Η ΒΑΙΟΦΟΡΟΣ ΚΥΡΙΑΚΗ

Βαϊοφόρος - ψηφιδωτό, Μονή Δαφνίου τέλη 11ου αιώνος. 

Η εορτή των Βαΐων, κατά την οποίαν ενθυμούμαστε την θριαμβευτική είσοδο του Κυρίου μας στα Ιεροσόλυμα, ολίγο προ των Κοσμοσωτηρίων Παθών και της ενδόξου Αναστάσεώς Του, και ευλογούνται - διανέμονται Βάϊα στους ιερούς ναούς, σε ανάμνηση των Βαΐων των Φοινίκων, με τα οποία ο όχλος υποδέχτηκε τον Σωτήρα στα Ιεροσόλυμα, παλαιότερα εορτάζονταν στην Ανατολή, συνενωμένη με την εορτή της Ανάστασης του Λαζάρου. Επειδή όμως από την Παρασκευή - που έληγε η νηστεία της Σαρακοστής – έως την Κυριακή, μεσολαβούσε το Σάββατο χωρίς εορτή, η αγίας μας Εκκλησία μετέθεσε την εορτή της Ανάστασης του Λαζάρου το Σάββατο. Λείψανο της κάποτε κοινής εορτής είναι το απολυτίκιο : «Την κοινήν Ανάστασιν». Η εορτή στερούνταν από πάντα εξαποστειλαρίου και για τον λόγο αυτό ψάλλεται μόνο το δοξολογικό αντίφωνο «Άγιος Κύριος ο Θεός ημών», μετά το οποίο, ο λειτουργός διαβάζει την ευχή ευλογίας των Βαΐων, και τα διανέμει ενώ ψάλλονται  οι αίνοι υπό των βυζαντινών χορών. Μετά το πέρας του όρθρου, ακολουθεί η Θεία Λειτουργία του Αγίου Ιωάννου το Χρυσοστόμου, ενώ κατά την απόλυση προτάσσεται το χαρακτηριστικό της εορτής : «Ο επί πώλου όνου καθεσθήναι καταδεξάμενος δια την ημών σωτηρίαν Χριστός ο αληθινός Θεός».