ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΚΑΙ ΤΟ ΖΩΙΚΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ Β΄ ΤΑΞΗΣ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΝΕΑΠΟΛΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (Μάιος 2012)

Στον παράδεισο ο άνθρωπος δεν γνώριζε ούτε αμαρτία, ούτε Θάνατο, ούτε φόβο, ούτε ντροπή. Από την στιγμή που ο άνθρωπος αμάρτησε, επειδή παραβίασε τη σωστική εντολή της υπακοής, μαζί με την αμαρτία ήρθε και ο φόβος, ήρθε και η ντροπή. Ως τότε η φωνή του Θεού ενίσχυε τον Αδάμ τον χαροποιούσε, τον Ζωογονούσε. Ως τότε ο Αδάμ γνώριζε πως ήταν ντυμένος με την αθάνατη αμφίεση των αγγέλων. Μετά όμως κατάλαβε πως η αμαρτία τον γύμνωσε, τον λεηλάτησε, τον υποβίβασε στο επίπεδο των ζώων. Και ο Αδάμ, που ως τότε είχε απόλυτη εξουσία σε όλη την άλογη φύση, άρχισε να αναζητά προστασία από αυτήν μακριά από τον δημιουργό του.

Η φύση που Η φύση που κάποτε έστεκε κάτω από τα πόδια του ανθρώπου, τώρα σιγά-σιγά υψωνόταν, έφτασε πάνω από το κεφάλι του και στο τέλος έκρυψε το πρόσωπο του Θεού, πήρε αυτή τη θέση του .Με τον ερχομό του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, άνοιξε ο δρόμος της επιστροφής του πεσμένου ανθρώπου στην πρότερη Ευλογημένη κατάσταση που κάποτε είχε ξεκινώντας από αυτή τη γήινη ζωή, με όλη την άλογη φύση να υποτάσσεται στον άνθρωπο του Θεού αναγνωρίζοντας την εξουσία του, και καταλήγοντας φυσικά αιώνια ζωή, στην αιώνια παρουσία του Κυρίου με όλη την  εκκλησία του. Αυτή τη ζωή θα δούμε παρακάτω και θα θαυμάσουμε την άπειρη σοφία του Θεού, δίνοντας κατά χάριν πάλι την απόλυτη εξουσία στον άνθρωπο πάνω στα ζώα αλλά και σε όλη τη φύση. Θα δούμε την υποταγή των ζώων(ακόμη και των ποιο άγριων)στους Αγίους του Θεού, αλλά και τους Αγίους να ανταποδίδουν αυτή την αγάπη που είναι περίσσευμα της καιγόμενης υπέρ κτίσεως καρδίας των, και χωρίς να υποβιβάζεται σε ειδωλοποίηση της φύσης, να ανεβαίνει ως ευχαριστία στον Κύριο των πάντων!!!. Δεν πρόκειται για τη νοσηρή ζωοφιλία των ανθρώπων της εποχής μας, ούτε πάλι πρόκειται για την ενστικτώδη αγάπη των ζώων στους ανθρώπους που τα προστατεύουν, αλλά κάτι πολύ διαφορετικό όπως είπαμε παραπάνω αλλά και όπως θα αναφέρουμε αναλυτικότερα στη συνέχεια.

Θα αναφέρουμε παραδείγματα από την ζωή των Αγίων μας, και την σχέση τους με διάφορα ζώα, ακόμα και την επικοινωνία με την ίδια τη φύση που έχει την δικιά της γλώσσα να επικοινωνεί με τον πλάστη της. Θα δούμε και την Θέση των ζώων στην Ορθοδοξία, κάνοντας ένα ταξίδι από την Παλαιά στην Καινή Διαθήκη, αλλά και μέσα από πατερικά κείμενα και την Ιερά παράδοση, μέχρι και τον προορισμό των ζώων στη Δευτέρα παρουσία.

Στο τέλος θα μιλήσουμε αναλυτικότερα για ένα μεγάλο Άγιο της εκκλησίας μας, τον ΟΣΙΟ ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΤΟΥ ΣΑΡΩΦ. Θα πούμε δύο λόγια για το βίο του, και θα αναφερθούμε στη σχέση που είχε με τα ζώα και ειδικότερα με τον <<ΜΙΣΣΑ>>, μια αρκούδα που φρόντιζε στην έρημο του σαρώφ στο ασκητήριο του.    

 

Τα ζώα και η θέση τους στην Ορθοδοξία - Ζωοφιλία ή ζωολατρία

Στις μέρες μας παρατηρούνται κοινωνικά κινήματα για την προστασία των ζώων και των δικαιωμάτων τους αλλά επίσης αναπτύσσονται σε παγκόσμιο επίπεδο και φιλοσοφικές συζητήσεις για να δικαιολογήσουν ή όχι την ορθότητα και την αναγκαιότητα της εισαγωγής ενός συστήματος δικαιωμάτων των ζώων, ανάλογα με τα δικαιώματα των ανθρώπων. Η ενοχή που αισθάνεται ο άνθρωπος για την ανικανότητα του να αντικρύσει τα μέλη του ζωικού βασιλείου με συναίσθημα και δικαιοσύνη, μέσα στα δυτικά πρότυπα ζωής του σύγχρονου κόσμου, αποτελεί την γενεσιουργό αιτία των κινημάτων ζωοφιλίας αλλά και των πιο πάνω συζητήσεων. Είναι αναμενόμενο σε συστήματα τρόπου ζωής, όπως το σημερινό, όπου μέσα στην απέραντη μοναξιά του ανθρώπου , απουσιάζει και η επαφή με τα ζώα, να αναπτύσσονται δύο ακραίες καταστάσεις, είτε των ομάδων εκείνων που συμπεριφέρονται με φόβο, βία και αδιαφορία προς τα ζώα, είτε εκείνων που συμπεριφέρονται με συναίσθημα, που σε ορισμένες περιπτώσεις όμως φτάνει σε οριακά φαινόμενα ζωοφιλίας όπως διοργάνωση καλλιστείων, υιοθεσίες, νοσοκομειακή  περίθαλψη, κληροδοτήσει τεραστίων περιουσιών ή ακόμα και ζωολατρίας. Μία ζωολατρία που ξεκινά από την πίστη ότι τα ζώα έχουν ψυχή. Ειδική περίπτωση ζωολατρίας μπορεί να θεωρηθεί και η αποκλειστική χορτοφαγία, όπου εν ονόματι των δικαιωμάτων των ζώων και του αποκαλούμενου δικαιώματος των ζώων για την ζωή, θεωρείται έγκλημα η θανάτωση ζώων για τροφή από τον άνθρωπο. Πέραν απ’ αυτές τις ξένες προς την Ορθοδοξία καταστάσεις υπάρχει σαφώς η αληθινή σχέση του ανθρώπου με τα ζώα, όπως αυτή υπαγορεύεται από τους ορθόδοξους νόμους και κανόνες αλλά και την ιερά παράδοση.

-Σκοπός και προορισμός των ζώων-

Μετά τη δημιουργία των φυτών και προ της δημιουργίας του ανθρώπου ο Θεός προχώρησε στη δημιουργία των ζώων. <<Και εποίησεν ο Θεός, τα θηρία της γης κατά γένος αυτών και τα κτήνη κατά γένους, και πάντα τα ερπετά της γης κατά το γένος αυτών….. και είδε ο Θεός ότι καλού>>. Η σειρά που τα δημιούργησε ο Θεός μετά τα φυτά και πριν τον άνθρωπο φανερώνει, ότι τα ζώα είναι ανώτερα των φυτών αλλά κατώτερα του ανθρώπου στον οποίο έδωσε εξουσία επάνω τους <<και άρχετε των ιχθύων της θαλάσσης και των πετεινών του ουρανού και πάσης της γης και πάντων των ερπετών επί της γης>>. Τα ζώα είναι ανώτερα ως προς την δομή και την οργάνωση του σώματός τους, αλλά και ως προς τις ικανότητες τους. Όπως ο Ιερός Χρυσόστομος αναφέρει <<η δημιουργία του κόσμου πριν από την δημιουργία του ανθρώπου έχει έννοια, ότι ο Θεός ετοίμασε πρώτα το <<ανάκτορο>> του βασιλέα της κτίσεως και ύστερα δημιούργησε τον βασιλέα>>, δημιουργώντας όλα εκείνα που χρειάζεται και που μπορεί ο άνθρωπος να χρησιμοποιήσει. Κατά ανάλογο τρόπο και τα ζώα που δημιουργήθηκαν μετά από τα φυτά μπορούν να χρησιμοποιούν και όλα εκείνα που έχουν προηγηθεί, δηλαδή φυτά και αβιοτικό περιβάλλον. Η σειρά αυτή είναι ενδεικτική της θείας τάξης και ισορροπίας, που πρέπει να υπάρχει ανάμεσα στους βιοτικούς παράγοντες του πλανήτη μας, συμπεριλαμβανομένου και του βιοπνευματικού όντος, του ανθρώπου. Η θεία αυτή τάξη και ισορροπία δεν είναι τίποτε άλλο από αυτό που η επιστήμη της οικολογίας ονομάζει ως τροφικές αλυσίδες και παριστάνει με τις οικολογικές πυραμίδες. Γίνεται πασιφανές έτσι ότι ακραίες καταστάσεις ζωοφιλίας, ζωολατρίας και αποκλειστικής χορτοφαγίας αποτελούν εκτροπές από την ομαλή σχέση ανθρώπων και ζώων σύμφωνα με την Ορθοδοξία. Όπως ο Μέγας Βασίλειος αναφέρει στον<< περί νηστείας>> λόγο του, ενώ δεν υπήρχε στον παράδεισο οίνος, ούτε σφαγές ζώων, ούτε κρεοφαγία, μετά τον κατακλυσμό η γραφή λέγει<< να τρώγετε από όλα ώσαν χλωρά χόρτα>>. Στη συνέχεια όλα τα ζώα έρχονται έμπροσθεν του διορισμένου βασιλέα της κτίσεως, για να τους δώσει το όνομά τους. Ενός βασιλέα που κατέχει εκείνο το διακριτικό χαρακτηριστικό έναντι της υπόλοιπης δημιουργίας, που τον καθιστά ικανό να εξυψωθεί μέχρι τον ουρανό. Του <<κατ’ εικόνα>> Θεού πλασμένου  βασιλέα που κατέχει, σύμφωνα με τον μέγα βασίλειο, <<το λογικό και το καλύτερα>>. Τον βασιλέα που μπορεί να εξυψώσει μαζί όλοι την κτίση. που διαφέρει από τα ζώα έχοντας την ικανότητα να διαμορφώσει και να αλλάξει τον κόσμο και ύστερα να ευχαριστήσει και να δοξολογήσει τον Θεό για αυτόν τον κόσμο. Σύγχρονα ψευτοδιλήμματα όπως η προτεραιότητα στοργής ανάμεσα στους ανθρώπους και τα ζώα, μετά την υιοθέτηση μιας χάρτας δικαιωμάτων για τα ζώα, δεν υπάρχουν στην Ορθοδοξία. Ο Γέροντας Παïσιος παρά την απέραντη αγάπη που έτρεφε προς τα ζώα, έλεγε ότι η αγάπη του ανθρώπου πρέπει πρώτα να εξαντλείται για τον άνθρωπο και όταν περισσεύει να πηγαίνει και προς τα ζώα. Εξάλλου στο θαύμα της θεραπείας του δαιμονιζόμενου ο Χριστός προστάζει τα δαιμόνια να βγουν από τον άνθρωπο και να πάνε στους χοίρους, που πέφτουν στη λίμνη και πνίγονται. Ο υποβιβασμός λοιπόν του ανθρώπου στο επίπεδο των αλόγων ζώων, με την επέκταση τεχνητών νομοθετημάτων για τα ζώα, αποτελεί άλλη μία αποστασία από την Ορθόδοξη χριστιανική θέση και αποτελεί μάλλον μια Βιολογική ουτοπία, Τα ζώα στερούμενα της ελευθερίας και του λογικού, έχουν ως σκοπό της παρουσίας τους και της δημιουργίας τους όχι μόνο την εξυπηρέτηση των αναγκών του ανθρώπου, όπως τα ζώα που χρησιμεύουν ως τροφή η ως μέσα βοηθητικά-μεταφορικά αλλά και ως μέσα για την ωφέλεια της ψυχής μας. Όλα ο Θεός τα δημιούργησε με κάποια χρήσιμη ενέργεια και μας τα έδωσε ως δώρα για την ευχαρίστηση μας, ώστε με τη μελέτη της ομορφιάς και της ποικιλίας των δημιουργημάτων να οδηγείται ο άνθρωπος στην αληθινή γνώση του Θεού και τη δοξολογία Του. Βλέπουμε λοιπόν τα ζώα να χρησιμοποιούνται από τον Θεό στις διάφορες σωφρονιστικές τιμωρίες στην παλαιά διαθήκη κατά της Αιγύπτου. Προφήτες όπως ο Ηλίας με τον κόρακα και ο Δανιήλ στο λάκκο των λεόντων. Ο Ιωνάς να παραμένει 3 μέρες στην κοιλιά του κήτους. Όλα τα ζώα λοιπόν στην εξυπηρέτηση του Θεού και των ανθρώπων. Στην καινή διαθήκη η ενσάρκωση του Ιησού Χριστού με την πανέμορφη εικόνα του σπηλαίου, και τα ζώα να ζεσταίνουν με τα χνώτα τους τον νεογέννητο Βασιλέα πάντων των ορατών και των αοράτων. Η φανέρωση του Αγίου πνεύματος στη βάπτιση του Κυρίου μας με τη μορφή του περιστεριού, δείχνει ότι δεν μπορεί να θεωρείται προσβλητική μια τέτοια προσομοίωση. Και όταν ο Θεός περιβάλλει με τόση αγάπη τα άλογα κτίσματα του, πόση καταδεκτικότητα θα πρέπει να δείχνει ο άνθρωπος προς αυτά. Τα διάφορα συναξάρια των αγίων είναι κατάσπαρτα από εικόνες και διηγήσεις με ζώα. Η νηστεία κατά τον άγιο Σεραφείμ του Σάρωφ, με το να κάνει το σώμα διαφανές και ανάλαφρο, το μεταθέτει στην αρχέγονη κατάσταση του Αδάμ και τα θηρία οσφραίνονται πάνω στον ασκητή την ευωδία του Αδάμ. Η εικόνα με τον Όσιο Παύλο της Ομπνόρας που ζούσε βαθιά στο ρωσικό δάσος είναι χαρακτηριστική «Ο Άγιος έτρεφε με τα χέρια του, το πλήθος πουλιών που τον περικύκλωσε και ανέβαιναν πάνω του, με την αρκούδα να περιμένει τη σειρά της για τροφή και αλεπούδες, κουνέλια και άλλα ζώα να περιφέρονται χωρίς έχθρα μεταξύ τους, θαυμαστή εικόνα στον κήπο της Εδέμ». Ο Άγιος Μόδεστος που μαζί με τον Άγιο Μάμα  θεωρούνται προστάτες των ζώων, έγραψε μάλιστα και ειδική ευχή για τα ζώα. Ο Άγιος Μάμας τρεφόταν από γάλα άγριων ζώων. Ο Άγιος Βλάσιος εξημέρωνε όποιο ζώο τον πλησίαζε, και γι’ αυτό αξιώθηκε να θεωρηθεί προστάτης των ποιμένων. Είναι θαυμαστή η σκηνή με τον Άγιο Γεράσιμο τον Ιορδανίτη, να βγάζει το αιχμηρό κομμάτι ξύλου απ’ το πόδι του λιονταριού και αυτό από ευγνωμοσύνη τον υπηρετούσε σε όλη του τη ζωή. Η θεραπεία της τυφλής ύαινας από τον Όσιο Μακάριο, η ανάσταση του ταύρου από τον Άγιο Σιλβέστρο, και η ομιλία του λιονταριού στην αρένα με τον Άγιο Ζώσιμο, που αντί να κατασπαράξει τον Άγιο, αυτό μίλησε με ανθρώπινη φωνή για τη Θεότητα του Χριστού. Ακούγονται στην αρχή εξωφρενικά στην ορθολογική άπιστη κοινωνία μας αλλά αναδεικνύουν το μεγαλείο του Θεού και των Αγίων Του. Σύγχρονοι Άγιοι μας όπως ο Γέροντας Παïσιος , ο οποίος είχε δημιουργήσει μια εξωπραγματική σχέση με τα ζώα που κατοικούσαν κοντά του, βοηθώντας τον για παράδειγμα στην εργασία του, όπως τα ποντίκια που καθάριζαν τα ροκανίδια στο εργαστήρι του και η υπακοή του φιδιού στον Γέροντα να μην τρομάζει τον κόσμο αλλά και ο κανόνας που του έβαζε να μην τρώει λέγοντας χαριτωμένα ότι κάνει νηστεία. Ο Άγιος Νεκτάριος πάει ένα βήμα παραπάνω, βγαίνοντας από το μοναστήρι στην Αίγινα και ψάλλοντας το Χριστός Ανέστη σε όλη την άλογη φύση και ζώντας το «πάσα ζωή αινέσατω  του Κυρίου». Ουράνιες στιγμές που ζούσαν οι Άγιοι μας. Από αυτή τη ζωή, δείχνοντας  μας τον δρόμο για τον παράδεισο.

ΑΓΙΟΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΤΟΥ ΣΑΡΩΦ.

Ο Άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ γεννήθηκε το 1759 στο Κουρσκ της Ρωσίας, από εμπόρους γονείς,. Στα 19 του χρόνια πήγε στο δάσος του Σάρωφ, όπου ασκήτεψε μέχρι το τέλος της ζωής του. Εκεί, έδωσε στα διάφορα μέρη του δάσους ονομασίες όπως Ναζαρέτ, Βηθλεέμ, Ιερουσαλήμ κ.α. Την δε καλύβα του την ονόμασε Άγιο Όρος. Έτσι κάνοντας τις καθημερινές του εργασίες, είχε άμεση επαφή με τα πλάσματα του Θεού, κάτι που του έδινε ιδιαίτερη χαρά. Οι φιλίες του με τα ζώα του δάσους γέμισαν έκπληξη στους αδελφούς του, στο Σάρωφ, ιδιαίτερα όταν έβλεπαν κουνέλια, αλεπούδες, σαύρες, αρκούδες ακόμα και λύκους να μαζεύονται γύρο στα μεσάνυχτα στην είσοδο της καλύβας του, περιμένοντας να τελειώσει τις προσευχές του και να φανεί με τα καρβέλια το ψωμί, για να τα ταΐσει. Κάποια μέρα έφθασε στο μακρινό ερημητήριο του Αγίου Σεραφείμ  μια αδερφή από το μοναστήρι του Ντιβέγιεβο. Περνούσε μια περίοδο αγωνίας και απογοήτευσης και ήθελε να φύγει από το μοναστήρι. Ο Άγιος είχε δώσει ευλογία να τον επισκεφτεί. Πλησιάζοντας στο επισκεπτήριο του αντίκρισε τον ερημίτη καθιστό έξω από το κελί του με μια πελώρια αρκούδα μπροστά στα πόδια του! Βοήθεια Πάτερ! φώναξε η φτωχή μοναχή. Ήρθε το τέλος μου! Εκείνος έδιωξε την αρκούδα και της είπε γελώντας όχι μητερούλα, δεν ήρθε το τέλος σου. Το τέλος σου είναι μακριά. Η αρκούδα δεν θα σε πειράξει, αντίθετα θα σε διασκεδάσει! Και αφού την καθησύχασε με τα λόγια αυτά, την κάλεσε να καθίσει πλάι του επάνω σε ένα κορμό δέντρου. Η αρκούδα πήγε και πάλι να ξαπλώσει μπροστά στα πόδια του. Η αδελφή έτρεμε σύγκορμη. Ο Γέροντας ωστόσο έβγαζε κομματάκια ψωμιού από το σακούλι του και ταΐζε την αρκούδα τόσο ήρεμα σαν να ταΐζε κάποιο κατοικίδιο. Η μοναχή πήρε ξανά κουράγιο και όταν αισθάνθηκε τελείως ασφαλής, ο Άγιος Σεραφείμ της έδωσε το ψωμί και την προέτρεψε να το δώσει η ίδια στην αρκούδα. – Όχι, Πάτερ θα φάει και το χέρι μου μαζί, απάντησε εκείνη. – Πίστεψε με δεν θα φάει το χέρι σου, είπε ο Άγιος χαμογελώντας. Η Μοναχή πήρε το ψωμί και το έδωσε στο ζώο. Ήταν μάλιστα τόση η ευχαρίστηση που αισθανόταν, ώστε στενοχωρήθηκε πολύ, όταν τέλειωσε το ψωμί.

-          Θυμάσαι, μητερούλα πως ένα λιοντάρι υπηρετούσε τον Άγιο Γεράσιμο στην έρημο την ρώτησε ο τότε ο Γέροντας. Έτσι μια αρκούδα υπηρετεί τον φτωχό Σεραφείμ.

-          βλέπεις τα ζώα μας υπακούουν! Και εσύ, χάνεις εύκολα το θάρρος σου. Γιατί κάνε υπομονή! Θα έχετε χαρές στο μοναστήρι. Επισκέπτες διάσημοι θα έρθουν, ζητώντας τα νέα του φτωχού Σεραφείμ. Κι εσύ, δίχως να δισταγμό, θα τους πεις τότε πως μαζί δώσαμε φαί σε μια αρκούδα. Αν είχα ένα ψαλίδι, θα έκοβα λίγο από το τρίχωμά της για απόδειξη. Σε ικετεύω, μητερούλα μην χάνεις ποτέ το κουράγιο σου για τίποτα. – Αν οι αδελφές έβλεπαν την αρκούδα θα πέθαιναν από το φόβο τους, του είπε η μοναχή. – Μα δεν πρόκειται ποτέ να την δουν, βεβαίωσε ο Άγιος Σεραφείμ. – Αν την σκότωνε κάποιος θα λυπόμουν πολύ, είπε πάλι η μοναχή. – Κανείς δεν πρόκειται να την σκοτώσει, απάντησε σίγουρος  ο Άγιος . Εκτός από σένα κανείς άλλος δεν θα την δει <<πως θα με πιστέψουν οι αδελφές όταν τους διηγηθώ αυτό το θαύμα>>. σκέφτηκε η μοναχή. Και ο Γέροντας, διαβάζοντας την σκέψη της, είπε ι πριν περάσουν 11 χρόνια από τον θάνατό μου, δεν θα πεις σε κανέναν τίποτα. Μετά τα 11 χρόνια, μητερούλα θα ξέρεις σε ποιον να το πεις. Η Αδελφή γύρισε στο Ντιβέγιεβο με ανανεωμένο τον ζήλο για το διακόνημά της. 11 χρόνια την κοίμηση του Οσίου, παρακολουθώντας η μοναχή κάποιον ζωγράφο, που αγιογραφούσε τον Άγιο Σεραφείμ, θυμήθηκε το επεισόδιο με την αρκούδα και το διηγήθηκε για πρώτη φορά. Έτσι επαληθεύτηκε η προφητεία του Αγίου. Η αρκούδα αυτή, εκτός από συντροφιά πρόσφερε και βοήθεια στον Άγιο Σεραφείμ. – Άκου δω, μισά της είπε μία μέρα που είχε επισκέπτες και οι οποίοι, ως συνήθως, έδειχναν φοβισμένοι στην θέα του θηρίου. Αντί να τρομάξεις τους ανθρώπους δεν πηγαίνεις καλύτερα να μου φέρεις κάτι, να προσφέρω στους επισκέπτες μου. Εκείνη υπάκουσε, χώθηκε στο δάσος και σε λίγο επέστρεψε περπατώντας όρθια στα πίσω πόδια. Στα μπροστά κρατούσε μια κερήθρα με μέλι.

-          Απ’ όσα σε συντομία εκτέθηκαν για την σχέση αγίων και ζώων. Βλέπουμε ότι στην προ της πτώσεως των πρωτοπλάστων περίοδο η αγιότητα και η χάρη που σκέπαζε τον άνθρωπο, απορρέουσα από τη σχέση του με τον δημιουργό, έκανε τα ζώα να συναισθάνονται αυτή την χάρη και να ζουν ειρηνικά με τον άνθρωπο. Μετά την πτώση, όταν αμαυρώθηκε το κατ’ εικόνα και αφαιρέθηκε η χάρη, η σχέση του ανθρώπου διαταράχθηκε με όλη την δημιουργία. Παρ’ όλα αυτά η μέριμνα του Θεού δεν σταματάει, αφού μεριμνάει για αυτά τα ζώα στην Κιβωτό. Είδαμε στην Παλαιά Διαθήκη να φυλάγονται αβλαβείς από τα άγρια ζώα άγιοι και δίκαιοι . Στην Καινή Διαθήκη τα ζώα συμμετέχουν στην πορεία του Θεανθρώπου και την άλογη φύση, να θρηνεί και να διαμαρτύρεται για τον θάνατο του δημιουργό της. Η σχέση λοιπόν των Αγίων με τα ζώα δεν είναι κάτι το απόμακρο και παραμυθένιο, όπως νομίζαμε πολλοί στην εποχή μας, αλλά μια απ’ την πραγματικότητα που συνεχίζεται αδιάκοπα. Αν και η απάντηση για της χαριτωμένη αυτή σχέση, που πολλές φορές μπορεί να ηχεί παράξενα και περίεργα στα αυτιά μας έχει απαντηθεί σε πολλά σημεία αυτής της μικρής γραμματείας εντούτοις κρίνεται σκόπιμο- σαν κατακλείδα- να επαναλάβουμε την απάντηση του Αββά Παύλου σε σχετικό ερώτημα <<Βλέποντας τον να πιάνει με τα χέρια του ερπετά, σκορπιούς και φίδια, ρώτησαν Πες μας τι έχεις κάνει και έλαβες το χάρισμα αυτό.

Συγχωρήστε με πατέρες. Αν κάποιος αποκτήσει καθαρότητα, όλα υποτάσσονται σ’  αυτόν, όπως στον Αδάμ όταν ήταν μέσα στον Παράδεισο, προτού να παραβεί την εντολή του Θεού>>.

ΚΑΙ ΤΩ ΘΕΩ ΔΟΞΑ

π. Σταύρος Ιντζές & π. Σταύρος Αστερίου (για τη Β΄ Λυκείου)