Η ΟΥΡΑΝΟΔΡΟΜΟΣ ΚΛΙΜΑΚΑ ΚΑΙ Η ΜΥΣΤΙΚΗ ΤΗΣ ΑΝΑΒΑΣΗ - ΜΑΚΑΡΙΣΤΟΥ ΜΟΝΑΧΟΥ ΜΩΫΣΕΩΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ

Η ουρανοδρόμος Κλίμαξ - Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας.

Σήμερα η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά ένα συγγραφέα. Τον συγγραφέα ενός μόνου βιβλίου. Της, όπως λέγεται, "ουρανοδρόμου Κλίμακος". Αναφέρεται σε μια σκάλα με τριάντα σκαλοπάτια. Ανεβαίνοντάς την κανείς, αγωνίζεται να νικήσει τα πάθη και να κατακτήσει αρετές. Συγγραφέας της είναι ο όσιος Ιωάννης ο Σιναίτης, ο επονομαζόμενος της Κλίμακος.

Το βιβλίο είναι ιδιαίτερα αγαπητό στους μοναχούς, αλλά μπορούν να το διαβάσουν όλοι. Περιέχει ωραία μυστικά για τον αγώνα της παθοκτονίας και της αρετοσυγκομιδής. Ο συγγραφέας θα πρέπει να ήταν μεγάλος αγωνιστής και νικητής παθών αντιθέων. Με γνώση, τέχνη, επιμέλεια, σαφήνεια και βαθύτητα αναλύει καταστάσεις, περιστάσεις, παγίδες και πλάνες. Γνωρίζει καλά τις αιτίες, τα αίτια, τα αιτιατά, τις αφορμές και τις αφορμές των αφορμών των παθών. Τί τα προκαλούν, τα ερεθίζουν, τα διατηρούν και τί τα μεταποιούν, μετατρέπουν και αλλάζουν. Πρόκειται για μέγα ψυχανατόμο. Αναφέρεται πως διδάσκεται σε ξένες πανεπιστημιακές σχολές ως σταθμός της Ψυχολογίας.

Δίχως να θέλω να ξαναγκρινιάξω θα πω πως μερικές φορές εξαντλούμε το κήρυγμα της Εκκλησίας στην απλή κοινωνική προσφορά. Κάτι που το κάνουν και πολλοί άλλοι και πολύ καλά κάνουν. Η Εκκλησία μας δίνει αυτό που κανείς άλλος δεν μπορεί να μας δώσει^. βαθύ νόημα βίου, υψηλή στοχοθεσία, λύτρωση, παραμυθία, "υπέρ πάντα νουν ειρήνη". Το βιβλίο του οσίου Ιωάννου είναι βοηθητικό προς τούτο. Θεωρητικά και πρακτικά μας καθοδηγεί διδακτικά. Ο όσιος Ιωάννης αναγκάζεται να εκτεθεί από αγάπη, να μας κάνει συμμέτοχους των πολύτιμων κερδών του πνευματικού του αγώνος. Μας παρουσιάζει το "δυσέκμαρτον", αυτό που πολύ δύσκολα φανερώνεται. Το "δυσεκλάλητον", αυτό που δύσκολα περιγράφεται με τα φτωχά λόγια. Το "δυσεπίτευκτον", αυτό που δύσκολα επιτυγχάνεται από τον άνθρωπο.

Ο όσιος Ιωάννης μας παίρνει στοργικά από το χέρι και μας ανεβάζει προσεκτικά ένα - ένα τα σκαλοπάτια της υπέροχης αυτής σκάλας. Δεν χρειάζεται καμία βιασύνη κι επιπολαιότητα αλλά μάλλον υπομονή, επιμονή, επιμέλεια, σύνεση και ησυχία. Ησυχία περισσότερο εσωτερική αλλά και εξωτερική. Στο θόρυβο των πόλεων μένει κανείς ν΄ ασχολείται μόνο με τους άλλους και να συγκρίνεται συνήθως με τους χειρότερους. Ο Ιωάννης μας καλεί ν΄ ανέλθουμε την Κλίμακά του με ακύμαντη και ξεθόλωτη σκέψη, καθαρή καρδιά, φλογερή επιθυμία, ακόρεστη δίψα για τη θέα του Θεού. Μιλά για ξαγγίστρωμα από τα υλικά, τα φθαρτά τα μάταια. Επίσης για απομάκρυνση από τ΄ ασήμαντα, περιττά, πολυμέριμνα και διαχυτικά. Αυτό το συμμάζεμα του νου, την περισυλλογή και αυτογνωσία τα θεωρεί λίαν απαραίτητα και βασικά για κάθε πνευματική πρόοδο. Λέει χαρακτηριστικά πως είναι φύσει αδύνατον σε αυτόν που δεν έμαθε γράμματα να διαβάζει βιβλία. Χρησιμοποιεί μύριες εικόνες και πολλά ωραία παραδείγματα, που κάνουν αλήθεια ιδιαίτερα τερπνή τη μελέτη του.

Η κοσμική ζωή δυστυχώς απομακρύνει τον άνθρωπο από την πνευματική θεώρηση της ζωής, ώστε και τα λίγα παραπάνω να θεωρούνται ανέγγιχτα από πολλούς. Θωρείται ανέφικτη όχι η πραγματοποίηση αλλά και η ανάγνωση του βιβλίου αυτού. Αποφεύγουμε συστηματικά ότι μπορεί να ενοχλήσει τον μάταιο εφησυχασμό μας. Αφήσαμε στους θεολόγους, στους φιλοσόφους, τους μοναχούς, τους ποιητές κάθε θεωρητική αναζήτηση. Καταντήσαμε να ταυτίσουμε την πρακτική πλευρά της ζωής με την ευκολία και να περιφρονήσουμε κάθε θεωρητική πλευρά. Δεν αναφερόμαστε σε μεταφυσική ελπίδα και μετά θάνατον ζωή, αλλά για την μακαριότητα της παρούσης ζωής μέσα, από το πρίσμα της αιωνιότητας, σε κοινωνία με τον Θεό και τον συνάνθρωπο. Η σύγχρονη πτωχεία δεν παύει πάντως να νοσταλγεί την ανάβαση, ανάταση και αληθινή αναψυχή, την πραγματική ευτυχία μετά από επιμελή παθοκτονία. Στο τελευταίο σκαλοπάτι της ιωάννειας Κλίμακος αναμένει την αγωνιστή η αγάπη, η μεγαλύτερη αρετή, αυτό που είναι ο Θεός.

ΠΗΓΗ : ΜΟΝΑΧΟΥ ΜΩΫΣΕΩΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ (+), ΕΟΡΤΙΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ, εκδ. ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΝΕΑΠΟΛΕΩΣ & ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΕΩΣ, ΝΕΑΠΟΛΗ 2012, σ. 119 κ.ε.