ΟΙ ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΕΣ ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗΣ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ

Η Παραβολή του Τελώνη και του Φαρισαίου.

Η περίοδος αυτή περιλαμβάνει τρεις εβδομάδες και τέσσερις Κυριακές και έχει το χαρακτήρα προπαρασκευής για το στάδιο της Μ. Τεσσαρακοστής. Σ΄ αυτό αποβλέπουν τα ευαγγελικά αναγνώσματα των τεσσάρων Κυριακών και οι μνήμες που τελούνται σ΄ αυτές. Έτσι τη πρώτη Κυριακή διαβάζεται η παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου (Λουκά ιη΄, 10 – 14), που διδάσκει την ανάγκη και την ωφέλεια της ταπεινώσεως^. τη δεύτερη Κυριακή διαβάζεται η παραβολή του ασώτου υιού (Λουκά ιε΄, 11 – 32), που διδάσκει την αξία της μετάνοιας. Από τις παραβολές αυτές οι δύο Κυριακές ονομάσθηκαν αντίστοιχα Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου και Κυριακή του Ασώτου.

Ο άσωτος υιός.

Η υμνολογία των ημερών αυτών αναλύει και υπογραμμίζει τις παραβολές και τα διδάγματά τους. Την τρίτη Κυριακή (της Απόκρεω) τελείται ανάμνησις της Δευτέρας Παρουσίας του Κυρίου και της μελλούσης κρίσεως

Δευτέρα Παρουσία 19oς αιών Κωνσταντινούπολη.

Μέλλουσα Κρίση (Κυριακό Σκήτης των Καυσοκαλυβίων του Αγίου Όρους).

και διαβάζεται η σχετική ευαγγελική περικοπή (Ματθαίο κε΄, 31 – 46), για να μας θυμίζει ότι ο Θεός δεν είναι μόνο φιλάνθρωπος πατέρας, αλλά και δίκαιος κριτής. Την παραμονή της Κυριακής αυτής (Ψυχοσάββατον) τελείται μνημόσυνον όλων των κεκοιμημένων, γιατί πριν από την κρίση θα γίνει η Ανάσταση των νεκρών. Το επόμενο Σάββατο είναι αφιερωμένο στη μνήμη όλων των ασκητών, ανδρών και γυναικών. Η Εκκλησία μας τους προβάλει ως παραδείγματα αγωνιστών της εγκράτειας και μας παρακινεί να τους μιμηθούμε, αναλαμβάνοντας πρόθυμα τον πνευματικό αγώνα κατά τη Μ. Τεσσαρακοστή. Κακώς επικράτησε να θεωρούνται ψυχοσάββατα, το Σάββατο αυτό και το επόμενο (του Αγίου Θεοδώρου). Την τετάρτη Κυριακή (της Τυρινής) που είναι παραμονή της Μ. Τεσσαρακοστής, τελείται ανάμνησις της εξορίας των πρωτοπλάστων από τον παράδεισο,

Η Εξορία των πρωτοπλάστων από τον Παράδεισο. 

η οποία μας διδάσκει τις ολέθριες συνέπειες της αμαρτίας και μας παρακινεί να αναλάβουμε τον αγώνα της νηστείας και της υπακοής στο θέλημα του Θεού. Η ευαγγελική περικοπή της ημέρας μας διδάσκει τον ορθό τρόπο της νηστείας και την ανάγκη της απαλλαγής από τη μνησικακία, την πλεονεξία και την προσκόλληση στα υλικά αγαθά. Πολύ επίκαιρα συνηθίζεται στον εσπερινό της Κυριακής αυτής να συγχωρούμαστε μεταξύ μας, ώστε όλοι με αγάπη και ομόνοια να μπούμε στη Μ. Τεσσαρακοστή. Ως προς τη νηστεία τηρείται κατά τις εβδομάδες αυτές η ακόλουθη τάξις. Την πρώτη εβδομάδα γίνεται κατάλυση σε όλα ακόμη και την Τετάρτη και Παρασκευή^. τη δεύτερη εβδομάδα (της Απόκρεω) γίνεται επίσης κατάλυσις σε όλα εκτός Τετάρτης και Παρασκευής^. την τρίτη εβδομάδα (της Τυρινής ή Τυροφάγου) δεν επιτρέπεται πλέον η κατάλυσις κρέατος, επιτρέπεται όμως η κατάλυσις ψαριών, αυγών, και γαλακτερών όλες τις ημέρες. Έτσι η Εκκλησία μας εισάγει προοδευτικά στην αυστηρή νηστεία της Μ. Τεσσαρακοστής.

ΠΗΓΗ : ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗ, ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ – ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΚΗ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1998, σελ. 51 κ.ε.