Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΘΝΙΚΟΤΗΣ ΤΩΝ ΕΝ ΣΥΡΙΑ ΜΕΛΧΙΤΩΝ

Κατά τα τελευταία έτη μεταξύ των Ιησουιτών ποοπαγανδιστών της Συρίας και τινων ολίγον Μελχιτών διεξήχθη συζήτησις περί της; εθνικής καταγωγής των τελευταίων τούτων. Οί Ιησουίται. ισχυρίσθησαν ότι οι Μελχϊται είνε άραβες διότι λαλοΰσι την αραβικήν. Είνε δε γνωστόν ότι οι Ιησουίται πρώτον χάριν προσηλυτιστικών σκοπών προήγαγον εις μέσον την ιδέαν του αραβικού  φυλετισμοϋ και εν τη Ορθοδόξω Εκκλησία, σκανδαλίσαντες τούς αραβοφώνους Έλληνας. Οι Μελχϊται διεμαρτυρήθησαν κατά του ιησουϊτικού ισχυρισμού και τινες αυτών δι΄ επιστημονικών μελετών απέδειξαν ότι οι Μελχίταί εισιν Έλληνες εξαραβισθέντες την γλώσσαν. Εις τούτων ο ιερεύς κ. Πολύκαρπος Καττάν διελθών εσχάτως των Αϋηνών ετέλεσεν ελληνιστί την λειτουργίαν εν τω εκεί λατινικώ ναώ, εν δε τη ομιλία αυτού είπε προ τοις άλλοις τα εξής : 

"Γνωστή η αρχή του εν Συρία Ελληνισμού, μεγίστην ιδία λαβόντος εξάπλωσιν δια των κατακτήσεων του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ανατείλαντος του φωτός του Ευαγγελίου εν βραχεί ο Ελληνικός πολιτισμός της Συρίας μετατρέπεται εις Ελληνικόν Χριστιανκόν Πολιτισμόν, όστις αναδεικνύει Εκκλησίαν πλήρης αίγλης. Εις τους Έλληνας και τα εξελληνισθέντα στοιχεία. τα κατοικούντα  την Παλαιστίνην, την Συρίαν, και την Αίγυπτον δίδεται το όνομα "Μελχίται". Πως τούτο, η ιστορία διευκρινίζει σαφώς. Κατά το 451 ο Αυτοκράτωρ Μαρκιανός, ο μέγας της Ορθοδοξίας πρόμαχος, συγκαλεί την Οικουμενικήν Σύνοδον της Χαλκηδόνος. Τότε οι Ευτυχιανοί, οι Μονοφυσίται και οι Νεστοριανοί, βαρέως φέροντες την κηδεμονίαν του Βυζαντίου, δράττονται της ευκαιρίας όπως αποτινάξωσιν αυτήν^. ούτω δεν αποδέχονται τας αποφάσεις  της Συνόδου και εις τους αποδεχθέντας αυτάς απονέμουσιν την προσωνυμίαν "Μελχίται" ήτοι εν Συριακή γλώσση αυτοκρατορικοί. Τον τίτλον τούτον ετήρησαν μεθ΄ υπερηφανείας, ως δηλούντα την αλήθειαν περί της πίστεως αυτών και της αφοσιώσεως εις τον θρόνον του Βυζαντίου. Έκτοτε η διάστασις και η διάκρισις αύτη έμεινεν αμείωτος μεταξύ Μελχιτών και Σύρων ως τεκμήριον της διαφοράς των δύο λαών. Οι Σύροι πολέμιοι, των Ελλήνων, ηδυνήθησαν τότε να είπωσι μετά του ιστορικού αυτών Βαρεβραίου : "Ευχαριστούμεν τω Κυρίω, ότι απηλευθέρωσεν ημάς του ζυγού του Βυζαντίου δια των αράβων". Μεθ΄ όλας όμως τα αντιξόους περιστάσεις, θεία αρωγή το αυτόθι Ελληνισμός έζησεν άχρι τούδε. Αλλ΄ ο Ελληνικός πληθυσμός της Συρίας ηναγκάσθη να καταλίπη την γλώσσαν αυτού και να εκμάθη την αραβικήν, την των κατακτητών.................

Και η ηδυτάτη πάτριος γλώσσα, εγκαταλειφθείσα υπό του λαού εύρεν άσυλον εις τους ναούς και τα θυσιαστήρια. Αλλά και εκεί τέλος επέβαλε την σιγήν αυτής η δυσμένεια των καιρών. Ο λαός ηδυνάτει πλέον να ακροάται των ιεροτελεστιών εν τη πατρίω γλώσση, ακαταλήπτω καταστάση. Κατ΄ ανάγκην τα ιερά βιβλία μετεφράσθησαν εις την αραβικήν γλώσσαν του λαού και της χώρας. Ούτω νυν διακόσιαι χιλιάδες καθολιών Μελχιτών και Ανατολικών λαλούσι την αραβικήν. Αλλά δια της προόδου των χρόνων και της σχετικής νυν ελευθερίας εν Συρία πνοή νέας ζωής προσπνέει εις τας ψυχάς των αποξενωμένων τούτων τέκνων του Ελληνισμού. Ο Κλήρος και ο λαος, ουδαμώς επιλανθανόμενοι της Ελληνικής αυτών καταγωγής, ενί κατέχωνται πόθω, να ίδωσιν αναβιούντας τους πάλαι ποτέ ευκλεείς των προγόνων χρόνους, τους χρόνους του Βσιλείου, του Χρυσοστόμου, του Δαμασκηνού^. ελπίζουσι δε τούτο προ παντός δια της σπουδής και της διαδόσεως της Ελληνικής γλώσσης. Ούτω, αι ελπίδες ημών εισί μεγάλαι, ως είνε μεγάλη η στοργή ημών και η αγάπη προς παν ό,τι συνδέεται προς του Έθνους τούτου την δόξαν. Προς πραγμάτωσιν των διακαών ημών πόθων επικαλούμεθα και ελπίζομεν, ότι θέλομεν τύχη της ηθικής αρωγής των εν Ελλάδι αδελφών, όπως δυνηθώμεν παρά το πλευρόν αυτών μια ψυχή ν΄ αγωνισθώμεν τον ευκλεή αγώνα δι΄ ον προώρισεν ο Θεός το Έθνος ημών".

ΠΗΓΗ : "ΝΕΑ ΣΙΩΝ", έτος Ε΄, τευχ. ΙΑ - ΙΒ, 1908, τομ. Ζ΄,  σ. 898 κ.ε.