ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΚΑΙ Η ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ - ΝΙΚΟΥ ΓΑΒΡΙΗΛ ΠΕΝΤΖΙΚΗ

Τὴ σημερινὴ Ἑλλάδα τὴ βλέπω σὰν τὸ μοναδικὸ τόπο ὅπου μποροῦν νὰ γίνουν ἀποδεκτὰ τὰ θαύματα. Τὰ θαύματα εἶναι ἡ κύρια καὶ ἡ ουσιαστικὴ δυνατότητα τῆς ἔκφρασής μας, γιατὶ αὐτὰ ἐπιβεβαιώνουν τὴν πραγματικότητά τους διὰ μέσου τῶν Ἁγίων μορφῶν μέσα ἀπὸ τὶς ὁποῖες κηρύσσουν ὅτι εἶναι ἐνεργειακὰ σωματίδια ἑνωμένα καὶ ἐνταγμένα στὴν παντοκρατορικὴ δύναμη τοῦ Κυρίου τῶν Δυνάμεων.

Εἶναι τόσο πολλὲς καὶ μεγάλες οἱ διαφορὲς ἀνάμεσα στοὺς ξένους καὶ τὸν Ἑλληνισμό, ὥστε εἶναι ἀδύνατο σήμερα νὰ συλλογιστεῖ κανεὶς τὴν ἑνότητα τοῦ Ἕλληνα ἔξω ἀπὸ τὰ θαύματα. [...]

Ἐμεῖς, ἐδῶ στὴν Ἑλλάδα, ζοῦμε σὲ μιὰ ἀτμόσφαιρα ἐντελῶς διάφορη ἀπὸ ἐκείνη τῶν ἄλλων λαῶν. Διάφορη, γιατὶ εἴμαστε ἕνας λαὸς ποὺ ἐνεκρώθη καὶ ἑπομένως συντασσόμεθα σὲ κράτος μόνο ἐν ὀνόματι τῶν τάφων μας! Ἡ ἑνότητά μας λοιπὸν στηρίζεται πάντοτε στὴν μνήμη Κυρίου. Αὐτὴ ἡ μνήμη μᾶς συνέχει ὅλους καὶ φωτίζει τὴν ἑνότητά μας σὰν ἐθνότητα. Ὁ ἑνιαῖος χαρακτήρας μας ὀφείλεται στὴν Ὀρθοδοξία. Αὐτὴ εἶναι ποὺ ἑνώνει ὅλες τὶς μειονότητες, ὅλους τοὺς πληθυσμοὺς διαφόρων προελεύσεων καὶ ἐν ὀνόματι αὐτῆς ὑπάρχουμε σὰν ἑνότητα λαοῦ.

Δηλαδὴ ἡ μνήμη ἡ ἀνθρώπινη εἶναι πολὺ ρηχὴ καὶ δὲν μποροῦμε εὔκολα νὰ στηριχτοῦμε σ’αὐτήν, χωρὶς νὰ ἀνατρέξουμε στοὺς Ἁγίους μας ποὺ εἶναι στυλοβάτες τῆς μνήμης τῆς ἀνθρώπινης καὶ ὑποστηρικτές της, γιατὶ οἱ Ἅγιοι ἑνούμενοι μὲ τὸν Κύριο καὶ ἀποτελώντας ἕνα σῶμα μαζί του διατηροῦν στὴν ἀνώτατη βαθμίδα τὴν μνήμη τὴν ἀνθρώπινη, ποὺ φτάνει νὰ γίνεται ἔτσι μνήμη Θεοῦ καὶ νὰ ξεχνάει τὸν ἑαυτό της. Λοιπὸν γιὰ νὰ μὴ ξεχάσουμε τὸν ἑαυτό μας πρέπει νὰ παραδεχτοῦμε τὴ λήθη τοῦ ἑαυτοῦ μας ἐν ὀνόματι Κυρίου, ὡς τὴ μόνη ἀποκαλυπτικὴ δύναμη γιὰ μᾶς καὶ γιὰ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους. Καὶ γιὰ νὰ δοῦμε τὰ πράγματα πέρα ἀπὸ τὶς ἀνθρώπινες ἀρετές, πρὲπει νὰ καταλάβουμε ὅτι οἱ Ἅγιοι εἶναι δυνάμεις ἀνθρώπινες ποὺ ἐν ὀνόματι τῆς πίστεως ἀποκαλύπτονται, βοηθώντας τοὺς ἀνθρώπους στὶς προσκλήσεις ποὺ τοὺς κάνουν μὲ τὴ Χάρη ποὺ τοὺς μεταδίδουν.

Γιὰ τὴ δυνατότητα αὐτὴ τῆς ὑπερδύναμης πρέπει, σὲ ἀπομόνωση καὶ φυγὴ ἀπὸ τὰ πρόσκαιρα, νὰ μποροῦμε νὰ κατέβουμε στὸ βάθος τοῦ ἑαυτοῦ μας καὶ τότε νὰ θυμηθοῦμε τὴν πλάση μας, τὴν γέννησή μας καὶ τὸ πόσο εἴμαστε, παρὰ τὰ πταίσματά μας, εἰκόνα τοῦ Θεοῦ. Δηλαδὴ νὰ νεκρωθοῦμε κατὰ κάποιον τρόπο. Ἀλλὰ πῶς νὰ νεκρωθοῦμε, ὅταν ὅλοι παραδεχόμαστε πὼς ἡ ζωὴ εἶναι μέγα καλὸ καὶ πρῶτο; Μέσῳ τῶν Ἁγίων μορφῶν ποὺ σὲ κάθε δύσκολη περίσταση ζητᾶμε τὴν βοήθειά τους. Οἱ Ἅγιες αὐτὲς μορφὲς ποὺ τὶς γνωρίζουμε καθημερινὰ ἢ ποὺ τὶς ἀγνοοῦμε ἐπὶ σειρὰ ἐτῶν, βλέπουμε κάποτε καὶ διαπιστώνουμε ὅτι αὐτὲς εἶχαν καὶ ἔχουν τὴ μεγαλύτερη ἰσχὺ πάνω στὴ διαμόρφωση τοῦ χαρακτήρα μας.

Πρέπει νὰ καταλάβουμε ὅτι εἴμαστε πολὺ φορτισμένοι ἐκκλησιαστικά. Τὰ σώματά μας εἶναι φορτισμένα ἐκκλησιαστικὰ ἔτσι ποὺ ἡ ἑλληνικότητά μας δὲν μπορεῖ νὰ ἐννοηθεῖ σὰν πράξη παρὰ μὲ τὸ σταυροκόπημα ὅλων ἐμᾶς τῶν ἁμαρτωλῶν ἀνθρώπων, καθὼς καὶ μὲ τὴν ἐπίσκεψή μας στὰ νεκροταφεῖα. Ἐν ὀνόματι αὐτῆς τῆς ἑνότητας μποροῦμε νὰ φτάσουμε καὶ νὰ συμφωνήσουμε καὶ μὲ τὶς πιὸ ἀντίθετες ἀπόψεις τῶν ἀνθρώπων, ὅταν μιλοῦν γιὰ ἔλλειψη ὀργάνωσης, ἔλλειψη ἑνότητας κοινωνικῆς, ἂς ποῦμε.

Ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρὰ ἔχουμε, ὅπως εἶπα καὶ πρίν, τὴν κοινωνικότητα τῆς δυτικῆς ἐκκλησίας, ποὺ φτάνει νὰ προβάλλει τὸν ποιητὴ Κλωντέλ, ὁ ὁποῖος ὑψώνει τὸν Βιργίλιο ὡς τὴν μεγαλύτερη ἰδιοφυΐα τῆς ἀνθρωπότητας, ἐπειδὴ ἐμπνεύστηκε ἀπὸ τὸν Ὅμηρο, γιὰ νὰ πεῖ τὰ δικά του. Ἡ δική μας ὅμως παράδοση ἀπὸ κάτω ἔχει τὸν ἴδιο τὸν Ὅμηρο ποὺ στηρίχθηκε ἀντιγράφοντας παλαιότερα κείμενα καὶ τὰ ἀπέδωσε ἐξουδετερώνοντας τὸ ἐγώ του. Στηρίχθηκε δηλαδὴ στὴν ἀντιγραφικὴ μέθοδο. Ὅταν ξεχνοῦμε τὸν Ὅμηρο δὲν μποροῦμε παρὰ νὰ ἐμμένουμε στὴ μορφὴ τῶν φαινομένων. Πόσο ὅμως διαρκοῦν τὰ φαινόμενα, ὅταν ὅλα ἀλλάζουν καὶ ἀλλοιώνονται τόσο γρήγορα; Ἡ δύναμη τῶν ὁμηρικῶν κειμένων σήμερα μόνον μὲ τὴ δύναμη τῶν Ἁγίων μπορεῖ νὰ ἀποκαλυφθεῖ στὸν τόπο μας. Κι αὐτὸς ὁ χρόνος τῆς διαμόρφωσης τῶν πρώτων δυνάμεων τοῦ ἀνθρώπου μὲ τὸ τόξο καὶ τὰ βέλη – στὴν ὁμηρικὴ κοινωνία – σήμερα μπορεῖ νὰ ἀναπλαστεῖ, μόνον ἂν στὴ θέση του βάλουμε τὰ δύο συμβολικὰ φορέματα τῆς Θεοτόκου, αὐτὰ ποὺ χάρισε στὶς φτωχὲς χῆρες γειτόνισσές της πρὶν λάβει τὸ σχῆμα τῆς τελικῆς ἀναπαύσεως. Τὸ ἕνα φόρεμα ποὺ συμβολίζει τὸ σῶμα της τὸ ἐν οὐρανῷ καὶ τὸ ἄλλο τὸ σῶμα της τὸ ἐπὶ τῆς γῆς, καθὼς μᾶς λέει τὸ ἀπολυτίκιό της: «Ἐν τῇ γεννήσει τὴν παρθενίαν ἐφύλαξας, ἐν τῇ κοιμήσει τὸν κόσμον οὐ κατέλιπες».

Μὲ τέτοια ἅλματα μποροῦμε νὰ νικήσουμε τὸ χρόνο καὶ μέσα ἀπὸ τὶς ἅγιες μορφὲς τῆς παράδοσής μας, μέσα ἀπὸ τὸ θαβώρειο φῶς ποὺ αὐτὲς ἐκπέμπουν, μποροῦμε ἐμεῖς σήμερα νὰ ταυτιστοῦμε μὲ τὸν ΙΔ’ ἢ τὸν ΙΕ’ αἰώνα. Μέσα ἀπὸ τέτοιες συνθέσεις καὶ μὲ τέτοιου εἴδους ἀναγωγὲς μποροῦμε νὰ γνωρίζουμε σήμερα ὅτι ἡ Ἅλωση δὲν σημαίνει τίποτα γιὰ μᾶς, ὅτι γιὰ μᾶς ὑπάρχει μιὰ ἄλλη συνέχεια καὶ συνοχή. [...]

Ἔχουμε πολλοὺς γέροντες Ἁγιορεῖτες, ὅπου ὅταν συνομιλεῖς μαζί τους μπορεῖ νὰ σκεφτεῖς ὅτι δὲν λένε καὶ τίποτα σπουδαῖο, ὅταν ὅμως λίγο ἀπομακρυνθεῖς καὶ συλλογιστεῖς βαθύτερα, καταλαβαίνεις ὅτι ἡ λαμπρότητα, ἡ αἴγλη καὶ ἡ δύναμή τους προέρχονται ἀπὸ τὴ χορεία τῶν Ἁγίων καὶ πράγματι βλέπεις ἑσμὸ Ἀγγέλων νὰ τοὺς περιβάλλουν.

Ἀνάλογα πράγματα συμβαίνουν καὶ μὲ τὴ γλώσσα μας. Γιὰ νὰ βγοῦμε ἀπὸ τὸ γλωσσικὸ κυκεώνα, δὲν πρέπει νὰ καταργήσουμε τὰ παρωχημένα, γιατὶ αὐτὸς εἶναι ὁ πλοῦτος μας, πέραν πάσης λογικῆς, πέραν πάσης εὐθυγραμμίσεως. Ὀφείλουμε ὅμως νὰ παλαίψουμε ὅπως μᾶς διδάσκει ἡ ἀληθινή ψηφαρίθμηση τοῦ Πυθαγόρα. Νὰ ψηφαριθμήσουμε τὴν ἀλφαβήτα μας, νὰ παλαίψουμε γιὰ νὰ προχωρήσουμε στὰ βάθη τῆς μνήμης. Αὐτὴ ἡ δουλειὰ θὰ μᾶς βρεῖ τὴν ἔξοδο στὸ ἀδιέξοδο τοῦ σημερινοῦ κόσμου.

Αὐτὸς ὁ λογισμὸς μοῦ φέρνει πάλι στὸ νοῦ τοὺς Ἁγίους. Αὐτοὶ ἔχοντας ἀναλωθεῖ, ἔχοντας ξεχάσει τὸ ἐγώ τους φτάνουν στὴν ἀκρογιαλιά. Ἐκεῖ παραιτοῦνται τοῦ δικοῦ τους νοῦ καὶ μὲ πλεούμενο τὴ μνήμη τοῦ Κυρίου, ποὺ εἶναι ἡ κεντρικὴ μνήμη, ἡ μνήμη τῶν πάντων ἐν ἑνότητι, μπαίνουν στὴ βάρκα ἀφήνοντας πίσω τὴν πολυσχιδὴ φύση καὶ τὴν ἀμεσότητα. Αὐτὴ ἡ βάρκα ἔχει κωπηλάτες τὶς ἀσώματες δυνάμεις κι αὐτὲς εἶναι ποὺ τοὺς διαπορθμεύουν στὴ νῆσο τοῦ Ἄλλου Κόσμου.

Ἕνα πράγμα πρέπει νὰ ἔχουμε κατὰ νοῦ· ὅτι ἡ Ἑλλάδα, τὰ βασικὰ προϊόντα ποὺ παράγει, εἶναι Ἁγίους καὶ θαύματα.

ΠΗΓΗ : "ΠΕΙΡΑΪΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ", ΜΑΪΟΣ 2008, τευχ. 193, σελ. 10 κ.ε.