Ο ΑΔΗΣ ΣΤΗΝ ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ

O Άδης και οι ψυχές των αμαρτωλών στην κόλαση, ψηφιδωτό (Τορτσέλλο - Βενετίας, 12ος αιών). 

Σύμφωνα με τον Ψαλμό 62 του Δαβίδ (στίχος 10), ο Άδης βρίσκεται στα βάθη της γης : «αλλά και οι ίδιοι θα φονευθούν και θα κατέλθουν στον άδην, εις τα βάθη της γης». Στο βιβλίο του πολύαθλου Ιώβ, σημειώνεται στο 38^ο Κεφάλαιο (στίχος 16-17), ότι ο Άδης ευρίσκεται κάτωθεν της Αβύσσου και εκεί κατοικούν οι ψυχές των ανθρώπων μετά θάνατο. Ο δε μέγιστος Ησαίας, σημειώνει ότι ο άδης βρίσκεται εκεί που υπάρχουν τα θεμέλια της γης : «νῦν δὲ εἰς ᾅδην καταβήσῃ καὶ εἰς τὰ θεμέλια τῆς γῆς» (Ησαίας 14, 15). Μόνον ο Θεός έχει την δύναμη να επαναφέρει τους νεκρούς από τον Άδη στην ζωή υπογραμμίζεται στο βιβλίο των Βασιλειών (Βασιλειών Α, 2, 6). Το ίδιο βλέπουμε και στο βιβλίο του Τωβίτ : «ὅτι αὐτὸς μαστιγοῖ καὶ ἐλεεῖ, κατάγει εἰς ᾅδην καὶ ἀνάγει, καὶ οὐκ ἔστιν ὃς ἐκφεύξεται τὴν χεῖρα αὐτοῦ» (Τωβίτ 13, 2). Η επιβεβαίωση έρχεται στην Ανάσταση – υπό του Προφήτη Ηλία - του υιού της χείρας που τον φιλοξενούσε, με την βοήθεια του θεού (Βασιλειών Γ΄ 17, 21 κ.ε.). Το ίδιο έπραξε και ο Προφήτης Ελισσαίος, όταν ανέστησε – με τη δύναμη του Θεού – τον νεκρό υιό της Σωμανίτιδος γυναίκας (Βασιλειών Δ΄ 4, 18 κ.ε.). Στο 10^ο κεφάλαιο του βιβλίου του Ιώβ, ο Άδης περιγράφεται ο τόπος σκοτεινός και ζοφερός, μέρος όπου βασιλεύει το αιώνιο σκοτάδι και δεν υπάρχει ίχνος φωτός, και από όπου δεν μπορεί να δει κανείς τη ζωή των θνητών ανθρώπων στη Γη (Ιώβ 10, 21-22). Σ΄ αυτόν τον ζοφερό τόπο συνυπάρχουν πλούσιοι και πτωχοί, άρχοντες και δούλοι, μικροί και μεγάλοι, δίκαιοι και αμαρτωλοί (Ιώβ 3, 14 κ.ε.). Εκτός αυτών, είναι τόπος λήθης, τόπος χωρίς δοξολογία του Θεού (Ψαλμός 6,6 – Εκκλησιαστής 9,5). Εκεί οι νεκροί φαίνεται ότι έχουν συνείδηση της κατάστασής τους και επικοινωνία μεταξύ των (Ησαίας 14, 9 κ.ε. – Ιεζεκιήλ 32, 21), ενώ η προοπτική τους είναι ανάλογη με όσα έχουν πράξει επί της γης (Ησαίας 57, 2 – Παροιμίες 15, 24 και 16, 25 κ.α.). Η δε ευνοϊκή αποκατάσταση και θρίαμβος των δικαίων διακρίνεται πεντακάθαρα σε σχέση με αυτήν των ασεβών (Ησαίας 26, 19 – Δανιήλ 12, 2 – Σοφία Σολομώντος 1, 13 έως 16 – 2, 1 κ.ε. και αλλού). Τέλος, η παρουσία,  παντοδυναμία και εξουσία του Θεού φτάνει ως τον Άδη (Αμώς 9, 2 και Ψαλμός 138, 8).