ΝΟΥΘΕΣΙΕΣ ΤΟΥ ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΥ ΚΟΡΑΗ

Εκ Παρισίων 12 Οκτωβρίου 1822

Φίλοι συμπατριώται, οι απανταχού ευρισκόμενοι !

………. Ό,τι είπα περί των πύργων, δεν φοβούμαι να σκανδαλίσω κανένα, αν είπω το αυτό δια τους ιερούς ναούς. «Ουχ΄ ο Ύψιστος εν χειροποιήτοις κατοικεί» οι ευάρεστοι εις αυτόν ναοί είναι οι έμψυχοι, οι ενάρετοι χριστιανοί. «Υμείς γαρ ναοί Θεού εστέ ζώντος». Οι χειροποίητοι ναοί τόσον μόνον είναι αναγκαίοι, ώστε να συνάγωσι το πλήθος των χριστιανών εις κοινήν δοξολογίαν του Θεού. Όθεν όσοι ναοί κτίζονται πλειότεροι της χρείας, φανερώνουν μωρίαν των κτιζόντων. Εάν δε και τους στολίζωσιν υπέρ το μέτρον, ουδέ συνέλαβαν ποτέ αληθινήν ιδέαν της θρησκείας^. οι ευλαβείς ούτοι στολισταί. Ο αληθής στολισμός των ναών είναι ιερείς, διάκονοι, ψάλται, ιεροκήρυκες στολισμένοι με παιδείαν και σεμνότητα βίου, αρκετού να διδάξωσι και με τον λόγον, και με το παράδειγμά των τους χριστιανούς τα καθήκοντα του χρηστού χριστιανού και του πολίτου. Τοιούτον στολισμόν των ναών έχετε να τον προσμένετε, όχι από τα πολυτελή τέμπλα και μάρμαρα, από τα χρυσά μανουάλια και τ΄ άλλα χειροποίητα, εις τα οποία δεν κατοικεί ο Θεός, αλλά από τα γυμνάσια, από τας βιβλιοθήκας, και απλώς απ΄ όλα τα μέσα του φωτισμού και της παιδείας. «Πνεύμα ο Θεός, και τους προσκυνούντας Αυτόν εν πνεύματι και αληθεία δει προσκυνείν». Δεν αγαπά, ξύλα, λίθους, μέταλλα^. αποστρέφεται τας ύλας^. και δικαίως^. διότι η ιστορία μας εδίδαξε, και η καθημερινή πείρα μαρτυρεί, ότι όποιος χριστιανός προσέχει πολύ εις τας ύλας ταύτας, ολίγην προσοχήν δίδει εις τα ήθη του. Μη πλανώμεθα, φίλου ομογενείς, ή χρεωστούμεν να λατρεύσωμεν τον αρχηγόν της θρησκείας ως Αυτός θέλει, και παραγγέλλει δια των Προφητών και των Αποστόλων, ή καν να μη βλασφημώμεν ονομαζόμενοι και επαγγελλόμενοι χριστιανοί………………

Επειδή ο αληθής στολισμός των ναών εδείχθη ότι είναι οι σεμνοί και φωτισμένοι υπηρέται των ναών, χρεωστείτε να προσέχετε εις την εκλογήν των ιερέων και του Αρχιερέως σας. Η εκλογή του ιερέως ή εφημερίου εκάστης παροικίας, πρέπει να γίνεται από τους παροίκους, ήγουν εκείνους, όσοι συνηθίζουν να εκκλησιάζονται όπου αυτός εφημερεύει. Τον Αρχιερέα…… η πολιτεία πρέπει να τον εκλέγει (εννοεί ο λαός)…….. Ούτω κάμνοντες ακολουθείτε την πράξιν της αρχαίας εκκλησίας, ότε οι ιερωμένοι εκλέγοντο από την πόλιν και τους πολίτας, εις τους οποίους έμελλαν να ιερατεύωσι…………… Δια να γίνεται η εκλογή νόμιμος, ιδού πως επεθύμουν να ψηφίζεται ο Αρχιερεύς. Τριακόσιοι πολίται (μεταξύ των οποίων οι δημογέροντες και δώδεκα ιερείς) συγκαλεσμένοι από όλας τας τάξεις των πολιτών, διαλέγουν εξ αυτών πεντήκοντα και ένα, και ούτοι ο εις και πεντήκοντα εκλέγουν με των πλειόνων την ψήφον τον μέλλοντα ν΄ αρχιερατεύσει.

Εις την υπηρεσίαν των ναών ευχής άξιον ήτο να προκρίνονται πάντοτε οι κοσμικοί ιερείς παρά τους ιερομονάχους^. ή καν, η χρεία το καλέσει, και ιερομόναχον, να είναι τουλάχιστον εξηκονταετής την ηλικίαν, και μάλιστα αν μέλλει να αναδεχθεί και της εξομολογήσεως το έργον.

Ουτ΄ ο Αρχιερεύς, ουτ΄ οι ιερείς σας δεν χρεωστούν εις κανέναν τίποτε εις όνομα δώρου ή πληρωμής δια την χειροτονίαν. Καθώς ουδ΄ από κανένα πρέπει να ζητώσιν ή να λαμβάνωσι τίποτε δια την ιερουργίαν των μυστηρίων. Επειδή όμως ως άνθρωποι, έχουν και αυτοί χρείας ανθρωπίνας, χρεωστείτε να τους πληρώνετε από το κοινόν (ταμείο)….

ΠΗΓΗ : ΑΠΑΝΘΙΣΜΑ ΕΠΙΣΤΟΛΩΝ ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΥ ΚΟΡΑΗ, εκδ. ΙΑΚΩΒΟΥ ΡΩΤΑ, ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ 1839, σσ. 45-50.