ΤΟ ΧΩΡΙΟ Η ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΚΑΙ Ο ΝΑΟΣ ΤΩΝ ΠΟΙΜΕΝΩΝ

Ανατολικά της Βασιλικής της Βηθλεέμ, υπάρχει μια κατάφυτη κοιλάδα από ελαιόδεντρα και αμπέλια, η οποία ονομάζεται κοιλάδα των Ποιμένων (Σαχλ Πιέτ Σαχούρ), στο μέσο και δεξιά του δρόμου, επί της μιας πλευράς του λόφου ευρίσκεται το χωρίο των Ποιμένων που φέρει την ονομασία (Πιέτ Σαχούρ – Ελ Νασούρα), το οποίο στα τέλη του 19^ου αιώνoς κατοικούνταν υπό 500 Ορθοδόξων κατοίκων.

Σε απόσταση δέκα λεπτά βορειοανατολικά του χωρίου, ευρίσκεται ο τόπος όπου οι Ποιμένες κατά την άγια νύχτα της Γεννήσεως του Χριστού, αγραυλούντες φύλαγαν τα πρόβατά τους, όταν δόξα Κυρίου τους περιέλαμψε και μετά από τη προτροπή Άγγελου Κυρίου να μην φοβούνται, έλαβαν το μήνυμα της Γέννησης του Σωτήρος μας.

Η παράδοσης ότι το περιστατικό έλαβε χώρα στη κοιλάδα αυτή είναι αρχαιότατη, και επικυρώθηκε τον δ΄ αιώνα από τον άγιο Ιερώνυμο, ο οποίος λέγει ότι όχι μακριά της Βηθλεέμ κατέβη η Παύλα εις τον πύργο της Αδέρ, όπου ο Ιακώβ ποίμανε τα ποίμνιά του και οι Ποιμένες αγραυλούντες τη νύκτα αξιώθηκαν να ακούσουν υπό Αγγέλων το Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία, και ο τόπος αυτός απέχει της Βηθλεέμ χίλια βήματα (είκοσι λεπτά).

Το μέρος αυτό είναι σήμερα περικυκλωμένο από αρχαίο ισχυρό και ερειπωμένο τείχος. Στο βόρειο άκρο του περιβόλου αυτού υπάρχουν ερείπια μεγάλων λίθων, που μαρτυρούν ότι κάποτε εκεί υπήρχε μεγάλη Εκκλησία, της οποίας η αγία Τράπεζα σώζεται ως σήμερα. Εκεί με σκάλα κατεβαίνουν σε μια υπόγεια μικρή Εκκλησία μήκους 30 πόδια και πλάτους 20, στρωμένη με πλάκες και τμήμα της με ψηφιδωτό. Ονομάζεται σπήλαιο των Ποιμένων ή Εκκλησία των Ποιμένων και εκεί εκκλησιάζονται οι κάτοικοι του χωρίου των Ποιμένων.

Η Εκκλησία χρονολογείται από την εποχή της αγίας Ελένης, αλλά μνημονεύεται και το 670 από τον Αραούλφο ο οποίος γράφει : «είκοσι λεπτά ανατολικά της Βηθλεέμ, εκεί όπου ουράνιε δόξα περιέλαμψε τους Ποιμένες, δίπλα στο πύργο του Αδέρ, υπάρχει μια Εκκλησία η οποία περιείχε 3 τάφους των 3 Ποιμένων».  

Τον 11^ο αιώνα αναφέρεται ότι ο Ναός αυτός απείχε ανατολιά όχι μακριά από τη Βηθλεέμ, και ότι μεταξύ αυτής και του Μοναστηρίου του Οσίου Θεοδοσίου του Κοινοβιάρχου υπήρχε μια Μονή και μια Εκκλησία, που τιμούνταν στο όνομα των Αγγέλων και ονομάζονταν Δόξα εν Υψίστοις.

Από τα σημερινά ερείπια φαίνεται ότι η μεν Εκκλησία ευρίσκεται εκεί όπου σήμερα κείται η Εκκλησία των Ποιμένων, το δε Μοναστήρι που ήταν γυναικείο, βρίσκεται εκεί δίπλα όπου σήμερα υπάρχουν τα πολλά ερείπια.

ΠΗΓΗ : ΒΕΝΙΑΜΙΝ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ ΙΕΡΟΔΙΑΚΟΥΝΟΥ, Η ΑΓΙΑ ΒΗΘΛΕΕΜ ΚΑΙ ΤΑ ΠΕΡΙΧΩΡΑ ΑΥΤΗΣ, ΕΝ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΟΙΣ 1867, 94 κ.ε.