TO ΜΕΓΑ ΑΠΟΔΕΙΠΝΟ

Το Απόδειπνο είναι η τελευταία τακτική ακολουθία του νυχθημέρου, η οποία τελείται μετά το δείπνο και προ της κατάκλισης του ύπνου, ως ευχαριστία «δια την από των κόπων ανάπαυσιν και δια την υπόμνησιν του θανάτου………… και ως απαρχή της νυκτός…………..  ίνα ταύτην ανεπηρεάστως διέλθωμεν» (Συμεών Θεσσαλονίκης, Περί της Θείας προσευχής, κεφ. 6, PG 155, 553 B-C), «αιτούμενοι πάσαν έχειν ειρηνικήν και ίνα εν ειρήνη υπνώσαντες αναστώμεν ιδόντες πάλιν το φως» (του ιδίου, ερώτησις  οθ΄, PG 155, 940 C-D). Στην Αγία μας Εκκλησία, υπάρχουν δύο ακολουθίες του Αποδείπνου, του μικρού και του μεγάλου. Να σημειωθεί ότι στις ιερές μονές το μικρό Απόδειπνο τελείται στον νάρθηκα, ενώ το μέγα Απόδειπνο κάθε Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη και Πέμπτη στον ναό, ενώ στους ενοριακούς ναούς πάντοτε στον ναό. Ακόμη, κατά τη πρώτη εβδομάδα των νηστειών της Σαρακοστής, διαβάζεται Ευαγγέλιο (στο τέλος), μετά το Θεοτοκίο «Την πάσαν ελπίδαν μου». Επιπλέον, την α΄ εβδομάδα των Νηστειών, ψάλλεται ο Μέγας κανών χωρισμένος σε τέσσερα τμήματα, ενώ τις άλλες ημέρες ψάλλονται κανόνες από το Θεοτοκάριον. Στα Απόδειπνα των προεορτίων των Χριστουγέννων, της α΄ εβδ. των νηστειών, της Παρασκευής των πέντε εβδομάδων των νηστειών και του Λαζάρου, της Τετάρτης της ε΄ εβδ. Των νηστειών, της Κυριακής των Βαίων, της Μεγ. Δευτέρας, της Μεγ. Τρίτης και της Μεγ. Τετάρτης ψάλλονται ίδιοι κανόνες ή Τριώδια (όπως αναγράφονται στα μηναία, το τριώδιο και το τυπικό), μαζί με τα οποία κανένας άλλος κανόνας δεν συμψάλλεται. Οι κανόνες στα απόδειπνα ψάλλονται ή διαβάζονται άνευ των ειρμών και μόνο τα τριώδια και οι κανόνες που αναφέραμε στις ημέρες πρωτύτερα, ψάλλονται μαζί με τους ειρμούς τους.

ΠΗΓΗ : ΠΗΓΗ : ΠΡΩΤ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗ, ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ – ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΚΗ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1999, σ. 143, ΘΗΕ, τομ., στ. 1064 κ.ε.