Ἑσπερινό τῆς Κυριακῆς τῶν 318 Θεοφόρων Πατέρων τῆς Πρώτης Οἰκουμενικῆς Συνόδου. 318 οἱ δοῦλοι τοῦ Ἀβραάμ, 318 ἀκριβῶς καί οἱ Πατέρες τῆς Πρώτης Οἰκουμενικῆς Συνόδου. Οἱ Πατέρες αὐτοί ἦταν ἕνα θεῖο στράτευμα, μία θεία παρεμβολή, οἱ ὁποῖοι κατετρόπωσαν τόν Ἄρειο καί τούς ὀπαδούς του. Συνέτριψαν τήν αἵρεσή τους καί ἀπελευθέρωσαν ἀπό αὐτήν τούς πιστούς πού εἶχαν παραπλανηθεῖ.

2. Τόν νικητή Ἀβραάμ, ἐπιστρέφοντα ἀπό τήν μάχη, βγῆκαν νά τόν προϋπαντήσουν οἱ νικημένοι Παλαιστίνιοι βασιλεῖς (14,17 ἑξ). Καί ὁ βασιλιᾶς τῆς πόλης Σαλήμ (δηλαδή, τῆς Ἰερουσαλήμ), Μελχισεδέκ τό ὄνομα, βγῆκε καί αὐτός νά προϋπαντήσει τόν Ἀβραάμ. Μάλιστα πρόσφερε στόν Ἀβραάμ ἄρτο καί οἶνο (14,18)! Μᾶς φαίνεται περίεργη ἡ προσφορά αὐτή τοῦ Μελχισεδέκ καί πρέπει νά κρύβει κάποιο μυστικό νόημα. Γιατί σάν βασιλιᾶς ὁ Μελχισεδέκ θά μποροῦσε νά κάνει στόν Ἀβραάμ ἕνα πλούσιο βασιλικό τραπέζι καί ὄχι νά τοῦ προσφέρει μόνο ἄρτο καί οἶνο. Πραγματικά, εἶναι περίεργη ἡ προσφορά αὐτή τοῦ Μελχισεδέκ. Καί ὁ ἀπόστολος Παῦλος μᾶς λέγει ὅτι ὁ λόγος περί Μελχισεδέκ εἶναι «πολύς» καί «δυσερμήνευτος» (Ἑβρ. 5,11).

Ὁ Μελχισεδέκ, ἀγαπητοί μου, εἶναι τύπος τοῦ Χριστοῦ. Πρῶτα-πρῶτα, ὁ Μελχισεδέκ δέν ἦταν μόνο βασιλιᾶς, ἀλλά, ὅπως μᾶς τό λέει καθαρά ἡ Γένεση, ἦταν «ἱερεύς τοῦ Θεοῦ τοῦ Ὑψίστου» (14,18). Δηλαδή ἦταν Ἱερέας τοῦ πραγματικοῦ Θεοῦ. Ἔπειτα, δέν ἀναφέρεται καθόλου ἡ γενεαλογία του, οὔτε ὁ πατέρας του, οὔτε ἡ μητέρα του. Καί αὐτό γίνεται γιά νά εἶναι τύπος τοῦ Χριστοῦ. Ὁ Χριστός πραγματικά εἶναι «ἀμήτωρ» σάν Θεός, καί «ἀπάτωρ» σάν ἄνθρωπος. Καί γιά τήν γενεά τοῦ Χριστοῦ ὁ Ἠσαΐας λέγει: «Τήν δέ γενεά αὐτοῦ τίς διηγήσεται;» (Ἠσ. 53,8). Τό ὄνομα Μελχισεδέκ, ἐπί πλέον, σημαίνει «βασιλιᾶς τῆς δικαιοσύνης». Βασιλιᾶς δηλαδή πού χάριζε στόν λαό τήν δικαιοσύνη. Τέτοιος ἦταν ὁ Χριστός μας, πραγματικός Μελχισεδέκ. Τέλειος Βασιλιᾶς καί τέλειος Ἱερεύς, πού ἔφερε τήν δικαίωση, τήν δικαιοσύνη στούς ἀνθρώπους. Ὁ Μελχισεδέκ, τέλος, ἦταν βασιλιᾶς τῆς Σαλήμ, δηλαδή τῆς Ἰερουσαλήμ. «Σαλήμ» σημαίνει εἰρήνη. Ὁ Μελχισεδέκ εἶναι καί σ᾽ αὐτό τύπος τοῦ Χριστοῦ, γιατί ὁ Χριστός μέ τήν Θυσία Του ἔφερε τήν εἰρήνη μεταξύ Θεοῦ καί ἀνθρώπων. Ὥστε ὁ Μελχισεδέκ ἦταν τύπος τοῦ Χριστοῦ (Ἑβρ. 7,2 ἑξ.). Καί σάν τύπος τοῦ Χριστοῦ πρόσφερε στόν Ἀβραάμ, τόν πνευματικό γενάρχη τῶν χριστιανῶν, ἄρτο καί οἶνο, πού εἶναι ὁ τύπος τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ. Στό περιστατικό αὐτό λοιπόν, τῆς προσφορᾶς στόν Ἀβραάμ ἄρτου καί οἴνου ἀπό τόν Μελχισεδέκ, προτυπώνεται ἡ Τροφή τῶν χριστιανῶν, ἡ Θεία Κοινωνία! Ἀλλά καί ὁ Ἀβραάμ πρόσφερε στόν Μελχισεδέκ τό ἕνα δέκατο ἀπό τά λάφυρά του (14,20). Μέ τήν πράξη του αὐτή ὁ Ἀβραάμ ἔδειξε ὅτι ἡ Ἱερωσύνη τοῦ Χριστοῦ, πού τυπωνόταν ἀπό τήν ἱερωσύνη τοῦ Μελχισεδέκ, εἶναι ἀνώτερη ἀπό τήν ἱερωσύνη τοῦ Λευΐ, τοῦ ἀπογόνου τοῦ Ἀβραάμ (βλ. Ἑβρ. κεφ. 7). Γι᾽ αὐτό καί σάν κατώτερος ὁ Ἀβραάμ προσφέρει ἀποδεκάτωση στόν ἀνώτερο, τόν Μελχισεδέκ.

3. Μᾶς κάνει ἐντύπωση ὅτι ὁ Ἀβραάμ δέν θέλησε νά πάρει οὔτε «κλωστή» οὔτε «λουρί ὑποδήματος» ἀπό τά λάφυρα τοῦ Χοδολλογομόρ (14,22-23). Ἄρα τήν ὑπόσχεση πού τοῦ ἔδωσε ὁ Θεός, ὅτι θά τόν κάνει κύριο τῆς Παλαιστίνης (13,15), δέν τήν ἐξέλαβε ὑλικά, ἀλλά πνευματικά. Ἀντίθετα οἱ ἀπόγονοί του Ἰσραηλῖτες ζητοῦσαν ἕνα Μεσσία μέ ὑλική καί στρατιωτική δύναμη. Ὁ Ἀβραάμ, μή θέλοντας νά πάρει τίποτα ἀπό τά λάφυρα τῆς νίκης του, ἔκανε ὅ,τι θά κάνει καί ὁ Ἰησοῦς Χριστός στήν ἔρημο, ὅπου ὁ σατανᾶς τοῦ παρέδωσε ὅλες τίς βασιλεῖες τοῦ κόσμου. Καί ὁ Χριστός μας ἀπήντησε: «Ὕπαγε ὀπίσω μου, σατανᾶ» (Ματθ. 4,10)!

Ἡ διήγηση πού εἴδαμε στό κήρυγμά μας σήμερα, ἀγαπητοί μου χριστιανοί, εἶναι ἱστορικό γεγονός. Ὁ βασιλιᾶς Ἀμαρφάλ, πού ἀναφέρει ἡ διήγηση ὅτι συμμάχησε μέ τόν Χοδολλογομόρ (14,1), εἶναι ὁ Χαμουραμπί τῆς Βαβυλώνας, πού ξέρουμε ἀπό τήν ἱστορία. Καί ἐπειδή γνωρίζουμε ἀπό τήν ἱστορία ὅτι αὐτός ἔζησε περί τό τέλος τοῦ 18ου αἰῶνος π.Χ., σ᾽ αὐτήν, λοιπόν, τήν ἐποχή πρέπει νά τοποθετήσουμε χρονολογικά καί τόν Ἀβραάμ.

ΠΗΓΗ : † Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας, "ΑΠΛΗ ΚΑΤΗΧΗΣΗ", Φεβρουάριος 2010, αριθ. 38, σ. 3 κ.ε.