Ο ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ – ΣΕΒ. ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΓΟΡΤΥΝΟΣ κ.κ. ΙΕΡΕΜΙΑ

Ο Άγιος Δημήτριος, Μοσχόπολη 1725,
Μουσείο Κορυτσάς.

Αὔριο, ἀδελφοί μου χριστιανοί, 26 Ὀκτωβρίου, ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία θά ἑορτάσει ἕναν ἅγιο πολύ ἀγαπητό στήν πατρίδα μας ἰδιαίτερα, τόν ἅγιο μεγαλομάρτυρα Δημήτριο. Καί τό ὅτι εἶναι ἀγαπητός ὁ ἅγιος αὐτός φαίνεται ἀπό τό ὅτι ὑπάρχουν πολλοί ναοί ἀφιερωμένοι στό ὄνομά του, ἀλλά καί ἀπό τό ὅτι πολλά πρόσωπα χριστιανῶν, ἀνδρῶν και γυναικῶν, φέρουν τό ὄνομα τοῦ ἁγίου αὐτοῦ. Δέν μπορῶ βέβαια σέ ἕνα ὀλιγόλεπτο κήρυγμα νά σᾶς πῶ πολλά γιά τόν ἅγιο Δημήτριο, γι᾽ αὐτό θά περιοριστῶ σέ ὀλίγα μόνο, πού μοῦ κάνουν ἰδιαίτερη ἐντύπωση σχετικά μέ τόν ἅγιο αὐτό :

1. Κατά πρῶτον, χριστιανοί μου, μοῦ κάνει ἐντύπωση τό ὄνομα τοῦ ἁγίου. Λέγεται «Δημήτριος». Τό ὄνομα αὐτό μᾶς ὑπενθυμίζει δύο λέξεις ἀπό τίς ὁποῖες συντίθεται. Και οἱ λέξεις αὐτές εἶναι ἡ «γῆ» καί ἡ «μήτηρ», ἡ μητέρα. Τήν γῆ οἱ παλαιοί τήν ἔλεγαν μητέρα. Καί τήν ἔλεγαν μητέρα τήν γῆ, γιατί πρῶτον ἀπό αὐτήν καταγόμαστε, ἀφοῦ τό σῶμα μας εἶναι φτιαγμένο ἀπό τό χῶμα· δεύτερον, γιατί ἀπό αὐτήν τρεφόμαστε, ἀφοῦ οἱ καρποί εἶναι ἀπό τήν γῆ. Καί, τρίτον, ἔλεγαν τήν γῆ μητέρα, γιατί σ᾽ αὐτήν ἐπανερχόμαστε μέ τόν θάνατό μας, ὅπως τό εἶπε ὁ Θεός στόν πρωτόπλαστο: «Γῆ εἶσαι καί στήν γῆ θά ἐπανέλθεις» (Γεν. 3,19). Γι᾽ αὐτά λοιπόν τά τρία οἱ παλαιοί ἔλεγαν την γῆ μητέρα, ὅπως τό ἀκοῦμε καί σέ ἕναν Ἀναβαθμό τοῦ Πλαγίου Δ´ ἤχου, πού λέει: «Ἐπί τήν μητέρα αὐτοῦ γῆν, δύνων πᾶς αὖθις ἀναλύσει...». Ἔτσι ἔχουμε τήν ὀνομασία τῆς γῆς ὡς «Γῆ-μήτηρ». Καί μέ φθορά τοῦ γράμματος Γ σέ Δ ἔχουμε τήν λέξη «Δημήτηρ» καί τήν ὀνομασία λοιπόν «Δημήτριος». Τό ὄνομα λοιπόν «Δημήτριος», πού ἔχει ὁ ἅγιος πού θά ἑορτάσουμε αὔριο, μᾶς ὑπενθυμίζει τήν γῆ, πού τήν ὀνόμαζαν μητέρα. Γιά μᾶς ὅμως τούς χριστιανούς ΓΗ ΜΗΤΕΡΑ εἶναι ἡ Παναγία μας. Γιατί ὅπως ἡ γῆ γιά πρώτη φορά βλάστησε παρθενικά, μέ μόνο τόν λόγο τοῦ Θεοῦ, ἔτσι καί ἡ Γῆ Παναγία μας γέννησε παρθενικά τόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό. «Ἄρουρα» λέγεται ἡ γῆ στην ἀρχαία γλώσσα. Ἔτσι λέμε στήν Παναγία μας στούς Χαιρετισμούς: «Χαῖρε ἄρουρα βλαστάνουσα εὐφορίαν οἰκτιρμῶν»! Ὥστε λοιπόν, χριστιανοί μου, μέ αὐτά πού σᾶς εἶπα φαίνεται ὅτι τό ὄνομα Δημήτριος εἶναι Θεομητορικό ὄνομα, σχετίζεται μέ τήν Παναγία μας. Πάνω σέ αὐτό πού σᾶς λέω ἔχει γραφεῖ καί εἰδικό βιβλίο.

2. Ὄχι ὅμως μόνο μέ τήν Παναγία, ἀλλά καί μέ τόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό σχετίζουν τόν ἅγιο Δημήτριο πού θά ἑορτάσουμε αὔριο. Ὅπως ὁ Χριστός μας σταυρώθηκε νέος στήν ἡλικία, ἔτσι νέος μαρτύρησε καί ὁ ἅγιος Δημήτριος. Καί ὅπως ὁ Χριστός μας λογχίσθηκε, ἔτσι λογχίσθηκε καί ὁ ἅγιος Δημήτριος. Γι᾽ αὐτόν τόν λόγο, κατά ἕνα παλαιό τελετουργικό τυπικό, προηγεῖτο νηστεία πρίν ἀπό τήν ἑορτή τοῦ ἁγίου Δημητρίου, ὅπως καί μετά τήν ἑορτή τοῦ μαρτυρίου του, τήν 26η Ὀκτωβρίου, ἀκολουθοῦσε μια ἑβδομάδα ἑορταστική, ὅπως εἶναι ἡ ἀναστάσιμη Διακαινήσιμη Ἑβδομάδα.

3. Ἀκόμη γιά τόν ἅγιο Δημήτριο, ἀδελφοί χριστιανοί, πιστεύω αὐτό πού ἄκουσα ἀπό ἄλλους νά λέγεται, ὅτι ἦταν Ἱερεύς, ἀκόμη δέ, μπορεῖ νά ἦταν καί Ἐπίσκοπος. Γι᾽ αὐτό ὁ ἅγιος, σάν Ἱερεύς, προσπαθοῦσε κάθε μέρα ἕναν εἰδωλολάτρη νά τόν κάνει χριστιανό. Ὅλοι βέβαια οἱ χριστιανοί ἔχουν τό καθῆκον αὐτό τῆς ἱεραποστολῆς, ἀλλά, αὐτό το ἐντατικό, τό κάθε μέρα καί ἕνα χριστιανό μαρτυρεῖ ἕνα ἔντονο ἱερατικό-ποιμαντικό ἔργο. Καί τό ὅτι πάλι ὁ Νέστορας πῆγε στήν φυλακή γιά νά πάρει τήν εὐχή τοῦ φυλακισμένου γιά τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ ἁγίου Δημητρίου, αὐτό δηλώνει ὅτι ὁ ἅγιός μας ἦταν Ἱερεύς, γιατί στόν Ἱερέα καταφεύγουν γιά εὐχή. Καί τό ἄλλο πάλι, ὅτι ὁ ἅγιος Δημήτριος ἀπό τήν φυλακή σταύρωσε τόν Νέστορα καί τοῦ εἶπε τήν προφητεία «καί τόν Λυαῖον νικήσεις καί ὑπέρ Χριστοῦ μαρτυρήσεις», καί αὐτό πάλι μαρτυρεῖ τήν ἱερωσύνη τοῦ ἁγίου Δημητρίου, γιατί ὁ Ἱερέας κυρίως σταυρώνει καί αὐτός πάλι κυρίως προφητεύει. Καί ἐκεῖνο τό ἄλλο, πού εἶπε ὁ Νέστορας, ὅταν ἦρθε ἡ ὥρα νά παλέψει μέ τόν Λυαῖο· ἐκείνη ἡ δυνατή προσευχή του, πού τάραξε τό στάδιο, «Θεέ τοῦ Δημητρίου, βοήθει μοι», αὐτό ὑποδηλώνει καί ἐπισκοπικό ἀξίωμα στόν ἅγιο Δημήτριο. Σάν Ἐπίσκοπος ὁ ἅγιος Δημήτριος θά ἦταν προεστώς τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Καί τόν προεστῶτα στήν Θεία Εὐχαριστία τόν βλέπουμε ὡς τύπο Θεοῦ. Αὐτό βαθιά δηλώνει ἡ προσευχή «Θεέ τοῦ Δημητρίου, βοήθει μοι».

4. Εἶναι μεγάλος ὁ ἅγιος Δημήτριος, ἀδελφοί μου χριστιανοί. Ἀπό παλαιά, ὅπως μᾶς ἀναφέρει ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ ἁγιορείτης, ἀπό παλαιά, λέγω, ὑπῆρχαν χριστιανοί πού ἀγαποῦσαν ἰδιαίτερα τόν ἅγιο Δημήτριο. Οἱ χριστιανοί αὐτοί λέγονταν «Δημητριανοί». Ἐπειδή δέ ἀποτελοῦμε ὅλοι μία πνευματική οἰκογένεια, σᾶς λέω ὅτι καί ἐγώ εἶμαι ἕνας «Δημητριανός». Ἀγαπῶ καί ἐπικαλοῦμαι κάθε μέρα στήν προσευχή μου τόν ἅγιο Δημήτριο. Μεγάλωσα καί ἔζησα στόν Ἱερό Ναό Ἁγίου Δημητρίου Ναυπάκτου. Ἦταν το δεύτερό μου σπίτι! Καί ὅταν δεκαεπτά-δεκαοκτώ ἐτῶν ἔφυγα ἀπό τήν πατρίδα μου, γιά νά ἀνέβω στήν Ἀθήνα νά σπουδάσω τήν Θεολογία, τό θυμᾶμαι πολύ καλά ὅτι πῆγα, πνιγμένος στό κλάμα, καί φίλησα καί τά τοίχια τῆς Ἐκκλησίας τοῦ ἁγίου Δημητρίου!

5. Τέλος, ἔχω νά σᾶς πῶ ὅτι καί ὁ δικός μας, ὁ ἀπό τήν Νυμφασία τῆς Γορτυνίας καταγόμενος πατήρ Γερβάσιος Παρασκευόπουλος, ὁ μαθητής τοῦ ἁγίου Νεκταρίου, ὅλο τό πνευματικό του ἔργο στήν Πάτρα τό ἔκανε ὡς ἐφημέριος τοῦ ἁγίου Δημητρίου Πατρῶν. Καί ὅταν τά πράγματα, ἀπό τήν πολεμική τοῦ διαβόλου, δέν πήγαιναν καλά, αὐτός ἔλεγε: «Μή φοβᾶστε, χριστιανοί, ὅλα θά λυθοῦν καί θά ταχτοποιηθοῦν μέ το κοντάρι τοῦ ἁγίου Δημητρίου»! Καί ἐγώ, ἀδελφοί μου, γίνομαι μεγάφωνο τοῦ ἁγίου αὐτοῦ πατέρα καί λέω ἐνθαρρυντικά καί στόν ἑαυτό μου καί σέ σᾶς: «Ἄς μήν φοβούμαστε, χριστιανοί. Ὅλα μας τά προβλήματα θά μᾶς τά λύσει ὁ ἅγιος Δημήτριος με τό κοντάρι του»!

ΠΗΓΗ : ΑΠΛΗ ΚΑΤΗΧΗΣΗ, Συντάκτης: † Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος & Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας, Ἀριθμ. 34, Ὀκτώβριος 2009, σ. 35 κ.ε.