ΟΥΡΑΝΟΦΑΝΤΩΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, Ο ΑΛΗΘΙΝΟΣ ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΚΟΣΜΙΚΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ

 

Αλλά είναι ομολογουμένως ιστορική η συ­νάντηση του Αγίου με τον απεσταλμένο Μόδε­στο, έπαρχο του αιρετικού Ουάλη.

Ο Μόδεστος ήλθε στο Βασίλειο το χειμώνα του 371^. δεν ήταν όμως εύκολο να νικηθεί ο Άγιος. Και, όταν διαφώνησαν, γιατί ο Μ. Βασίλειος δεν ήταν δυνατό να δεχθεί τις απόψεις του Μοδέστου^. τότε ο Μόδεστος άλλοτε τον απειλούσε και άλλοτε του υποσχόταν πολλά. Και, όταν τον απείλησε με δήμευση περιουσίας, ο Βασίλειος του απάντησε ότι δε φοβάται κάτι τέτοιο, γιατί μοναδική του περιουσία είναι το τρίχινο ράσο του και λίγα βιβλία. Όταν είπε ότι θα τον εξορί­σει, εκείνος απάντησε: «του Κυρίου η γη και το πλήρωμα αυτής». Γιατί να φοβηθώ, αφού όλη η γη και το πλήρωμα αυτής είναι του Θεού; Ο  Μόδεστος αναγκάστηκε να του πει ότι είναι εύκο­λο σ' αυτόν να διατάξει το βασανισμό του. Και ο Βασίλειος απάντησε: Ο θάνατος θα με φέρει πιο κοντά σ' εκείνον που αγαπώ. Και στη συνέχεια είπε: «Απιονέτω ταύτα εν Βασιλεύ». Ας μεταφερθούν, δηλαδή, αυτά, που σου είπα, και στο Βασιλιά. Τότε είπε ο Μόδεστος στο Βασίλειο: «Δεν άκουσα τέτοια λόγια μέχρι σήμερα από επίσκοπο». Και ο Βασίλειος του απάντησε: «Ίσως δεν έχεις συναντήσει ποτέ επίσκοπο». Και ο Μόδεστος, αγνός κατά βάση άνθρωπος, έγινε από τότε φίλος του Βασιλείου μάλιστα δε τον βοήθησε οικονομικά στη Βασιλειάδα.

Εκτός όμως από το Μόδεστο, ο Βασίλειος είχε να αντιμετωπίσει και τον οικονόμο του Παλατιού, το Δημοσθένη^. αυτόν τον περιέπαιξε, κατά κάποιο τρόπο, για το μεγάλο του όνομα: «Εθεασάμεθα και Δημοσθένην αγράμματον». Αργότερα ο Δημοσθένης, όταν έγινε βικάριος του Πόντου, βρήκε την ευκαιρία να εκδικηθεί το Βασίλειο. Παράλληλα προς αυτόν και άλλοι παράγοντες κατόρθωσαν να εκδοθεί διάταγμα Βασιλικό, με σκοπό την εξορία του Επισκόπου^. το παράδοξο είναι ότι ο Βασιλιάς, μόλις πήγε να βάλει την υπογραφή του, αισθάνθηκε πώς το χέρι του άρχισε να τρέμει και δεν το υπέγραψε. Κατόπιν τούτου επισκέφτηκε ο ίδιος την Καισάρεια, θαύμασε το έργο του Επισκόπου, εντυπωσιάστηκε από την προσωπικότητά του και, αντί εξορίας, του χορήγησε οικονομική ενίσχυση για τα φιλανθρωπικά του ιδρύματα.

ΠΗΓΗ : ΠΡΩΤΟΠΡ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Κ. ΑΚΡΙΒΟΠΟΥΛΟΥ, Ο ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ ΤΗΣ ΚΑΙΣΑΡΕΙΑΣ, ΒΟΛΟΣ 1996, σ. 193 κ.ε.

ΑΓΙΟΙ ΟΜΟΛΟΓΗΤΕΣ ΑΡΧΙΕΡΕΙΣ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑΣ

 

Στα χρόνια της δυναστείας των Ισαύρων, ξέσπασε μια φοβερή αίρεση που ταρακούνησε την Αυτοκρατορία της Ρωμανίας για περισσότερο από εκατό χρόνια. Ο Λέων ο Γ΄ ο Ίσαυρος και οι συνεχιστές του, με διατάγματα - ως μη όφειλαν - απαίτησαν την κάθοδο των άγιων και ιερών εικόνων από τις Εκκλησίες και τα Μοναστήρια.

Η τότε βλάσφημη και ανίερη επέμβαση της Πολιτείας στα εσωτερικά της Εκκλησίας, η οποία διατάραξε την αρχή της συναλληλίας μεταξύ των δύο θεσμών, επέφερε τεράστια αναστάτωση στην Αυτοκρατορία.

Ο ορθόδοξος λαός διχάστηκε, κυνηγήθηκαν οι υπερασπιστές των αγίων εικόνων, τρομοκρατήθηκαν, δάρθηκαν, φυλακίστηκαν, εξορίστηκαν................. Πυρπολήθηκαν ιερές εικόνες, Μοναστήρια, Ναοί κλπ.

Τον αγώνα της αντίστασης έναντι της απαράδεκτης επέμβασης του Καίσαρα στα της Εκκλησίας, σήκωσαν στους ώμους τους ο Άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης και ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός με το έργο των "Περί των Αγίων Εικόνων". Αυτοί είναι οι περισσότεροι γνωστοί.

Όμως τεράστιο αγώνα έδωσαν και άλλοι Επίσκοποι ορθοτομούντες την αλήθεια, και διακηρύσσοντες την ορθόδοξη πίστη έναντι της αυθαιρεσίας του Καίσαρα. Αξίζει λοιπόν να γνωρίσουμε ορισμένους από αυτούς.

Ο άγιος Πατριάρχης Γερμανός Κπόλεως, με την έναρξη του διωγμού, παρότι προσπάθησε να εξηγήσει στον δυσσεβή Αυτοκράτορα Λέοντα Γ΄ το μεγάλο λάθος που έπραξε με νουθεσίες και χωρία από την Αγία Γραφή, είδε τα συγγράμματά του να παραδίδονται στην πυρά μαζί με τις εικόνες. Ανδρείως τότε, κατέθεσε το Ωμοφόριό του στην Αγία Τράπεζα και ησύχασε στην πατρική του οικία έως την κοίμησή του.

Ο άγιος Θεοφύλακτος, επίσκοπος Νικομηδείας^. Αυτός, στη δεύτερη φάση της εικονομαχίας, συρθείς μαζί με τους εκλεκτούς αρχιερείς : Συνάδων Μιχαήλ, Αμορίου Ευδόξιο, Θεσσαλονίκης Ιωσήφ, Σάρδεων Ευθύμιο, Κυζίκου Αιμιλιανό, ενώπιον του δυσσεβούς Λέοντα του Αρμένιου (813 μ.Χ.), την ώρα που οι λοιποί αρχιερείς σιωπούσαν (παρότι είχαν πρωτύτερα προσπαθήσει να τον πείσουν για τις λανθασμένες απόψεις του), με παρρησία Θεού και χωρίς φόβο απευθυνόμενος στον Λέοντα του είπε τα εξής : "Ηξεύρω ότι καταφρονείς την μακροθυμίαν και υπομονήν του Θεού, γίνωσκε όμως ότι θα έλθει εις σε αιφνιδίως μέγας όλεθρος και αφανισμός, και καταστροφή παρομοία με τον ανεμοστρόβιλον, ώστε να μην μπορείς να βρεις κάποιον να σε γλυτώσει από τον κίνδυνον". Τα λόγια του είχαν ως αποτέλεσμα την εξορία του (όπως και των λοιπών επισκόπων) στο παραθαλάσσιο φρούριο του Στρόβηλου όπου και εξεμέτρησε το ζην. Η προφητεία του όμως έγινε πραγματικότητα αφού λίγο μετά δολοφονήθηκε τη νύχτα των Χριστουγέννων.

Ο Όσιος πατήρ ημών Θεοφάνης, στους χρόνους του ασεβέστατου εικονομάχου Αυτοκράτορα Λέοντα του Αρμένιου, προστάχθηκε να τον επισκεφθεί για να του ευχηθεί νίκες στον πόλεμο εναντίον των βουλγάρων. Ο Όσιος, αν και σωματικά ασθενής, κλινήρης (δεν μπορούσε να κινηθεί), πήγε στην Βασιλεύουσα χωρίς να τον συναντήσει. Ο Λέοντας του έταξε ότι αν τον επισκεφθεί, θα του δώσει αρκετά χρήματα για το μοναστήρι του, ενώ σε αντίθετη περίπτωση θα τον κρεμάσει. Ο Άγιος του απάντησε με σθένος ότι δεν επιθυμεί θησαυρούς αλλά την κρεμάλα για την αγάπη του Χριστού. Τότε, ο Λέων, ζήτησε από τον Πατριάρχη που ήταν μέσα στη πλάνη να του αλλάξει γνώμη. Τον έφεραν λοιπόν στη Μονή Σεργίου και Βάκχου και εκεί ο Όσιος κατατρόπωσε τις αιρετικές εικονομαχικές απόψεις του Πατριάρχη. Ο δε ψευδοπατριάρχης είπε στον Βασιλέα : "Ευκολότερο Βασιλέα, είναι να απαλύνει κανείς το σίδερο, παρά να αλλάξει γνώμη σε αυτόν τον άνδρα". Ο Λέων ελπίζοντας να μεταπείσει τον Άγιο, τον κλείνει για δύο χρόνια σε μια σκοτεινή φυλακή. Απ΄ εκεί, εξορίζεται στην Σαμοθράκη, όπου τερματίζει την ομολογιακή του δράση, αφού 23 ημέρες μετά την άφιξή του παραδίδει το πνεύμα του στον Πανάγιο Τριαδικό Θεό.

Ο Όσιος Εύσχημος Λαμψάκου, αφού πρώτα είχε εξευτελίσει τους ιερείς των εικονομάχων αιρετικών, και είχε πραγματοποιήσει μεγάλα και παράδοξα σημεία όπως η Ανάσταση ενός νεκρού βρέφους δια της προσευχής, αλλά και η υπακοή που του έδειχναν τα άγρια θηρία, εξορίστηκε και κλείστηκε στη φυλακή από τους εικονομάχους. Εκεί, κατάφερε να πείσει τους φύλακές του να προσκυνούν τις άγιες εικόνες.

Ξεχωριστή θέση στη χορεία των Ομολογητών αγίων επισκόπων της Εικονομαχίας έχει ο Συνάδων Μιχαήλ, ο οποίος μπροστά στον αυτοκράτορα Λέοντα τον Αρμένιο, χωρίς φόβο, αλλά αντρίκια με στεντόρεια φωνή ομολόγησε τα εξής : "Την άχραντον εικόνα ευσεβώς σέβομαι και προσκυνώ του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, και της θείας αυτού Μητρός, το δε δόγμα σου και τον ορισμόν πτύω και ως ουδέν λογίζομαι". Γεμάτος θυμό και μίσος ο Λέοντας τον εξόρισε. Διωκόμενος από τόπο σε τόπο, και αφού υπέμεινε καρτερικά κακουχίες και θλίψεις, παρέδωσε την ψυχή του στον Κύριο.

Μαρτυρικό και Ομολογιακό βίο είχε και ο Άγιος Κωνσταντινουπόλεως Νικηφόρος, στους δυσχείμερους χρόνους του Κωνσταντίνου του Κοπρώνυμου. Αρχικά δάρθηκε ανηλεώς, μαστιγώθηκε και εγκλείστηκε εξόριστος στο φρούριο Μύλασσα. Μη υποκείψας στα αιρετικά κελεύσματα, εξορίστηκε στη Νίκαια, όπου μετά από νέες μακροχρόνιες κακοπάθειες εκεί παρέδωσε την ψυχή του στον Κύριο.

Ο άγιος Σάρδεων Ευθύμιος, διακριθείς στην 7η Οικουμενική Σύνοδο, ερωτηθείς υπό του Αυτοκράτορα Λέοντα Αρμένιο εάν προσκυνά τις εικόνες, τον αναθεμάτισε κατά πρόσωπο. Εξορίστηκε στην Άσσο και όταν τον επανέφερε ο νέος βασιλεύς Μιχαήλ ο Τραυλός, του λέγει : "Ει τις ου προσκυνεί τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν εν εικόνι περιγραπτόν, ήτω αυτώ ανάθεμα". Εξορίζεται και πάλι σε μια σκοτεινή φυλακή στο ακρωτήριο του Ακρίτα στον Εύξεινο Πόντο. Εκεί τον τέντωσαν από τα τέσσερα μέρη του σώματός του και τον ξέσκισαν με το μαστίγιο. Οκτώ ημέρες αργότερα, παρέδωσε την ψυχήν του στον Πανάγιο Τριαδικό μας Θεό.

Εξορίες, διωγμούς, τιμωρίες και κακοπάθειες διαφόρων ειδών για την Ομολογητική τους πολιτεία και τον έλεγχο των αιρετικών εικονομάχων υπέστησαν και ο Άγιος Απολλωνιάδος Νικήτας, ο Άγιος επίσκοπος Ιάκωβος, ο Άγιος Κίου Ευστάθιος, ο Άγιος Παρίου Βασίλειος, ο Άγιος Πισιδίας Γεώργιος, ο Άγιος επίσκοπος Υπάτιος ο οποίος μαρτύρησε φρικωδέστατα (επάνω στη γδαρμένη αγία κάρα του ο δαίμονας Αυτοκράτωρ έκαψε πολλές εικόνες, ενώ κατόπιν πήρε το δέρμα και αφού έχρισε τα γένια του με πίσσα, το έσυρε μέσα στην πόλη. Το σκήνωμα του Αγίου το τεμάχισε και το πέταξε να το φάνε τα σκυλιά. Τόσο αβυσσαλέο μένος εναντίον των Ομολογητών της Ορθοδοξίας και των ιερών εικόνων είχαν οι εικονομάχοι)^. ο άγιος Θεσσαλονίκης Ιωσήφ, ο Κωνσταντινουπόλεως Μεθόδιος κοκ. Την ευχή τους να έχουμε.

Αυτά τα μυρίπνοα άνθη του Παραδείσου, τίμιοι Αρχιερείς του Παναγίου Τριαδικού Θεού, με την Ομολογία Πίστεως και την κακοπάθειά τους, κόσμησαν τον αμάραντο κήπο της Αγίας μας Εκκλησίας και κατέστησαν παράδειγμα Ορθοδοξίας και Ορθοπραξίας. Τα ονόματα τους εγράφησαν με ανεξίτηλα γράμματα στο ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΖΩΗΣ και μνημονεύονται υπό πάντων των Ορθοδόξων. Όσοι συμβιβάστηκαν, απώλεσαν την ουράνια μακαριότητα και έμειναν λησμονημένοι υπό πάντων ως σαν να μην υπήρξαν ποτέ.

ΠΗΓΗ : ΔΟΥΚΑΚΗ ΧΡ. Κ., ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ, ΜΑΡΤΙΟΣ, ΑΠΡΙΛΙΟΣ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ, ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ, ΕΚΔ. ΠΡΩΤΗ, ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ 1896, ΜΑΥΡΙΚΙΟΥ ΔΙΑΚΟΝΟΥ - ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ, ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ ΤΩΝ ΔΩΔΕΚΑ ΜΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΝΙΑΥΤΟΥ, ΤΟΜ. 2, ΑΘΗΝΗΣΙ 1868.

Ο ΑΓΙΟΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΛΥΤΡΩΝΕΙ ΤΗ ΚΕΡΚΥΡΑ ΑΠΟ ΤΗ ΛΟΙΜΙΚΗ ΝΟΣΟ ΤΗΣ ΠΑΝΩΛΗΣ

Ο Άγιος Σπυρίδωνας διώχνει το θανατικό.
(Από την «ουρανία»του Ιερού Προσκυνήματος Αγ.Σπυρίδωνος).

Κυριακή των Βαΐων: Σύμφωνα με τη θρησκευτική παράδοση, το 1630 με θαυματουργική επέμβαση του Αγίου Σπυρίδωνος σώθηκε η Κέρκυρα από πανώλη, από τη φοβερή θανατηφόρα λοιμική νόσο. Η αρρώστια, όπως αναφέρουν ιστορικές πηγές, ξεκίνησε στην Κέρκυρα τον Οκτώβριο του 1629. Μεταδόθηκε από ένα πλοίο που έφτασε στην Κέρκυρα από την Ιταλία.

Τα Χριστούγεννα του 1629 εντοπίστηκαν τέσσερα κρούσματα στην Κέρκυρα και όσο ο καιρός περνούσε τόσο αυτά πολλαπλασιάζονταν. Παρά τα αυστηρά μέτρα που έλαβαν οι υγειονομικές αρχές, το κακό δεν υποχωρούσε. Οι άνθρωποι κατέφυγαν στις πρεσβείες του Αγίου Σπυρίδωνος, την μεγαλύτερη και ύστατη ελπίδα. Πράγματι, όπως γράφεται, ο Άγιος δεν έμεινε ασυγκίνητος από τις παρακλήσεις και τις προσευχές των ανθρώπων. Λίγο καιρό πριν τις ημέρες του Πάσχα πολλοί ασθενείς τον έβλεπαν στον ύπνο τους να τους ευλογεί και να τους χαρίζει την υγεία.

Επίσης, οι νυκτερινοί σκοποί του Παλαιού Φρουρίου έβλεπαν τη νύχτα ένα φως υπερκόσμιο να αιωρείται, πάνω από το ναό του Αγίου. Σιγά, σιγά, μέρα με τη μέρα, τα κρούσματα ελαττώθηκαν μέχρι που έπαυσαν οριστικά την ημέρα των Βαΐων του 1630.

Οι Κερκυραίοι απέδωσαν τη διάσωσή τους σε θαύμα του Αγίου και καθιέρωσαν από τότε την ημέρα αυτή λιτάνευση του ιερού λειψάνου. Η λιτανεία της ημέρας αυτής έχει τη μεγαλύτερη διάρκεια από όλες τις άλλες και η πορεία της καλύπτει την περίμετρο της μεταβυζαντινής πόλης της Κέρκυρας.

ΠΗΓΗ : ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΚΕΡΚΥΡΑΣ, ΜΕ ΤΗΝ ΠΙΣΤΗ ΣΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ!, ΚΕΡΚΥΡΑ 2019, σ. 157.

ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΚΑΙ ΣΑΠΡΙΚΙΟΣ - ΕΛΛΕΙΨΗ ΑΓΑΠΗΣ ΚΑΙ ΣΥΓΧΩΡΕΣΗΣ

Ήταν κάποτε δύο φίλοι, ο Νικηφόρος και ο Σαπρίκιος. Ζούσαν στην Αντιόχεια τον 4ο αιώνα μ. Χ. Κάποια στιγμή συνέβη να μαλώσουν για κάποιον ασήμαντο λόγο. Τότε ο Σαπρίκιος μίσησε τόσο πολύ τον Νικηφόρο, που από αδελφικοί φίλοι έγιναν εχθροί. Ο Νικηφόρος προσπαθούσε με πολλούς τρόπους να πείσει τον Σαπρίκιο ότι δεν έπρεπε αυτοί που ήταν τόσο αγαπημένοι, να μη μιλούνε, αλλά αυτός δεν άκουγε τίποτα.

Εκείνα τα χρόνια ξέσπασε διωγμός. Ο Σαπρίκιος συνελήφθη από τους ειδωλολάτρες, αρνήθηκε να αλλάξει την πίστη του και τον πήγαν να τον εκτελέσουν. Ο Νικηφόρος όταν έμαθε ότι ο παλιός του φίλος θα πέθαινε, έτρεξε να τον βρει. Τον ακολουθούσε καθώς οι ειδωλολάτρες πήγαιναν για να τον οδηγήσουν στο θάνατο και τον παρακαλούσες να τον συγχωρέσει. Όμως ο Σαπρίκιος, και τη στιγμή εκείνη που επρόκειτο να πεθάνει δεν τον συγχωρούσε, τόση κακία έκρυβε μέσα του. Τότε τη στιγμή που ο δήμιος ετοιμαζόταν να αποκεφαλίσει τον Σαπρίκιο, αυτός άλλαξε γνώμη, αρνήθηκε το Χριστό και θυσίασε στα είδωλα.

Ο Νικηφόρος, μη μπορώντας να πιστέψει πού οδήγησε το μίσος τον Σαπρίκιο, ζήτησε και πήρε τη θέση του, μαρτύρησε για το Χριστό και αγίασε. Η Εκκλησία μας τιμά την μνήμη του Νικηφόρου κάθε χρόνο στις 9 Φεβρουαρίου. Η παράδοση λέει ότι ο Σαπρίκιος πέθανε λίγο μετά το μαρτύριο του Νικηφόρου, χωρίς να συγχωρέσει και χωρίς να συγχωρεθεί.

ΠΗΓΗ : ΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΔΑΜΙΓΟΥ, ΤΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ, ΑΘΗΝΑ 1996, σ. 184.

Ο ΑΓΙΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ

Κάποτε ήταν ένας σπουδαίος Ρωμαίος στρατηγός, ο Πλακίδας. Είχε δύο παιδιά και ήταν ειδωλολάτρης. Ήταν όμως καλόψυχος άνθρωπος και έκανε πολλές ελεημοσύνες. Ο Θεός, βλέποντας την καλή του την καρδιά, του εμφανίσθηκε κατά έναν παράδοξο τρόπο.

Ο Πλακίδας αγαπούσε πολύ το κυνήγι. Μια μέρα, εκεί που κυνηγούσε είδε ένα πανέμορφο ελάφι κι άρχισε να το κυνηγάει. Το ελάφι τον παρέσυρε σε μια πηγή, κι εκεί ο Πλακίδας είδε ένα πολύ παράξενο θέαμα. Στα κέρατα του ελαφιού έλαμψε ένας ολοφώτεινος σταυρός και γράφτηκε το όνομα «Ιησούς Χριστός». Ο Πλακίδας τα έχασε, ενώ το ελάφι του μίλησε και του είπε: «Γιατί με κυνηγάς; Εγώ είμαι ο Χριστός που σε αγαπά. Είδα την καλή σου την καρδιά και θέλω να γνωρίσεις την αλήθεια και να βαπτιστείς».

Ο Πλακίδας συγκλονίστηκε, βαφτίστηκε και μετά από πολλές περιπέτειες μαρτύρησε για το Χριστό και έγινε ο Άγιος Ευστάθιος, τον οποίο γιορτάζει η Εκκλησία μας στις 20 Σεπτεμβρίου.

ΠΗΓΗ : ΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΔΑΜΙΓΟΥ, ΤΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ, ΑΘΗΝΑ 1996, σ. 94.

ΤΕΣΣΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ - ΣΕΒ. ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΓΟΡΤΥΝΟΣ κ.κ. ΙΕΡΕΜΙΑ

Σήμερα, ἀδελφοί μου χριστιανοί, 26 τοῦ μηνός Ὀκτωβρίου, ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία ἑορτάζει τήν μνήμη ἑνός ἁγίου, ἰδιαίτερα ἀγαπητοῦ στήν Ἑλλαδική Ἐκκλησία, τοῦ ἁγίου ἐνδόξου μεγαλομάρτυρος Δημητρίου τοῦ Μυροβλύτου. Πραγματικά, εἶναι πολύ ἀγαπητός ὁ ἅγιος Δημήτριος, ἀφοῦ ἀπό παλαιά ὑπῆρχαν χριστιανοί πού τόν εὐλαβοῦντο καί τόν ἐπεκαλοῦντο ἰδιαίτερα, «Δημητριανοί» καλούμενοι.

1. Ὁ ἅγιος κατά πρῶτον ἦταν παρθένος, καί σχετίζεται γι᾽ αὐτό τό ὄνομά του μέ τήν Παρθένο Παναγία μας. Θά τό ἐξηγήσω αὐτό, γιατί ἔχει μιά ὡραία ἑρμηνεία. Τό ὄνομα «Δημήτριος» εἶναι παλαιό. Οἱ παλαιοί τήν γῆ τήν θεωροῦσαν ὡς μητέρα. Καί, πραγματικά, ἡ γῆ εἶναι τέτοια, γιατί ἀπό αὐτή πλαστήκαμε – χῶμα εἶναι τό σῶμα μας – ἀπό αὐτή τρεφόμαστε καί σ᾽ αὐτή πάλι ἐπανέρχεται τό σῶμα μας μέ τόν θάνατο. Γι᾽ αὐτά τά τρία καί οἱ παλαιοί ἔλεγαν τήν γῆ «τρισαγάθη» καί τήν ὀνόμασαν «μητέρα». Καί στήν Λατρεία μας, ἕνας ἀναβαθμός τοῦ πλ. δ´ ἤχου ὀνομάζει ἔτσι τήν γῆ, τήν λέγει «μητέρα»(1), «Γῆ-μῆτερ», ἔλεγαν· καί κατά παραφθορά τοῦ «Γ» ἔγινε «Δη-μῆτερ». Ἔτσι ἔχουμε τό ὄνομα «Δημήτριος». Καί οἱ εἰδωλολάτρες τήν θεά γεωργίας τήν ὀνόμαζαν «Δήμητρα». Γιά ᾽μᾶς τούς Ὀρθοδόξους «Γῆ - Μῆτερ» εἶναι ἡ Παναγία μας. Τό γνωρίζουμε ὅτι εἶναι Μητέρα μας ἡ Παναγία, ἀλλά λέγεται καί «Γῆ». Γι᾽ αὐτό καί ψάλλουμε στούς Χαιρετισμούς γι᾽ Αὐτήν, «Χαῖρε ἄρουρα βλαστάνουσα εὐφορίαν οἰκτιρμῶν». Ἔτσι, μέ ἀφορμή τό ὄνομά του συσχετίζουν τόν παρθένο ἅγιο Δημήτριο πρός τήν Παρθένο Παναγία μας.

2. Ὁ ἅγιος Δημήτριος ὅμως δέν ὑπῆρξε μόνον παρθένος, ἀλλά καί μάρτυς, μεγαλομάρτυς, καί μάλιστα τό μαρτύριό του σχετίζεται – παραλληλίζεται πρός τό Πάθος τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὁ συσχετισμός γίνεται καί γιά τό νεαρό τῆς ἡλικίας τοῦ μάρτυρος, ἀλλά κυρίως καί γιατί λογχίσθηκε, ὅπως ὁ Ἐσταυρωμένος Χριστός μας. Γι᾽ αὐτό, καί κατά παλαιό τυπικό, πρίν ἀπό τήν ἑορτή τοῦ ἁγίου Δημητρίου γινόταν νηστεία μία ἑβδομάδα, ὅπως τήν Μεγάλη Ἑβδομάδα γιά τά Πάθη τοῦ Χριστοῦ, καί μετά τήν ἡμέρα τῆς ἑορτῆς τοῦ ἁγίου εἴχαμε μεθεόρτια πάλι μία ἑβδομάδα, ὅπως τήν Διακαινίσιμη Ἑβδομάδα μετά τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ. Ἡ ἑορτή, λοιπόν, τοῦ ἁγίου Δημητρίου ἦταν «εἰς τύπον τῆς ἁγίας καί μεγάλης Κυριακῆς τῆς τοῦ Χριστοῦ καί Θεοῦ ἡμῶν ἀναστάσεως». Αὐτό, βέβαια, δέν γίνεται μέ ἄλλον ἅγιο, ἀλλά μέ τόν ἅγιο Δημήτριο μόνον, ἀκριβῶς γιά τόν παραλληλισμό τοῦ μαρτυρίου του μέ τό Πάθος τοῦ Χριστοῦ, γιατί καί ὁ ἅγιός μας λογχίσθηκε, ὅπως καί ὁ Χριστός μας στόν φρικτό Γολγοθᾶ. Ἄρχιζε δέ παλαιότερα ἡ ἑορτή τοῦ ἁγίου Δημητρίου ἀπό 1ης Ὀκτωβρίου· ὥστε ὁλόκληρος ὁ μήνας Ὀκτώβριος ἦταν ἀφιερωμένος στόν ἅγιο Δημήτριο. Παρθένος καί μάρτυς, λοιπόν, ὑπῆρξε ὁ ἅγιος Δημήτριος καί μάλιστα εἶναι πολύ πιθανόν ὅτι ἦταν καί ἱερεύς (2), ὁπότε μπορεῖ νά λέγεται καί ἱερομάρτυς. Στά χρόνια τῶν διωγμῶν τότε, δέν ἦταν φανεροί οἱ ἱερεῖς, δέν εἶχαν ἰδιαίτερη ἐνδυμασία, γι᾽ αὐτό καί πολύ εὔκολα διέφευγε ἡ ἱερατική ἰδιότητά τους· ἀλλά γιά τόν ἅγιο Δημήτριο θεωρεῖται πολύ πιθανόν ὅτι ἦταν ἱερεύς, καί μάλιστα, ὅπως ἄκουσα ἀπό γνώστη τῶν λειτουργικῶν, ἦταν «τοὐλάχιστον ἱερεύς»· μπορεῖ, δηλαδή, νά ἦταν καί Ἐπίσκοπος!

3. Ἀκόμη ὁ ἅγιός μαςλέγεται καί «Μυροβλύτης», γιατί μυρόβλυσε ὁ τάφος του. Οἱ χριστιανοί, ἀγαπητοί μου, μέ τό Ἅγιο Μύρο, πού λάβαμε κατά τό Βάπτισμά μας, πήραμε τήν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί πνέουμε Μύρο καί γινόμαστε μοσχοβολητοί, γι᾽ αὐτό καί μυροβλύζουν τά Λείψανα τῶν ἁγίων καί οἱ τάφοι τους. Τό κακό ὅμως πού παθαίνουμε εἶναι ὅτι μέ τίς ἁμαρτίες μας χάνουμε τήν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί ἔρχεται στήν ψυχή μας ἡ δυσοσμία τῶν κακῶν παθῶν. Καί πρέπει, λοιπόν, νά καθαριστεῖ ἡ καρδιά μας ἀπό τά πάθη αὐτά, πράγμα πού πετυχαίνεται μέ τήν μετάνοια, γιά νά ἔρθει πάλι καί πάνω μας καί μέσα μας ἡ Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Οἱ ἅγιοι, μέ τόν καθαρό βίο τους, ἦταν πάντοτε κατοικητήρια τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ καί τά ἔργα τους καί τά λόγια τους ἦταν χαριτωμένα, ἔπνεαν Μύρο· καί ὡς ἕνα δεῖγμα τῆς ἁγίας τους αὐτῆς ζωῆς ἦταν ἡ εὐωδία τῶν ἁγίων τους Λειψάνων καί ἡ μυρόβλυση τῶν τάφων τους, ὅπως στήν περίπτωση τοῦ μεγαλομάρτυρος ἁγίου Δημητρίου.

4. Ὁ ἅγιός μας εἶναι ἀκόμη ἱεραπόστολος. Εἶχε κύκλο μαθητῶν. Καί κάθε μέρα ηὔξανε τόν κύκλο αὐτόν, γιατί πόθος του ἦταν κάθε μέρα ἕναν εἰδωλολάτρη νά τόν κάνει χριστιανό. Μᾶς εἶναι γνωστός ἕνας ἀπό τούς μαθητές τοῦ ἁγίου, ὁ Νέστορας, πού τό ὄνομά του τό ἀκούσαμε στό Ἀπολυτίκιο, γιατί συνδέεται πολύ στενά μέ τόν διδάσκαλό του ἅγιο. Ἐκεῖνα τά χρόνια, ἀγαπητοί, ὑπῆρχε ἕνας γιγαντόσωμος καί ὑπερφίαλος εἰδωλολάτρης, πρόσωπο τοῦ βασιλέως Μαξιμιανοῦ, Λυαῖος στό ὄνομα, πού κομπορρημονοῦσε καί ἔλεγε, ὅτι θά συντρίψει μέ τήν δύναμή του τό γένος τῶν χριστιανῶν· καί προκαλοῦσε τούς χριστιανούς, ἄν πιστεύουν γιά δυνατό τόν Χριστό τους – ἔλεγε – νά ἔρθουν νά παλέψουν μαζί του, γιά νά τούς ἀποδείξει τήν δική του δύναμη καί τήν δική τους ἀδυναμία. Ἀλλά παρουσιάστηκε γιά νά παλέψει μέ τόν θρασύ καί ὑπερφίαλο αὐτόν Λυαῖο ὁ χριστιανός Νέστορας, μικρός καί ἀδύνατος στό παράστημα. Πῆγε ὅμως πρῶτα στήν φυλακή, γιά νά πάρει τήν εὐχή τοῦ ἁγίου Δημητρίου. Ὁ ἅγιος ἀπό τήν φυλακή του τόν ἐσταύρωσε, τόν εὐλόγησε καί τοῦ εἶπε προφητικά: «Καί τόν Λυαῖον νικήσεις καί ὑπέρ Χριστοῦ μαρτυρήσεις»! Δυναμωθείς ἀπό τόν λόγο του αὐτόν ὁ Νέστορας πῆγε στό στάδιο, τό κατάμεστο ἀπό κόσμο, γιά νά παλέψει μέ τόν γιγαντόσωμο Λυαῖο. Καί ὅταν ἄρχισε ὁ ἀγώνας εἶπε δυνατά: «Θεέ τοῦ Δημητρίου, βοήθει μοι»!!! Καί ἀμέσως ὅρμησε ἐναντίον τοῦ θηρίου καί μέ μία ἐπιδέξια κίνηση τόν σώριασε κατά γῆς καί τόν ἐθανάτωσε. Ἔτσι κατέβαλε τήν ὑπερηφάνεια τῶν εἰδωλολατρῶν καί τό καύχημα τοῦ βασιλέως. Σ᾽ αὐτό τό θαῦμα ἀναφέρεται ἡ φράση τοῦ Ἀπολυτικίου τοῦ ἁγίου «ὡς οὖν Λυαίου καθεῖλες τήν δύναμιν ἐν τῷ σταδίῳ θαρρύνας τόν Νέστορα». Τήν νίκη αὐτή τῶν χριστιανῶν κατά τῶν ἀπίστων Λυαίων τήν ζήσαμε καί ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες σάν ἔθνος στόν ἀγώνα μας τό ᾽40, ἕνα λαμπρό ἱστορικό γεγονός πού δέν τό ξεχνᾶμε καί δέν πρέπει νά τό ξεχάσουμε ποτέ. Ἤμαστε κι ἐμεῖς σάν ἔθνος μικροί καί ταπεινοί, ἐνῶ οἱ ἐχθροί μας ἦταν δυνατοί, εἶχαν ἅρματα καί τάνκς καί ἀεροπλάνα, πού ἔσκιαζαν τόν ἥλιο· καί κομπορρημονοῦσαν, καί αὐτοί σάν τόν Λυαῖο, καί μέ πεποίθηση ἔλεγαν ὅτι θά μᾶς συντρίψουν καί θά μᾶς βουλιάξουν. Ἀλλά συντρίφτηκαν αὐτοί, γιατί ἐμεῖς παραταχθήκαμε ἐναντίον τους ἐν ὀνόματι τοῦ Θεοῦ μας, μέ τήν Εὐχή τῆς Παναγιᾶς μας. Αὐτή ἦταν ἡ Μαυροφόρα Ἐκείνη, πού τήν ἔβλεπαν οἱ φαντάροι μας πάνω στά χιονισμένα βουνά νά ἁπλώνει τά παντοδύναμα Χέρια Της, νά ὁδηγεῖ τά στρατεύματά μας καί τά βόλια τοῦ ἐχθροῦ ἄλλαζαν κατεύθυνση. «Οὗτοι – οἱ ἐχθροί μας – ἐν ἅρμασι καί οὗτοι ἐν ἵπποις· ἡμεῖς δέ ἐν ὀνόματι Κυρίου τοῦ Θεοῦ ἡμῶν μεγαλυνθησόμεθα» (Ψαλμ. 19,8). Αὕτη ἡ πίστις τῶν Ὀρθοδόξων! Αὕτη ἡ πίστις τῶν «Δημητριανῶν»! Ἀγαπητοί μου! Τά προβλήματα τῆς ζωῆς μας, τά ἐμπόδια στούς καλούς μας ἀγῶνες, αὐτοί οἱ φοβεροί Λυαῖοι, θά λυθοῦν καί θά διαλυθοῦν μέ τήν εὐχή καί τό κοντάρι τοῦ ἁγίου Δημητρίου, τοῦ ἀγαπητοῦ καί θαυμαστοῦ ἁγίου μας, ΑΜΗΝ.

____________

1. «Ἐπί τήν μητέρα αὐτοῦ γῆν, πᾶς αὖθις ἀναλύσει».

2. Αὐτό ὑποδηλώνεται ἀπό τό ὅτι σ᾽ αὐτόν κατέφυγε ὁ Νέστορας γιά νά πάρει «εὐχή» γιά τήν πάλη του μέ τόν Λυαῖο, ἀπό τό ὅτι ὁ ἅγιος τόν ἐσφράγισε ἐπί τῆς κεφαλῆς του, τόν εὐλόγησε, ὅπως κάνουν οἱ ἱερεῖς καί ἀπό τό ὅτι ὁ Νέστορας στό στάδιο ἐπικαλέστηκε τόν Χριστό ὡς «Θεό τοῦ ἁγίου Δημητρίου». Ἡ ἱερωσύνη τοῦ ἁγίου φαίνεται ἀκόμη καί ἀπό τό ὅτι ὁ ἅγιος εἶχε κύκλο «μαθητῶν», σάν μιά σημερινή ἐνορία, αὐξάνοντας καθημερινά τόν ἀριθμό τῆς συνάξεώς του κάνοντας χριστιανούς. Αὐτό εἶναι τό ἔργο τοῦ ἱερέως.

ΠΗΓΗ : † Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας, "ΑΠΛΗ ΚΑΤΗΧΗΣΗ", Σεπτέμβριος - Οκτώβριος  2014, αριθ. 71, σσ. 227 κ.ε.

Ο ΑΓΙΟΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ - ΣΕΒ. ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΓΟΡΤΥΝΟΣ κ.κ. ΙΕΡΕΜΙΑ

1. Στήν συνέχεια τῶν πατερικῶν μας κηρυγμάτων, ἀδελφοί χριστιανοί, ἔτσι, κατά χρονολογική σειρά, ὅπως προχωροῦμε, σήμερα θά σᾶς μιλήσω γιά τόν ἅγιο Διονύσιο, τόν Ἐπίσκοπο Ἀλεξανδρείας. Πρόκειται γιά μεγάλο θεολόγο καί Πατέρα τῆς Ἐκκλησίας. Ὁ Εὐσέβιος Καισαρείας τόν ὀνομάζει «Μέγα» καί ὁ ἅγιος Ἀθανάσιος τόν ὀνομάζει «διδάσκαλο τῆς Ἐκκλησίας». Τόν ἑορτάζουμε ὡς ἅγιο στίς 3 Ὀκτωβρίου. Στό ὀλιγόλεπτο κήρυγμά μας δέν μποροῦμε βέβαια νά ποῦμε πολλά, γι᾽ αὐτό θά σᾶς πῶ ὀλίγα, τά πιό χαρακτηριστικά γιά τόν Πατέρα αὐτόν. Τό πότε ἀκριβῶς γεννήθηκε δέν τό γνωρίζουμε. Γενικά λέγουμε ὅτι εἶναι Πατέρας τοῦ 3ου αἰ. Καταγόταν ἀπό εἰδωλολατρική Ἀλεξανδρινή οἰκογένεια καί, ὅπως φαίνεται, ἔλαβε ἀπό νεαρός μεγάλη μόρφωση φιλολογική καί φιλοσοφική. Ἦταν εἰδωλολάτρης, ὅπως εἴπαμε, ἀλλά δέν ἀναπαυόταν ἡ ψυχή του στήν πλάνη τῆς εἰδωλολατρίας. Ἀναζητοῦσε τήν ἀλήθεια. Στήν ἀναζήτησή του αὐτή βοηθήθηκε πολύ ἀπό τόν Ὠριγένη, στόν ὁποῖο καί μαθήτευσε. Ὅπως ὁμολογεῖ ὁ ἴδιος ὁ Διονύσιος σέ κάποια του ἐπιστολή, διάβαζε πολύ τήν Ἁγία Γραφή καί ἡ μελέτη του τοῦ ἔγινε «αἴτιον τῆς πίστεως». Βαπτίστηκε καί μάλιστα ἔγινε Ἐπίσκοπος στήν Ἀλεξάνδρεια περίπου τό 250 μ.Χ. Τότε ὅμως ξέσπασε ὁ μεγάλος διωγμός τοῦ Δεκίου ἐναντίον τῶν χριστιανῶν. Ἀλλά καί λίγο ἀργότερα ἔχουμε καί ἄλλον διωγμό κατά τῶν χριστιανῶν, τόν διωγμό τοῦ Οὐαλεριανοῦ. Στόν διωγμό αὐτόν ὁ ἅγιος Ἐπίσκοπος Διονύσιος ἐξορίστηκε σέ ἕνα ἐρημωμένο χωριό, πού βρίσκεται σέ τραχεῖς τόπους, καί ταλαιπωρήθηκε πολύ στήν ἐξορία του ἐκείνη. Ὅταν ὅμως ἔπαυσε ὁ διωγμός καί ἦρθε ἡ εἰρήνη, ὁ Διονύσιος ξαναῆρθε στήν Ἀλεξάνδρεια γιά νά ποιμάνει τήν ποίμνη του. Ἀλλά μετά ἀπό λίγο ἔπεσε στήν ἐπαρχία τῆς Ἀλεξάνδρειας φοβερή θανατική ἀρρώστια καί κάθε ἡμέρα πέθαιναν πολλοί. Ὅπως μᾶς λέγει μιά ἱστορική πληροφορία δέν ὑπῆρχε σπίτι πού νά μήν εἶχε πεθαμένο. Ἀλλά ὁ γεμάτος ἀγάπη καί σεβάσμιος Ἐπίσκοπος Διονύσιος ἐνθάρρυνε τούς θλιμμένους καί δοκιμαζομένους χριστιανούς καί περιέθαλπε τούς ἀσθενεῖς καί τούς φτωχούς καί φρόντιζε γιά τήν ταφή τῶν ἀμετρήτων θυμάτων. Μάλιστα τήν φιλανθρωπία του αὐτή τήν ἔδειξε μέ τόν ἴδιο τρόπο καί στούς εἰδωλολάτρες, πράγμα πού τούς ἔκανε νά ἑλκυσθοῦν στήν χριστιανική πίστη καί νά βαπτιστοῦν.

2. Ὅπως εἴπαμε, ὁ ἅγιος Διονύσιος ἦταν μεγάλος θεολόγος. Στήν ἐποχή του  ὑπῆρχαν φλέγοντα θεολογικά προβλήματα, ὅμοια σχεδόν μέ ἐκεῖνα πού εἴδαμε στήν ἐποχή τοῦ ἁγίου Κυπριανοῦ Καρχηδόνος. Αὐτό πού παρατηροῦμε στόν ἅγιο Διονύσιο εἶναι ὅτι στά προβλήματα τῆς ἐποχῆς του προχώρησε περισσότερο ἀπό τόν Κυπριανό καί συμπεριφερόταν μέ ἕναν εὐγενικό τρόπο, γιά νά διατηρεῖται ἡ εἰρήνη στήν Ἐκκλησία. Γιατί, ἔλεγε, «πᾶν ὁ,τιοῦν παθεῖν ὑπέρ τοῦ μή διακόψαι τήν Ἐκκλησίαν τοῦ Θεοῦ». Νά προτιμοῦμε δηλαδή καί νά ἀδικηθοῦμε ἀκόμη, ἀλλά νά μή δημιουργοῦμε σχίσμα στήν Ἐκκλησία τοῦ Θεοῦ. Εἶπα προηγουμένως ὅτι προχώρησε περισσότερο στήν θεολογία ἀπό τόν Κυπριανό. Γιά παράδειγμα: Ὁ ἅγιος Κυπριανός ὀρθότατα ὑποστήριζε ὅτι τό βάπτισμα τῶν αἱρετικῶν εἶναι ἄκυρο καί ἔλεγε γενικά ὅτι πρέπει νά βαπτίζονται ὅσοι ἔρχονται ἀπό τήν αἵρεση στήν Ὀρθόδοξη πίστη. Ὁ ἅγιος Διονύσιος ὅμως ὁ Ἀλεξανδρείας ἔκανε διάκριση μεταξύ αἱρετικῶν καί σχισματικῶν. Καί ἔλεγε: Οἱ αἱρετικοί, ἐρχόμενοι στήν Ὀρθόδοξη πίστη, πρέπει νά βαπτίζονται· οἱ σχισματικοί ὅμως γίνονται δεκτοί στήν Ἐκκλησία μέ τήν ἐπίθεση τῶν χειρῶν. Ἄς ξέρουμε ὅμως ἐμεῖς ὅτι οἱ Παπικοί εἶναι καθαρά αἱρετικοί καί ὄχι σχισματικοί.

3. Ὁ ἅγιος Διονύσιος Ἀλεξανδρείας, γιά τόν ὁποῖο μιλᾶμε, εἶπε καί μερικές ἐκφράσεις, οἱ ὁποῖες εἶναι λανθασμένες. Πῶς ἐξηγεῖται αὐτό; Ἀκοῦστε, χριστιανοί μου: Τότε δέν εἶχε ἀκόμη διατυπωθεῖ ἡ πίστη, ὅπως τήν ἔχουμε ἐμεῖς σήμερα στό «Πιστεύω» μας. Δέν εἶχε γίνει ἀκόμη οὔτε ἡ Α΄ Οἰκουμενική Σύνοδος. Εἴμαστε στήν ἐποχή πρίν ἀπό τόν Μέγα Ἀθανάσιο. Ἔτσι ὁ ἅγιος Διονύσιος, γιά νά πολεμήσει τήν αἱρετική διδασκαλία τοῦ Σαβελλίου, πού δέν παραδεχόταν τά τρία Πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος, τόν Πατέρα, τόν Υἱό καί τό Ἅγιο Πνεῦμα, ὁ ἅγιος Διονύσιος, λέγω, τόν πολέμησε μέ τέτοιο τρόπο, πού σάν νά φαινόταν ὅτι χώριζε πολύ τά τρία Πρόσωπα, ὥστε νά μή φαίνονται ὁμοούσια. Ἀλλά ὁ ἅγιος, ὅταν εἶδε ὅτι σκανδάλισαν μερικούς οἱ ἐκφράσεις του, ἀμέσως μέ ἐπιστολή του δήλωσε ὅτι δέχεται αὐτό πού κηρύττει ἡ Ἐκκλησία: ὅτι δηλαδή ὁ Θεός μας εἶναι τρία Πρόσωπα, διακρινόμενα τό ἕνα ἀπό τό ἄλλο, ὁ Πατέρας, ὁ Υἱός καί τό Ἅγιο Πνεῦμα, ἀλλά καί τά τρία Πρόσωπα εἶναι Θεός τό καθένα.

4. Θά σᾶς πῶ τέλος, χριστιανοί μου, καί ἕνα ἄλλο γιά τόν ἅγιο Διονύσιο. Θά πρέπει ὅμως νά δικαιολογήσουμε καί αὐτό στόν ἅγιο, γιά τόν ἴδιο λόγο, γιατί δέν εἶχε ἀνακύψει ἄλλοτε τό θέμα γιά τό ὁποῖο θά σᾶς πῶ. Ἀκοῦστε: Στά χρόνια τοῦ ἁγίου Διονυσίου ἦταν ἕνας Ἐπίσκοπος Αἰγύπτου ὀνόματι Νέπως. Αὐτός εἶχε ἑρμηνεύσει κατά γράμμα τό 20ο κεφάλαιο τῆς Ἀποκαλύψεως, πού μιλάει γιά τήν χιλιετῆ βασιλεία τοῦ Χριστοῦ στήν γῆ. Ἡ ἑρμηνεία βέβαια αὐτή πού ἔδινε ὁ Νέπως ἦταν λανθασμένη. Τήν λανθασμένη αὐτή καί αἱρετική ἑρμηνεία τοῦ Νέπωτος περί χιλιετοῦς βασιλείας τοῦ Χριστοῦ ἐπί τῆς γῆς τήν διαλαλοῦν οἱ σημερινοί Ψευδομάρτυρες τοῦ Ἰεχωβᾶ καί γι᾽ αὐτό καλοῦνται «Χιλιαστές». Ὁ ἅγιος Διονύσιος ὀρθῶς καί ὀρθότατα πολέμησε τόν αἱρετικό Νέπωτα, ἔγραψε εἰδικό ἔργο γι᾽ αὐτόν (τό «Περί Ἐπαγγελιῶν»), στό ὁποῖο ἐξηγεῖ σωστά καί ὀρθόδοξα τό νόημα τῆς ὑπεσχημένης χιλιετοῦς βασιλείας τοῦ Χριστοῦ. Θά μιλήσουμε ἄλλοτε γι᾽ αὐτό. Στόν πόλεμό του ὅμως αὐτόν ὁ ἅγιος Διονύσιος ἐναντίον τοῦ Νέπωτος γράφει ὅτι ἡ Ἀποκάλυψη δέν εἶναι ἔργο τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου, ἀλλά κάποιου ἄλλου Ἰωάννου, τόν ὁποῖον ὅμως λέγει ὅτι δέχεται ὡς θεόπνευστο. Εἶναι ὅμως, χριστιανοί μου, καί δυνατό τό ἐπιχείρημα τοῦ ἁγίου Διονυσίου σ᾽ αὐτό πού λέγει. Ὁ ἅγιος Διονύσιος βλέπει ὅτι ἄλλο ὕφος καί ἄλλο λεκτικό ἰδίωμα ἔχει τό κατά Ἰωάννην Εὐαγγέλιο, πού εἶναι γνήσιο ἔργο τοῦ Εὐαγγελιστοῦ, καί ἄλλο εἶναι τό λεκτικό ἰδίωμα τῆς Ἀποκαλύψεως. Καί γι᾽ αὐτό ὑπεστήριξε ἄλλον συγγραφέα τῆς Ἀποκαλύψεως. Αὐτό βέβαια εἶναι μιά λανθασμένη ἀντίληψη, τήν ὁποία ὅμως λέγουν καί σήμερα μερικοί. Ἡ ἑρμηνεία, πού μπορεῖ νά δοθεῖ στό θέμα πού θίγει ὁ ἅγιος Διονύσιος, εἶναι ἡ ἑξῆς: Ἡ Ἀποκάλυψη τοῦ Ἰωάννου εἶναι τό πρῶτο ἔργο τοῦ Εὐαγγελιστοῦ. Τό ἔγραψε στήν νεαρά του ἡλικία. Τότε ὅμως δέν ἐγνώριζε καλά τήν Ἑλληνική γλώσσα, γιατί ἦταν Ἑβραῖος στήν καταγωγή. Ἔτσι λοιπόν ἡ Ἀποκάλυψη ἔχει ἑβραϊσμούς καί δέν ἔχει σέ μερικά σημεῖα σωστό Ἑλληνικό γλωσσικό ἰδίωμα. Τό κατά Ἰωάννην ὅμως Εὐαγγέλιο τό ἔγραψε ὁ Εὐαγγελιστής σέ μεγάλη του ἡλικία. Ὁ Ἑβραῖος τότε εἶχε μάθει τέλεια τήν Ἑλληνική. Ἔτσι ἐξηγοῦνται οἱ γλωσσικές διαφορές τῶν δύο κειμένων, τῆς Ἀποκαλύψεως καί τοῦ κατά Ἰωάννην Εὐαγγελίου. Ἡ Ἀποκάλυψη τοῦ Ἰωάννου εἶναι ἔργο τοῦ ἀποστόλου καί Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, ὅπως ἔτσι δέχεται ἡ Ἐκκλησία μας.

ΠΗΓΗ : † Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας, "ΑΠΛΗ ΚΑΤΗΧΗΣΗ", Σεπτέμβριος - Οκτώβριος  2013, αριθ. 65, σ. 178 κ.ε.

ΤΟ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΑΙΣΙΟΥ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ

Ήταν Οκτώβριος του 1972, όταν ο Ηγούμενος της Μονής Σταυρονικήτα π. Βασίλειος πήγε στην Κωνσταντινούπολη και στην Άγκυρα, για να αναζητήσει στο τουρκικό κτηματολόγιο κάποιους τίτλους της Μονής. Τον συνόδευε ο Γέροντας Παίσιος, ο οποίος είχε την επιθυμία να επισκεφτεί τα Φάρασα, την Καππαδοκία και ο Θεός τον αξίωσε να κάνει αυτό το ταξίδι. 

[...].

Επέστρεψε μέσω Άγκυρας στην Πόλη, στην Κωνσταντινούπολη και προσκύνησε με μεγάλη συγκίνηση και πόθο στην Αγία Σοφία. Πήγε σε μια γωνία και προσευχόταν νοερά με πόνο καρδιάς και δάκρυα μετανοίας. Τον αντιλήφθηκε τότε ένας Τούρκος φύλακας και άρχισε να φωνάζει και να τον απειλεί, ότι θα τον συλλάβει. Αντέδρασε όμως δυναμικά ο Γέροντας Παίσιος και ύψωσε τη φωνή στον φύλακα. Οδήγησε τον Τούρκο πίσω από μία κολώνα, όπου είχε δει ούρα. Τα έδειξε με αγανάκτηση στον φύλακα και του είπε : "Τί είναι αυτά εδώ ; Σας είπε ο Κεμάλ να κάνετε τέτοια ;"

ΜΙΛΤΙΑΔΗ Γ. ΒΙΤΑΛΗ, ΜΥΣΤΙΚΟΙ ΑΣΚΗΤΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΑΪΣΙΟΥ, ΗΛΕΚΤΡΟΝ 2019, σ. 149 κ.ε. 

Ο ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΠΑΛΑΜΑΣ - ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΓΟΡΤΥΝΟΣ κ.κ. ΙΕΡΕΜΙΑ

1. Ἀδελφοί χριστιανοί, ἄν θέλετε νά προοδεύσετε πνευματικά – καί βέβαια θέλετε –, σᾶς συνιστῶ νά ἀγαπήσετε τήν προσευχή καί νά διαβάζετε τούς βίους καί τήν διδασκαλία τῶν πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας. Σ᾽ αὐτά θά δεῖτε τό μεγαλεῖο τῆς ὀρθόδοξης πίστης μας, ἀλλά καί πῶς τήν ζοῦμε στήν καθημερινή μας ζωή. Ἕνας μεγάλος πατέρας τῆς Ἐκκλησίας μας, ὁ ὁποῖος ὅμως μᾶς ἦταν ἄγνωστος, γιατί δέν μᾶς μιλοῦσαν γι᾽ αὐτόν οἱ ἱεροκήρυκες στά κηρύγματα καί στά κατηχητικά, εἶναι ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, Ἀρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης.Λίγα λόγια θά σᾶς πῶ ἐγώ σ᾽ αὐτό τό φυλλαδιάκι γι᾽ αὐτόν τό μεγάλο πατέρα, καί σεῖς, σάν φιλομαθεῖς πού εἶστε, ζητῆστε νά μάθετε περισσότερα.

2. Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, ἀγαπητοί μου, καταγόταν ἀπό εὐσεβέστατους γονεῖς, πού ζοῦσαν σάν νά ἦταν μοναχοί. Ἀπό αὐτούς τούς γονεῖς ἔλαβε ἀπό μικρή ἡλικία βαθειά εὐλάβεια πρός τόν Θεό. Ἀλλά μορφώθηκε δυνατά καί μέ τήν ἀνθρώπινη σοφία. Προτίμησε ὅμως νά ἀφιερωθεῖ στον Θεό καί ἔγινε μοναχός. Ὁ Θεός τόν προετοίμαζε νά μπεῖ πολύ βαθειά στά πνευματικά νοήματα τῆς πίστης μας καί τῆς ἁγιότητας. Τόν προετοίμαζε νά γίνει θεόπτης. Κατέφυγε στό Ἅγιο Ὄρος καί ἐκεῖ, μέ τήν καθοδηγία ἐμπείρων καί ἁγίων Γερόντων, ἄρχισε τόν ἀγώνα γιά νά καθαριστεῖ ἡ ψυχή του ἀπό τά πάθη. Ἡ προσευχή, πού τήν ἔλεγε συχνά, ἦταν τό, «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ φώτισόν μου τό σκότος». Ἰδιαίτερα δέ γιά τήν κάθαρση τῆς ψυχῆς του παρακαλοῦσε τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο, στήν Ὁποία εἶχε ἰδιαίτερη ἀγάπη καί εὐλάβεια ἀπό τήν παιδική του ἡλικία. Τό ἀκόμη δέ ὡραῖο γιά τόν νεαρό μοναχό Γρηγόριο ἦταν ὅτι μαζί μέ τήν προσευχή καί τήν ἄσκηση μελετοῦσε πολύ τήν διδασκαλία τῶν ἁγίων Πατέρων. Ἔτσι ἤθελε νά ζεῖ καί ἡ μικρή μοναχική του συνοδία, πού ἀπέκτησε ἀργότερα. Μάλιστα ὁ ἅγιος Γρηγόριος θεωροῦσε ὡς ζημιά γιά τήν πνευματική τους πρόοδο τήν ἀπασχόλησή τους γιά τήν ἑτοιμασία τοῦ λιτοῦ φαγητοῦ τους καί παρακάλεσε γι᾽ αὐτό τήν Παναγία νά ἀναλάβει Αὐτή τήν διατροφή τους. Ἔτσι πραγματικά καί ἔγινε. Ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος ἔστελνε Αὐτή κάθε μέρα κάποιο πιστό χριστιανό, γιά νά φέρει φαγητό στήν ἱερή συνοδία τοῦ ἁγίου Γρηγορίου. Μέ τέτοια ἅγια ζωή ὁ ἅγιος Γρηγόριος ἐκάθαρε τήν ψυχή του ἀπό τά ἁμαρτωλά πάθη καί ἔγινε δοχεῖο τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ. Ἀνέβηκε πολύ στήν ἁγιότητα. Ὅλα ὅσα ἔκανε ἦταν θεϊκά. Ἰδιαίτερα ἦταν θεολογικός ὁ λόγος του. Ἔμοιζε μέ μία γυάλα, πού ξεχείλιζε καθαρό καί θαυμαστό γάλα, ὅπως εἶδε ὁ ἴδιος σέ μία του ὀπτασία. Ἦταν ἡ θεία του διδασκαλία, πού ἔλαβε μήνυμα ἀπό ἄγγελο νά τήν μεταδίδει στούς πιστούς.

3. Ὁ Θεός, ἀγαπητοί, μέ τά χαρίσματα πού δώρισε στόν ἅγιο Γρηγόριο τόν ἑτοίμασε γιά νά πολεμήσει μία μεγάλη αἵρεση, πού ἐμφανίστηκε ἐκείνη τήν ἐποχή, τήν αἵρεση τοῦ βαρλααμισμοῦ.Λίγα μόνο λόγια θά σᾶς πῶ γιά τήν αἵρεση αὐτή. Ὁ Βαρλαάμ ἦρθε στό χῶρο μας ἀπό τήνΔύση καί ἔφερε μαζί του ἕνα ἄλλο Θεό. Τόν Θεό τόν πίστευε ὄχι ὡς γλυκό Πατέρα, πολύ κοντά στόν πόνο μας καί τήν ἀδυναμία μας, ἀλλά τόν πίστευε ὡς ΟΥΣΙΑ μόνο. Δηλαδή, πίστευε ἕνα Θεό φοβερό καί φρικτό, πού κάθεται ἐκεῖ ψηλά καί βροντάει καί ἀστράφτει. Ἕνα Θεό, πού δέν μπορεῖ νά ἔχει καμιά σχέση μέ τά ἀνθρώπινα, γιατί πραγματικά δέν μπορεῖ ἡ Οὐσία τοῦ Θεοῦ νά κοινωνήσει μέ τόν γήϊνο ἄνθρωπο. Καί ὅμως, ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι νοιώθουμε τόν Θεό πολύ κοντά μας. Τόν νοώθουμε δίπλα μας καί μέσα μας. Καί μάλιστα λέμε ὅτι ὁ σκοπός μας εἶναι νά ἑνωθοῦμε μέ τόν Θεό καί τήν ἕνωση αὐτή τήν λέμε ΘΕΩΣΗ. Ἔχουμε δέ ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι αὐτή τήν διδασκαλία, γιατί πιστεύουμε ὅτι ὁ Θεός μας δέν εἶναι μόνο ΟΥΣΙΑ, ἀλλά καί ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ. Καί διά τῶν θείων Του Ἐνεργειῶν ὁ Θεός ἔρχεται σέ ἐπικοινωνία μέ τόν κόσμο. Μέ τίς θεῖες Του Ἐνέργειες ὁ Θεός ἔκανε τόν κόσμο καί μέ τίς θεῖες Του Ἐνέργειες ἐμεῖς γευόμαστε τήνΔόξα τοῦ Θεοῦ καί θεωνόμαστε. Καί βέβαια, ἀφοῦ ὁ Θεός εἶναι ἄκτιστος, τό ἴδιο καί οἱ θεῖες Ἐνέργειές Του εἶναι ἄκτιστες.Δέν κατασκευάζονται δηλαδή ἀπό μᾶς, ἀλλά προέρχονται ἀπό τόν ἄκτιστο Θεό. Ὁ Βαρλαάμ, πού δέν δεχόταν Ἐνέργειες στό Θεό, δέν δεχόταν ὅτι ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ νά γίνει ἅγιος καί νά θεωθεῖ. Ἄρα ἀρνεῖτο τόν σκοπό γιά τόν ὁποῖο πλαστήκαμε. Πλαστήκαμε, ἀγαπητοί μου, γιά νά βοῦμε τόν Θεό καί νά ἑνωθοῦμε μαζί Του. Νά γίνουμε ἅγιοι, θεούμενοι, καί ὄχι ἁπλῶς καλοί ἄνθρωποι. Καί εἶναι δυνατόν νά τό πετύχουμε αὐτό, γιατί ὁ Θεός ἔχει ἄκτιστες Ἐνέργειες καί ὄχι Οὐσία μόνο, ὅπως ἔλεγε ὁ Βαρλαάμ.

Μέ πολλές εὐχές, † Ἐπίσκοπος Ἰερεμίας

ΠΗΓΗ : "ΔΙΑΒΑΣΕ ΤΟ" ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ, ΣΕΒ. ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΓΟΡΤΥΝΟΣ κ.κ. ΙΕΡΕΜΙΑΣ, αριθ. 13, 2019.

O ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ

Τις εορτές του Δωδεκαημέρου τις επισφραγίζει η σημερινή εορτή, κατά την οποία «την σύναξιν επιτελούμεν του αγίου και τιμίου Προδρόμου εξ αρχής και άνωθεν παραδιδομένην, ως τω μυστηρίω του θείου βαπτίσματος υπουργήσαντος…». Ο Ιωάννης ο Πρόδρομος αναδείχθηκε όντως ο «σεβασμιώτερος» απ’ όλους τους Προφήτας, όχι μόνο για την αγιότητα του βίου του και το μαρτυρικό του τέλος, όχι μόνο γιατί είδε τον «κηρυττόμενον», μα και γιατί αξιώθηκε να τον βαπτίσει. Μέσα σ’ όλες τις προνομίες, με τις οποίες ο Θεός ετίμησε τον Ιωάννη, εκείνος έμεινε πάντα με την βαθειά συναίσθηση πώς ήταν ο λύχνος απέναντι στο φως, ο υπηρέτης εμπρός στο Δεσπότη, ο άνθρωπος ενώπιον του Θεού. Ας μην το ξεχνούμε εμείς οι απλοί κι αμαρτωλοί, που αξιωθήκαμε να υπηρετούμε στο έργο της σωτηρίας των ανθρώπων. Ο Ιωάννης έλεγε^. “Εκείνον δει αυξάνειν, εμέ δε ελαττούσθαι”.

ΠΗΓΗ : + ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ Δ. ΨΑΡΙΑΝΟΥ, ΜΙΚΡΟΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ, ΑΘΗΝΑΙ 1980.

ΠΩΣ ΓΝΩΡΙΣΑ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΠΑΪΣΙΟ – ΣΤΑΥΡΟΥ ΜΠΑΛΤΟΓΙΑΝΝΗ

Ἦταν Φθινόπωρο τοῦ 1962 στή Ρώμη, ὅταν μετά ἀπό τηλεγραφική πρόσκληση τοῦ Μανόλη Χατζηδάκη, ξεκίνησα γιά το μοναστῆρι τοῦ Σινᾶ, προκειμένου να ἐργαστῶ στήν ἀποκατάσταση τῶν εἰκόνων του.

Τό βράδυ τῆς 1ης Νοεμβρίου ἔφτασα στό Κάιρο. Στό ἀεροδρόμιο συναντήθηκα μέ τόν τότε Γραμματέα τῆς Μονῆς Γρηγόριο πού μέ ὁδήγησε σε χῶρο πού διέθετε ἡ Μονή στήν πόλη. Το μεσημέρι τῆς ἄλλης μέρας καί τήν ὥρα τοῦ μεσημεριανοῦ φαγητοῦ γνώρισα τον Παΐσιο πού ἐπρόκειτο ἐπίσης νά μετακινηθεῖ πρός τό Σινά.

Ἦταν ἐξαιρετικά ἀδύνατος, λιγόφαγος καί ἔμενε συνήθως ἀμίλητος. Ἕνας ἐπίμονος βῆχας μαρτυροῦσε πρόβλημα ὑγείας. Ἐρχόταν ἀπό την Ἤπειρο ἀπό τήν ὁποία κατάγομαι καί ἐγώ και ἄν θυμᾶμαι καλά, ἦταν ἡ Ἤπειρος, στήν ὁποία ἀναφερθήκαμε κατά τήν πρώτη προσπάθεια ἐπικοινωνίας μας.

Περιμένοντας νά διευθετηθεῖ ἡ μετακίνηση καί τῶν δύο μας στή Μονή, μείναμε στό Κάιρο μία περίπου ἑβδομάδα. Αὐτές τίς μέρες εἶχα τήν εὐκαιρία νά διαπιστώσω ὅτι ὁ Παΐσιος ἀπέφευγε συστηματικά τό φαγητό πού μᾶς πρόσφεραν, καί ὅταν ἔτρωγε ἦταν γιατί αἰσθανόταν ὅτι ἔπρεπε νά ὑπακούει. Ἀπό τότε καί ὅσο τόν ἔζησα ἀργότερα στό μοναστῆρι κατάλαβα ὅτι ἀνάμεσα στίς μοναστικές ἀρετές του ἦταν καί ἡ συνειδητή ὑπακοή πού τόν χαρακτήριζε ἐπίσης.

Τέλος, ὅταν τακτοποιήθηκαν τά σχετικά μέ τήν ἀναχώρησή μας, ἀργά το μεσημέρι αὐτῆς τῆς μέρας φορτώσαμε τίς ἀποσκευές καί ξεκινήσαμε. Θυμᾶμαι τόν Παΐσιο στή διαδρομή μας μέχρι το Σουέζ. Ἐκεῖ τόσο ἐγώ, ὅσο καί ἕνας συνεπιβάτης ψωνίσαμε κάποια πράγματα καί κυρίως κάποια τρόφιμα. Στή μικρή αὐτή παραμονή μας στό Σουέζ, πού λειτούργησε καί ὡς μικρή ἀνάπαυλα τοῦ ταξιδιοῦ, χρειάστηκε νά φᾶμε κάτι ἀπό αὐτά. Στήν πρόσκλησή μας να συμμετάσχει σ’ αὐτό καί ὁ Παΐσιος δεν βρήκαμε καμιά ἀνταπόκριση. Ὁ ἴδιος περιορίστηκε ἁπλά νά ξεδιψάσει βρέχοντας τά χείλη του μέ τόν ἐλάχιστο χυμό ἀπό μικρό αἰγυπτιακό λεμόνι πού ἔφερε μαζί του καί πού ἀποτελοῦσε και τή μόνη προμήθειά του ἀπό τρόφιμα.

Διανυκτερεύσαμε ἐκεῖνο τό βράδυ στο Φαρᾶν καί τό ἑπόμενο πρωί ξεκινήσαμε γιά τό Σινά. Φθάσαμε ἐκεῖ, ἀργά το μεσημέρι. Ὁ Παΐσιος ὁδηγήθηκε γρήγορα στό κελλί του καί ἐγώ ἔμεινα μέ τό συνάδελφο Τάσο Μαργαριτώφ πού μέ περίμενε νά συνεργαστοῦμε στό πρόγραμμα συντήρησης τῶν εἰκόνων.

Γρήγορα μάθαμε ὅτι ὁ Παΐσιος μπαίνοντας στό κελλί του ἀπομάκρυνε το στρῶμα ἀπό τό κρεββάτι του και ἔβγαλε τήν ἠλεκτρική λάμπα πού φώτιζε τόν χῶρο του.

Ἡ λιτότητα, τό ἀσκητικό ἦθος, ἡ ἀθωότητα τοῦ ἀνθρώπου καί ἡ ἀπόλυτη ἀφοσίωση στό θεῖο δέν ἄργησαν νά φανοῦν ἐκεῖ. Παρά τά παραπάνω, φρόντιζε παράλληλα καί σιωπηλά νά συμμετέχει στίς κοινοβιακές ὑποχρεώσεις του καί γρήγορα ἀποτέλεσε χρήσιμο και ἀποτελεσματικό μέλος τῆς Μονῆς.

Γρήγορα ἐπίσης, ἔγιναν γνωστές και ἄλλες ἱκανότητες καί γνώσεις του, ὅπως ἡ ἐπιτηδειότητά του στήν ἐπεξεργασία καί τίς ἐφαρμογές τοῦ ξύλου. Τό τελευταῖο μας ἔδωσε καί τήν ἰδέα νά ζητήσουμε ἀπό τή Μονή νά μᾶς βοηθήσει ὁ νέος μοναχός. Εἴκοσι ἕνα χρόνια μετά ἀπό ἐκείνη τή βιωματική συνεργασία μας στό Σινά τόν βρῆκα να μονάζει στό Ἅγιον Ὅρος. Καθώς μέ καλωσόριζε ἐκεῖνο τό πρωί στό περιβόλι του, μέ τή λιτή του φράση –καλῶς τον Σταῦρο– εἶχα τήν αἴσθηση ὅτι ὁ Παΐσιος ἦταν αὐτός καί ὁ ἴδιος ὅπως τον γνώρισα ἐκεῖνες τίς μέρες στό Σινά.

Ὅμως λίγο ἀργότερα, ὅταν καθισμένοι κάτω ἀπό τή σκιά τοῦ δέντρου ἄκουσα νά μοῦ μιλάει, χωρίς ποτές να ἀκούει τίποτα ἀπό αὐτά τοῦ κόσμου πού ἄθελα ἔφερνα μαζί μου, κατάλαβα ὅτι ἐκεῖνος εἶχε φύγει πιά μακριά,ἴσως πολύ κοντά πρός τόν Θεό, πού τόσο πολύ καί μέ τόν τρόπο του ἀγάπησε.

Σημ. Ὁ Σταῦρος Μπαλτογιάννης γεννήθηκε τό 1929 στήν Πεδινή Ἰωαννίνων. Σπούδασε στήν Ἀνώτατη Σχολή Καλῶν Τεχνῶν στό ἐργαστήριο τοῦ Γιάννη Μόραλη (1950-1955) και στήν Accademia di Belle Arti. Παράλληλα σπούδασε ζωγραφική καί ἀποκατάσταση ἀρχαιοτήτων στό Instituto Centrale del Restauro τῆς Ρώμης (1958-1962). Συνδέθηκε μέ τήν Κύπρο, ἀφοῦ τό 1965 τό Τμῆμα Ἀρχαιοτήτων τοῦ ἀνέθεσε τή συντήρηση τῶν τοιχογραφιῶν τοῦ 12ου αἰῶνα τοῦ βυζαντινοῦ ναοῦ τῆς Παναγίας στό τουρκοκρατούμενο σήμερα Τρίκωμο, πού ὑπάγεται στή δικαιοδοσία τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Κύπρου. Ὁ Σταῦρος Μπαλτογιάννης γνώρισε τόν Ἅγιο Παΐσιο τό 1962 κατά τή μετάβασή του στή μονή τῆς Ἁγίας Αἰκατερίνης στό Σινά ὅπου ἐργάστηκε στή συντήρηση τῶν ἀξιόλογων εἰκόνων τῆς μονῆς. Χαρακτηριστική εἶναι ἡ συνοδευτική φωτογραφία, στήν ὁποία ὁ νεαρός στήν ἡλικία τότε Ἅγιος Παΐσιος βοηθᾶ τόν Σταῦρο Μπαλτογιάννη στή συντήρηση εἰκόνων. Παρατίθεται στή συνέχεια σχετική μαρτυρία τοῦ Σταύρου Μπαλτογιάννη ἀπό κείμενο πού συνέγραψε ὁ ἴδιος τόν Μάρτιο τοῦ 2001 (Σημείωση Χριστόδουλου Χατζηχριστοδούλου).

ΠΗΓΗ : «ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ», ΙΕΡΑ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΗ ΚΥΠΡΟΥ, Τευχ. 41, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2018, σελ. 416 κ.ε.

Η ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΦΟΡΟΥ – ΣΕΒ. ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΓΟΡΤΥΝΟΣ κ.κ. ΙΕΡΕΜΙΑ

1. (…) ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία ἑορτάζει τήν μνήμη τοῦ ἁγίου Ἰγνατίου τοῦ θεοφόρου, ἐπισκόπου Ἀντιοχείας. Λέγεται «θεοφόρος» ὁ Ἐπίσκοπος αὐτός, ἐπειδή, κατά τήν παράδοση, αὐτό ἦταν τό παιδί ἐκεῖνο πού διαβάζουμε στά Εὐαγγέλια ὅτι τό πῆρε ὁ Χριστός καί τό ἔστησε στό μέσον τῶν μαθητῶν του καί εἶπε: «Ἐάν δέν στραφῆτε νά γίνετε σάν τά παιδιά, δέν θά εἰσέλθετε στήν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν» (Ματθ. 18,1-3). Ἐπειδή λοιπόν τόν ἅγιο τόν ἔφερε ὁ Χριστός στά χέρια Του ἀπό παιδί, γι᾽ αὐτό καί λέγεται θεοφόρος. Γιά τόν βίο του δέν ξέρουμε πολλά. Ξέρουμε ὅμως ὅτι ἔδωσε δυνατή μαρτυρία γιά τήν πίστη τοῦ Χριστοῦ στόν αὐτοκράτορα Τραϊανό. Καί γι᾽ αὐτή του τήν μαρτυρία ὁδηγήθηκε δεμένος ἀπό φρουρά στρατιωτῶν ἀπό τήν Ἀντιόχεια μέχρι τήν Ρώμη, γιά νά φαγωθεῖ ἀπό τά θηρία. Στήν πορεία του ἀπό τήν Ἀντιόχεια μέχρι τήν Ρώμη ἔγραψε ἑπτά ἐπιστολές, περίφημες ἐπιστολές, πού ἔχουν πολύ ὡραία θεολογική διδασκαλία. Αὐτή τήν διδασκαλία τοῦ ἁγίου Ἰγνατίου τοῦ θεοφόρου θέλω, ἀγαπητοί μου, μέ λίγα λόγια νά σᾶς πῶ στό σημερινό μου κήρυγμα.

2. Στά χρόνια τοῦ ἁγίου Ἰγνατίου ὑπῆρχε μία μεγάλη αἵρεση, ἡ αἵρεση τῶν Δοκητῶν. Αὐτοί ἔλεγαν ὅτι δέν σαρκώθηκε πραγματικά ὁ Χριστός, ὅτι δέν ἔλαβε πραγματικό ἀνθρώπινο σῶμα, ἀλλά φανταστικό. Καί ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος, ἄν καί ἦταν πολύ γλυκός καί ἐκφραζόταν πολύ ταπεινά, ὅμως γιά τούς αἱρετικούς αὐτούς ἐκφράζεται μέ πολύ καυτές ἐκφράσεις. Τούς λέει «λύκους μέ σχῆμα προβάτου», τούς λέει «κακά βότανα», «σπέρμα τοῦ πονηροῦ» καί «ἀνθρωπόμορφα θηρία». Πραγματικά τέτοιοι ἦταν οἱ Δοκῆτες καί τέτοιοι εἶναι οἱ αἱρετικοί ὅλων τῶν αἰώνων, μεταξύ τῶν ὁποίων καί οἱ Παπικοί. Καί ἐναντίον τῶν αἱρετικῶν πρέπει νά ἐκφραζόμαστε δυναμικά, ὅπως τέτοιο παράδειγμα μᾶς δίνει ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος καί ὅλοι οἱ ἅγιοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας. Πολύ νά προσέχουμε ἀπό τούς αἱρετικούς, μᾶς λέγει ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος, γιατί μιλᾶνε μέ δόλιο τρόπο. Τό πικρό δηλητήριό τους, λέει, τό κερνᾶνε μέ μέλι καί ἔτσι παραπλανῶνται οἱ ἀμαθεῖς καί παρασύρονται στήν πλάνη (βλ. Τραλ. 6). Κατά τήν πίστη τῆς Ἐκκλησίας μας, ἀντίθετα μέ αὐτό πού ἔλεγαν οἱ αἱρετικοί Δοκῆτες, ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ ἔγινε πραγματικά ἄνθρωπος σαρκωθείς στήν ἁγιασμένη Κοιλία τῆς Παναγίας Θεοτόκου. Γι᾽ αὐτό καί ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος στίς ἐπιστολές του (βλ. Ἐφεσ. 7,2) ὀνομάζει τόν Ἰησοῦ Χριστό καί «ἐκ Θεοῦ» καί «ἐκ Μαρίας» γεννηθέντα. Τόν ὀνομάζει καί «ἀπαθῆ» καί «παθητό». «Ἀπαθής», γιατί ἦταν Θεός καί «παθητός», γιατί ἦταν ἄνθρωπος.

3. Ἀφοῦ ὁ Ἰησοῦς Χριστός εἶναι πραγματικά Θεός καί πραγματικά ἄνθρωπος, μέ μία λέξη Θεάνθρωπος, αὐτό πού κοινωνᾶμε στήν Θεία Λειτουργία εἶναι πραγματικά «ἡ Σάρκα τοῦ Χριστοῦ πού ἔπαθε» (Σμυρν. 7,1), εἶναι αὐτό τό Ἴδιο Αἷμα τοῦ Χριστοῦ πού χύθηκε στόν Γολγοθᾶ τήν Μεγάλη Παρασκευή. Γιά τήν Θεία Κοινωνία λέγει πολύ ὡραῖες ἐκφράσεις ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος, ἀδελφοί. Λέει ὅτι εἶναι «φάρμακο ἀθανασίας», «ἀντίδοτο τοῦ μή ἀποθανεῖν». Αὐτό σημαίνει ὅτι γιά τίς ἁμαρτίες πού κάνουμε καί οἱ ὁποῖες μᾶς φέρνουν τόν θάνατο τῆς ψυχῆς μας, γιά «ἀντίδοτο» νά μήν πεθάνουμε, πρέπει νά κοινωνᾶμε στήν Θεία Λειτουργία τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ. Γι᾽ αὐτό καί ὁ Ἱερέας, ὅταν κοινωνάει τόν πιστό, τοῦ λέγει: «Εἰς ζωήν αἰώνιον καί ἀθάνατον». Γι᾽ αὐτούς πού κοινωνᾶνε μέ καθαρή τήν καρδιά, λέει ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος ὁ Θεοφόρος ὅτι γίνονται «θεοφόροι», «χριστοφόροι», «ναοφόροι» καί «ἁγιοφόροι» (Ἐφεσ. 9,2)!

4. Ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος εἶναι ὁ πρῶτος πού ὀνόμασε τήν Ἐκκλησία μας «Καθολική» (Σμυρν. 8,2), τήν δέ ὀνομασία αὐτή ἀκοῦμε στό Πιστεύω μας, ὅταν λέμε «Εἰς Μίαν, Ἁγίαν, Καθολικήν καί Ἀποστολικήν Ἐκκλησίαν». Ὥστε λοιπόν δέν εἶναι Καθολικοί οἱ Παπικοί, ὅπως θέλουν νά λέγονται, ἐπειδή ἔχουν κοσμικές ἐπιδιώξεις νά ἐξαπλωθοῦν παντοῦ, ἀλλά ἐμεῖς, οἱ Ὀρθόδοξοι, εἴμαστε τά πραγματικά μέλη τῆς πραγματικῆς Καθολικῆς Ἐκκλησίας. – Ἀλλά τί εἶναι Ἐκκλησία, ἀδελφοί μου; Γιά τήν Ἐκκλησία ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος λέγει ὅτι εἶναι «τό θυσιαστήριο» (Ἐφεσ. 5,10. Τραλ. 7,2), δηλαδή ἡ Ἁγία Τράπεζα, δηλαδή ἡ Θεία Λειτουργία, πού γίνεται ἐπάνω στήν Ἁγία Τράπεζα. Ὥστε λοιπόν στήν Θεία Λειτουργία λαμβάνουμε τήν οὐσιαστική ἔννοια τοῦ τί εἶναι Ἐκκλησία. Καί λέγω τώρα: Ἀφοῦ μέ τούς Παπικούς δέν μποροῦμε νά τελέσουμε μαζί τήν Θεία Λειτουργία, δέν συνιστοῦν αὐτοί οἱ Παπικοί Ἐκκλησία. Ἐκκλησία εἴμαστε μόνο ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι, γι᾽ αὐτό καί λέμε «Εἰς ΜΙΑΝ, ἁγίαν, καθολικήν καί ἀποστολικήν Ἐκκλησίαν». Ὁ ὅρος ὅμως καί ἡ προϋπόθεση, κατά τόν ἅγιο Ἰγνάτιο, ὅτι ἀνήκει κάποιος στήν Ἐκκλησία, εἶναι ἡ ἑνότητά του μέ τόν Ἐπίσκοπο τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας, στήν ὁποία ἀνήκει αὐτός (Σμυρν. 8,1. 9,1. Φιλαδ. 3,2).

5. Τέλος, ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος δίνει μιά ὡραία ἑρμηνεία γιά τήν μνηστεία τῆς Παρθένου Παναγίας μέ τόν Ἰωσήφ, πού θέλω νά σᾶς τήν πῶ, ἀγαπητοί μου. Γιατί ἐμνηστεύθη τόν Ἰωσήφ ἡ Παναγία μας, ἀφοῦ ὡς σκοπό εἶχε τήν παρθενία; Αὐτό, λέγει ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος, ἔγινε κατά τό σοφό σχέδιο τοῦ Θεοῦ, γιά νά ἀπατηθεῖ ὁ Διάβολος. Γιατί ὁ Διάβολος ἄκουσε τήν προφητεία τοῦ Ἠσαΐου, ὅτι ὁ Μεσσίας θά γεννηθεῖ ἀπό παρθένο (βλ. Ἠσ. 7,14). Δέν εἶχε ὅμως συμφέρον ὁ τρισκατάρατος Διάβολος νά γεννηθεῖ ὁ Μεσσίας, ἐπειδή θά τοῦ κατέλυε τά ἔργα του (βλ. Α´ Ἰωάν. 3,8). Γι᾽ αὐτό καί βάλθηκε, ὅπως τό λέμε, νά μολύνονται οἱ γυναῖκες ἤ νά ὑπανδρεύονται, ὥστε νά μήν ὑπάρχει παρθένα γυναίκα νά γεννήσει τόν Μεσσία. Ἔτσι, ὅταν ἐμνηστεύθη ἡ Παρθένος Μαρία τόν Ἰωσήφ, ὁ Διάβολος ἐνόμισε ὅτι οὔτε καί Αὐτή θά εἶναι ἡ Μητέρα τοῦ Μεσσίου, ἀφοῦἐμνηστεύθη. Τήν ἔπαθε ὁ «μπατίστας»! Ὅπως αὐτός ἀπάτησε τούς Πρωτοπλάστους καί τούς παρέσυρε νά φᾶνε τόν ἀπηγορευμένο καρπό, ἔτσι ἀπατήθηκε καί ὁ ἴδιος τώρα! Καί τήν ἴδια ἀπάτη τήν ἔπαθε καί στόν θάνατο τοῦ Χριστοῦ. Ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος μιλάει γιά τρία «μυστήρια κραυγῆς», τήν παρθενία τῆς Παναγίας, τόν τοκετό Της καί τόν θάνατο τοῦ Χριστοῦ, τά ὁποῖα «ἐν ἡσυχίᾳ Θεοῦ ἐπράχθη» (βλ. Ἐφεσ. 19,1)!

ΠΗΓΗ : † Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας, "ΑΠΛΗ ΚΑΤΗΧΗΣΗ", Νοέμβριος - Δεκέμβριος  2011, αριθ. 54, σ. 260 κ.ε.

Ο ΑΓΙΟΣ ΒΟΝΙΦΑΤΙΟΣ ΚΑΙ Η ΑΓΙΑ ΑΓΛΑΪΑ Η ΡΩΜΑΙΑ

Ο άγιος ήταν κατά τους χρόνους του Διοκλητιανού, δούλος της Συγκλητικής Αγλαΐας, κόρης του Ανθύπατου της Ρώμης Ακάκιου. Ως άνθρωπος ήτο επιρρεπής στο κρασί και αγαπούσε τη Κυρία του, ήταν όμως φιλόξενος και ελεήμων^. πρόθυμα βοηθούσε όσους ζητούσαν ελεημοσύνη. Το ίδιο ελεήμων ήταν και η Αγλαΐα, η οποία έτρεφε μεγάλη αγάπη για τους μάρτυρες του Χριστού.

Μια ημέρα, ζήτησε από τον Βονιφάτιο να μεταβεί στην Ανατολή και να της φέρει ιερά λείψανα αγίων που μαρτύρησαν για τον Χριστό, προκειμένου όπως του είπε να έχουμε την βοήθειά τους και ψυχική σωτηρία. Αφού ταξίδεψε ο Βονιφάτιος, έφτασε στη Κιλικία, συνοδευόμενος από 12 δούλους και αρκετό χρυσάφι, και εκεί βρήκε άνδρες αγίους που μαρτυρούσαν για τον Χριστό και κατεφιλούσε τα δεσμά και τις πληγές τους.

Μπροστά στον ηγεμόνα ομολόγησε με θάρρος τον Χριστό, ο δε ηγεμών διέταξε να τον κρεμάσουν και να τους σκίσουν τις σάρκες. Ακόμη, έβαλαν στα νύχια του καλάμια κοφτερά και τα πότισαν με μολυβή βρασμένο. Κατόπιν, τον έβαλαν μέσα σε έναν λέβητα, γεμάτο πίσσα βρασμένη και ο μεν άγιος φυλάχθηκε αβλαβής με τη χάρη του Θεού, έπαθαν όμως οι πενήντα δήμιοί του. Τέλος, τον αποκεφάλισαν και από το κόψιμο βγήκε παραδόξως αίμα ανακατωμένο με γάλα. Ως αποτέλεσμα πίστεψαν στον Χριστό πενήντα άνδρες.

Οι δούλοι που τον ακολούθησαν στο ταξίδι, νόμιζαν ότι βρίσκονταν σε κάποιο καπηλειό πίνοντας και μεθώντας, όπως συνήθιζε, και τριγυρνούσαν αναζητώντας να τον βρουν. Όταν πληροφορήθηκαν από τους στρατιώτες τα μαρτύριά του, βρήκαν το λείψανό του και με κλάματα στα μάτια ζητούσαν συγχώρεση για όσα έλεγαν πρωτύτερα εναντίον του. Κατόπιν, αφού το αγόρασαν για 500 φλουριά, το έφεραν στη κυρία του, την Αγλαΐα, η οποία εξ αποκαλύψεως Αγγέλου, γνώριζε για τον ερχομό του ιερού λειψάνου.

Με χαρά προϋπάντησε το ιερό λείψανο, το οποίο πολυτελώς ετίμησε και το έθαψε 4 μίλια έξω από τη Ρώμη. Ανέγειρε λαμπρό και περικαλλή ιερό ναό στο όνομά του μάρτυρα στο μέσο της πόλης, όπου κάθε ημέρα γίνονταν θεραπείες.

Έκτοτε έζησε οσίως και θεαρέστως, σκληρότατη ασκητική ζωή, ώστε αξιώθηκε να λάβει τη χάρη θαυμάτων, και έτσι ειρηνικά παρέδωσε το πνεύμα της στον Άγιο Τριαδικό Θεό.

ΠΗΓΗ : ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ, ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ, τομ. 1, ΑΘΗΝΗΣΙ 1868, σ. 320 κ.ε.

Ο ΑΓΙΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ

Ο Άγιος Ελευθέριος γεννήθηκε από ευγενείς και πλούσιους γονείς, τους χρόνους που ήταν Αυτοκράτωρ ο Αδριανός. Ο πατέρας του κατείχε το αξίωμα του Ύπατου, η δε μητέρα του Ανθία, τον ανέθρεψε με παιδεία και νουθεσία Κυρίου, ενώ σε νεαρή ηλικία τον έδωσε στον Αρχιερέα της Ρώμης, προκειμένου να μάθει με μεγαλύτερη ακρίβεια την χριστιανική πίστη. Ο Αρχιερεύς της Ρώμης, βλέποντας το ήθος, την ευταξία και τη κοσμιότητά του, τον χειροτόνησε σε νεαρή (15 ετών) Διάκονο. Κατόπιν, στα 17 Ιερέα και στα 20 του χρόνια Επίσκοπο στην Αυλώνα, διότι ο Ελευθέριος είχε πολλές αρετές, ήταν λόγιος και σοφός και προσέλκυε με τις διδαχές του πολλούς νέους στην χριστιανική πίστη.

Η μεγάλη δράση του Αγίου και η προσέλκυση πολλών νέων στη χριστιανική πίστη, προκάλεσε τον διωγμό της Εκκλησίας υπό του Αυτοκράτορα. Ο τελευταίος απέστειλε τον αξιωματικό Φήλικα, με την εντολή να συλλάβει τον Ελευθέριο. Ο τελευταίος ηγούμενος ομάδας στρατιωτών, εισήλθε με άγριες διαθέσεις στον ναό όπου λειτουργούσε ο Άγιος^. βλέποντας όμως την ευταξία και ακούγοντας τα γλυκά του λόγια, ώ του Θαύματος !! μετανόησε, απαρνήθηκε το αξίωμά του, τα πλούτη, τους συγγενείς του, πίπτει στα πόδια του Αγίου και πιστεύει στον Χριστό.

Αφού κατηχήθηκε και νουθετήθηκε πλήρως υπό του Αγίου, και βαπτίσθηκε Χριστιανός, συνόδευσε τον Άγιο στη Ρώμη, όπου ο μεν Φήλικας ενώθηκε με τους εκεί χριστιανούς, ο δε Άγιος Ελευθέριος, πορεύθηκε προς το Δικαστήριο χαρούμενος σαν να επρόκειτο να οδεύει σε πανηγύρι. Εκεί ο Αδριανός τον ρώτησε για ποιο λόγο αρνήθηκε την ειδωλολατρική πίστη, χωρίς να λάβει απάντηση. Κατόπιν, με κολακευτικά λόγια, δωρεές και πλούσια χαρίσματα, προσπάθησε να τον κάμει να αρνηθεί τη χριστιανική πίστη και να θυσιάσει στα είδωλα. Τότε ο Άγιος με μοναδικό θάρρος απάντησε ότι αρνείται να προσκυνήσει τους άψυχους και ψεύτικους θεούς^. «κλαίω για σας που σας τίμησε ο αληθινός Θεός με λογική, και σεις ατιμότεροι των ξύλων και των λίθων, νομίζετε πως είναι αυτοί θεοί…. Και έτσι προσκυνείτε τους δαίμονες^. εγώ λατρεύω τον δεσπότη μου Χριστό και τον ομολογώ Θεόν αληθινό», είπε.

Ο Τύραννος τότε με θυμό διέταξε να τον βάλλουν πάνω σε πυρωμένο χάλκινο κρεβάτι και να τον ψήσουν. Μαζεύτηκε πλήθος κόσμου που αποδοκίμασε τον Αδριανό για την ωμότητά του αυτή. Ο παντοδύναμος Θεός, ελάφρυνε το πάθημα του Αγίου^. ο οποίος αντί να λιώνει δροσίζονταν. Μόλις πήγαν να τον βγάλουν από τη σκάρα οι στρατιώτες, τον είδαν ζωντανό, χωρίς πληγές και να ψάλλει περιχαρής ψαλμούς του Δαβίδ.

Ο Αυτοκράτωρ τότε τον υπέβαλε σε άλλο χειρότερο μαρτύριο. Τον έβαλε πάνω σε μια σκάρα, γεμάτη με πυρωμένα κάρβουνα, ενώ από πάνω του έχυναν λάδι προκειμένου να τον κάψουν. Η Θεία χάρις δεν τον εγκατέλειψε, αφού έσβησε η φωτιά, πάγωσε η σχάρα και έμεινε αβλαβής. Το δε μίσος του τυράννου αυξάνονταν. Γι’ αυτό και διέταξε να βάλλουν ξύγκια, κερί και πίσσα σε ένα τηγάνι και να βράσουν τον Άγιο. Ματαίως προσπαθούσε ο Αδριανός να τον βλάψει, αφού και πάλι ο Θεός προστάτευσε θαυματουργικώς τον Ελευθέριο και έμεινε αβλαβής.

Ο Αδριανός στέκονταν περίλυπος, μή γνωρίζοντας τι να πράξει. Τότε ο πανούργος έπαρχος της πόλης Κορέμων, έφερε έναν κλίβανο χάλκινο, που είχε καρφωμένα σουβλερά σίδερα στο εσωτερικό του, και έβαλε φωτιά για να τον πυρώσει και να ρίξει μέσα τον Μάρτυρα. Ο Κορέμων, γνώριζε την πίστη του Χριστού, αφού είχε διδαχτεί από τον Φίληκα, αλλά προτίμησε την πρόσκαιρη δόξα, όντας φίλος του Αυτοκράτορα. Όση ώρα συνέβαιναν αυτά, ο Άγιος παρακαλούσε τον Θεό να φωτίσει τους διώκτες του και να δώσει σωτηρία στην ψυχή τους. Η θερμή προσευχή του, φώτισε τον έπαρχο, ο οποίος αλλοιωμένος, σαν να μην ήταν εκείνος που προετοίμασε τη φρικτή τιμωρία, πλησίασε τον Αδριανό και του είπε : «Τί κακό έπραξε ο Ελευθέριος και αποφάσισες να τον οδηγήσεις σε τέτοιο θάνατο ;» Ο Βασιλεύς απόρησε για τη μεταστροφή του και προσπάθησε να τον πάρει με το μέρος του. Τότε ο έπαρχος, πληρωθείς θείου Πνεύματος, ομολόγησε τον Χριστό. Ο Αδριανός με θυμό τον πέταξε στην κλίβανο, ο δε Κορέμων ζήτησε από τον Άγιο να προσευχηθεί γι’ αυτόν. Εισήλθε με προθυμία και πίστη στη κλίβανο και έμεινε αβλαβής, ευχαριστώντας και υμνολογώντας τον Θεό. Ο δε Αδριανός πρόσταξε αμέσως και τον αποκεφάλισαν. Έτσι ο μακάριος έπαρχος με ολίγους κόπους, άρπαξε την αιώνια ζωή.

Ακολούθως, πέταξαν στη κλίβανο τον Μάρτυρα, αλλά αμέσως η φωτιά έσβησε, τα δε σουβλερά σίδερα βγήκαν προς τα έξω, ευλαβούμενα τον Μάρτυρα. Τότε, έβαλε τον Ελευθέριο στη φυλακή, προκειμένου να πεθάνει από την πείνα, ο δε λαός βλέποντας τα μεγάλα θαύματα κραύγαζε : «Μέγας είναι ο Θεός των Χριστιανών». Ο δε Θεός, που έτρεφε τον Προφήτη Ηλία με το κοράκι, έστελνε καθημερινά στη φυλακή ένα περιστέρι και τον έτρεφε.

Λυσσώντας το Τύραννος, πρόσταξε να τον δέσουν σε ζυγό με άγρια άλογα, που σέρνοντάς τον θα του έκοβαν τις σάρκες. Ο άγιος Θεός όμως, έκαμε ήμερα τα άλογα και ελευθέρωσε τον Άγιο, ο οποίος ατάραχος κάθισε και δοξολογούσε τον Θεό, στα πόδια του δεν είχαν συγκεντρωθεί αρκούδες, λιοντάρια και άλλα άγρια ζώα. Πληροφορηθείς τη μεγάλη αυτή θαυματουργία ο Αδριανός από κάποιους κυνηγούς, πιο ανόητος από τα ζώα,  απέστειλε στρατιώτες για να του φέρουν τον Μάρτυρα. Μόλις τους είδαν τα θηρία, χίμηξαν κατά πάνω τους, ο δε Άγιος τα πρόσταξε να μην βλάψουν κανένα, αλλά να επιστρέψουν στις σπηλιές τους.

Ο Μάρτυς, ακολούθησε τους στρατιώτες, διδάσκοντάς τους καθ’ οδόν και πολλοί εξ’ αυτών πίστευσαν στον αληθινό Θεό. Μόλις δε έφτασαν στη Ρώμη, έκαμε ο Αδριανός πανηγύρι, για να μαζευτούν όλοι και να δουν τον θάνατο του Αγίου. Άφησε μια άγρια λέαινα για να κατασπαράξει τον Ελευθέριο, η οποία ορμώντας εναντίον του, μόλις έφτασε μπροστά του, έκλεινε το κεφάλι της στα πόδια του Αγίου, ευλαβούμενη Αυτόν. Τότε απέστειλε αρσενικό λιοντάρι, το οποίο μόλις πλησίασε τον Ελευθέριο, άρχισε να του φιλεί τα πόδια και να κουνάει χαρούμενο την ουρά του. Ο κόσμος θαυμάζοντας κραύγαζε : «Μέγας είναι ο Θεός των Χριστιανών». Τότε ο Τύραννος, μη γνωρίζοντας άλλα βασανιστήρια, διέταξε να τον αποκεφαλίσουν. Η μήτηρ του αγκάλιασε το σώμα του Μάρτυρα με λυγμούς, οι δε δήμιοι θανάτωσαν και την ίδια. Οι πιστοί της Αυλώνας, έλαβαν τα άγια λείψανα των Μαρτύρων και τα ενεταφίασαν με ευλάβεια.

ΠΗΓΗ : ΔΟΥΚΑΚΗ Χ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ, ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ, ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ, τομ. 12, ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ 1896, σσ. 360-367.