ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΤΥΦΛΟΥ (Ιωαν. 9, 1-38) – ΣΥΝΤΟΜΟ ΚΗΡΥΓΜΑ – ΜΑΚΑΡΙΣΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΟΣ π. ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ

Περί αχαριστίας και δειλίας

Είναι αξία επαίνου η προθυμία σας, αγαπητοί μου, να ακούτε ορθόδοξο διδασκαλία. Μα ποιός θα είναι ο διδάσκαλος σας; Σήμερα διδάσκαλος δεν θα είμαι ούτε εγώ ο μικρός ούτε κάποιος εκ των μεγάλων πατέρων της Εκκλησίας. Σήμερα διδάσκαλος όλων μας θα γίνει ο τυφλός του ευαγγελίου. Ένας άνθρωπος με σβησμένα μάτια, αγράμματος, που δεν φοίτησε σε σχολές και πανεπιστήμια. Αλλά «τα μωρά του κόσμου εξελέξατο ο Θεός ίνα τους σοφούς καταισχύνη» (Α' Κορ. 1,27). Ο τυφλός επαίτης γίνεται διδάσκαλος στους σοφούς του κόσμου και προ της θεραπείας του αλλά και μετά την θεραπεία του. Προ δε της θεραπείας του για να διόρθωση την αχαριστία μας, μετά δε την θεραπεία του για να διόρθωση τη δειλία μας.

Στην εποχή μας πολλοί παραπονούνται ότι είναι φτωχοί. Αλλά να ο τυφλός με την καθαρή φωνή του κράζει• Όχι δεν είστε φτωχοί, έχετε πλούτο - είστε όμως αχάριστοι.

Πράγματι, αδέρφια μου, είμεθα πλούσιοι. Έχουμε εν πρώτοις ένα θησαυρό ανεκτίμητο που λέγεται υγεία και δεν αγοράζεται με τίποτα. Φαντασθείτε π.χ. να έρθει ο μαμωνάς κρατώντας λίρες και να πει• «Θα δώσω τις λίρες σ' εκείνον που θα καθίσει να του βγάλω τα μάτια». Ποιός το δέχεται; Κανείς• εκτός αν τρελάθηκε απ' την πλεονεξία.

Άρα λοιπόν τα μάτια είναι ένας πλούτος ανεκτίμητος. Είσαι πλούσιος, αδελφέ μου, διότι έχεις μάτια, έχεις αυτιά, έχεις σκέψη, έχεις συνείδηση, έχεις μνήμη. Είσαι πλούσιος προ παντός, διότι έχεις σωτήρα το Χριστό. Για όλα αυτά πες ένα ευχαριστώ.

Μια φορά, σε ήμερες θλιβερές, ένας ιεροκήρυκας βρέθηκε σ' ένα από τα ευλογημένα χωριά της Μακεδονίας μας που είχε καεί. Μάζεψε τους απλοϊκούς εκείνους Χριστιανούς, τους πραγματικούς Έλληνες, κάτω από ένα πλατάνι και άρχισε να τους αναπτύσσει το ρητό «Εν παντί ευχαριστείτε» (Α΄ Θες. 5,18). Τότε μια γυναικούλα άρχισε τους μορφασμούς και τον διέκοψε• γιατί ήρθε από την πόλη, αυτός πού δε' γνώρισε καταστροφή, να τους πει να ευχαριστούν το Θεό. —Τί να ευχαριστήσω, παππούλη, είπε, πού δέ' μου 'μεινε τίποτα, ούτε καλύβι ούτε δεκάρα;... Ο ιεροκήρυκας βρέθηκε σε δύσκολη θέση. Μα να πιο κάτω ένα παιδάκι ξυπόλητο έπαιζε κοντά στο ποταμάκι. Γυρίζει λοιπόν και ρωτάει• —Τίνος είναι το παιδάκι; Άπαντα η γυναίκα^. —Δικό μου. —Α, ωραία για φαντάσου λοιπόν, ότι έρχεται ένας Αμερικάνος, σου χτίζει αντί για το καλύβι μια πολυκατοικία, με ασανσέρ, κρεβατοκάμαρες, σαλόνια..., με όλα τα καλλυντικά και τις καραμπογιές, κ' επί πλέον σου δίνει και μερικά στρέμματα γης για να τα καλλιεργείς• δίνεις εσύ εις αντάλλαγμα όλων αυτών το παιδί σου; —Όχι, ποτέ! —Επομένως είσαι πιο πλούσια απ' αυτόν. Γι' αυτό «ευχαριστείτε» το Θεό «εν παντί». Ευχαριστείτε για ό,τι έχετε και δεν έχετε. Ο τυφλός λοιπόν μας διδάσκει να μην είμαστε αχάριστοι. Γι' αυτό, όταν βλέπετε τυφλό, να καλλιεργείτε στην ψυχή σας τρία αισθήματα. Πρώτον συμπάθεια, διότι αυτός στερείται ένα πλούτο που έχουμε εμείς, τα μάτια• το μάτι είναι η τελειότερα φωτογραφική μηχανή. Δεύτερον ευγνωμοσύνη, διότι ορισμένοι τυφλοί έχασαν το φως τους στον πόλεμο (θυμάμαι τώρα σ' ένα χειρουργείο της Κοζάνης ένα παλικάρι 23 ετών με σβησμένα τα μάτια• έχασε το φως του για την πατρίδα, για να είμεθα σήμερα ελεύθεροι). Αίσθημα λοιπόν συμπαθείας, αίσθημα ευγνωμοσύνης σ' αυτούς, αλλά και αίσθημα μετανοίας για μας, για όσα αμαρτήματα κάνουμε έχοντας τα μάτια μας. Ο καθένας μας θα δώσει λόγο και για τις ματιές. Άνθρωπε μου, δεν σου 'δωσε ο Θεός τα μάτια για να γίνονται παγίδες. Η Γραφή φωνάζει• «Οι οφθαλμοί σου ορθά βλεπέτωσαν» (Παρ. 4,25). Να έχεις μάτια αγίων και αγγέλων, όπως τα πολυόμματα Χερουβίμ και Σεραφείμ. Αλλά πού ! Ο ένας έχει μάτια αλεπούς, ο άλλος μάτια χοίρου..., και κανείς μάτια Ευαγγελίου. Κλείνουμε τα μάτια μας στο νόμο του Θεού, και τ' ανοίγουμε στην ασχήμια, σαν άλλοι Χαμ (8λ. Γεν. 9,20-27), γινόμεθα Χαμίται. Θα 'ρθη —αλίμονο— καιρός, που οι τυφλοί θα 'ναι ευτυχισμένοι, διότι δεν θα βλέπουν τις αθλιότητες.

Μέχρι εδώ ο τυφλός ήταν διδάσκαλος και ελεγκτής της αχαριστίας μας• τώρα γίνεται διδάσκαλος και ελεγκτής της δειλίας μας.

Ήταν Σάββατο όταν ό Χριστός τον θεράπευσε, και ο νόμος έλεγε• «'Έξ ημέρας έργα και ποιήσεις πάντα τα έργα σου• τη δε ημέρα τη εβδόμη Σαββάτα Κυρίω τω Θεώ σου» ("Εξ. 20,9-10• Δευτ. 5,13-14). Την εντολή αυτή οι νομικοί και θεολόγοι της εποχής εκείνης την διαστρέβλωναν. Ενώ δόθηκε για ν' αναπαύει, αυτοί την έκαναν κορδέλα για να δένουν τον άνθρωπο. Εάν το Σάββατο έπιανε φωτιά το σπίτι σου, απαγορευόταν να τη σβήσεις• εάν πονούσε το μάτι σου, απαγορευόταν να τ' αγγίξεις, για να μην κάνης εργασία ! Και να ο Χριστός, εις πείσμα τους, σκύβει κάτω, κάνει λάσπη, και αγγίζει ένα πρόσωπο που δεν είχε βολβούς, για να κάνη να φυτρώσουν μάτια. Και φύτρωσαν! Οι νομικοί είχαν τώρα μπροστά τους δύο πράγματα μία «παράβαση» και ένα θαύμα που έλαμπε σαν ήλιος. Και οι μοχθηροί, αντί να χαρούν τον ήλιο, κολλάνε στην «παράβαση» και πετούν την «τορπίλα» τους• «είναι αμαρτωλός!» (Ίωάν. 9,16,24). Ακούγοντας αυτό ο κόσμος δείλιαζε. Διότι όποιος τολμούσε να ομολογήσει το Χριστό, γινόταν «αποσυνάγωγος» (έ.ά. 9,22), κάτι τρομερό τότε, μια τιμωρία που κλιμακώνετο σε τρία στάδια. Πρώτα σε έδιωχνε η γυναίκα σου τριάντα μέρες απ' το σπίτι. Εάν δε' μετανοούσες, μαζευόταν η κοινότης και σε αφόριζε. Και τρίτον απαγορευόταν να σου δώσει κανείς ψωμί, νερό, ό,τι δήποτε. Το μόνο που απέμενε στον αποσυνάγωγο ήταν ή ν' αυτοκτονήσει ή να φυγή έξω από τα σύνορα.

Μέσα στο κλίμα αυτό της φοβίας ακούστηκε μια φωνή αληθείας. Δεν ήταν ούτε κάποιος μορφωμένος ούτε κάποιος πλούσιος ούτε άλλος ισχυρός. Ήταν ο τυφλός. Αυτός, μπροστά στους εχθρούς, μαρτυρεί την Αλήθεια, μαρτυρεί για το Χριστό. Παρά την απειλή του αποσυναγώγου δεν τον αρνείται, δεν τον προδίδει. Διαφώνησε ένας με όλους, μια αγία διχόνοια.

Υπάρχει κακή ομόνοια και καλή διχόνοια. Κακή ομόνοια ήταν όταν π.χ. κάτω από το πραιτόριο όλοι μαζί φώναζαν για το Χριστό, «Άρον άρον, σταύρωσαν αυτόν» (Ίωάν. 19,15). Θέλετε και καλή διχόνοια ; Στην Αθήνα το 406 π.Χ. δίκαζαν οκτώ Αθηναίους στρατηγούς, τους νικητάς της ναυμαχίας των Αργινουσών, διότι δεν φρόντισαν να περισυλλέξουν τους ναυαγούς. Όλοι σύμφωνοι να τους καταδικάσουν εις θάνατον. Ένας διαφωνεί, ο Σωκράτης. Υψώνει το ανάστημα του και προτείνει να τους στεφανώσουν. Έτσι κι ο τυφλός• που είναι μάλιστα ηρωικότερος κι απ' το Σωκράτη. Ο Σωκράτης ήταν φιλόσοφος και ζούσε σε δημοκρατικό πολίτευμα• ο τυφλός ; αμόρφωτος και αδύνατος. Για αυτό τα διδάγματα του είναι πιο βαρυσήμαντα.

«Μη νομίσητε ότι ήλθον βαλείν ειρήνη επί την γήν ούκ ήλθον βαλείν ειρήνη, αλλά μάχαιραν» (Ματθ. 10,34-35), είπε ο Χριστός. Πρόσεξε, αδελφέ μου, γιατί έρχονται περιστάσεις που θα κριθής, θα κριθή η σωτηρία σου. Πρέπει τότε να χωρίζεις απ' αυτούς που μπορεί να σε καταστρέψουν. Ζείτε έγγαμο βίο έχετε ομόνοια• άλλ' εάν υποτεθεί ότι ο ένας από τους δύο συζύγους προτείνει κάτι που αμαυρώνει το κάλλος της αρετής, τότε ο άλλος μη προτίμηση το ταίρι του από το Χριστό. «Ό φιλών» άνθρωπον «υπέρ έμέ ουκ έτσι μου άξιος» (Ματθ. 10,37). Δεν πήρες τη γυναίκα ή τον άντρα για την κόλαση αλλά για τον παράδεισο. Διαφώνησε ! Στη Φλώρινα παλαιότερα, όταν το υπουργείο επέβαλε στις μαθήτριες να εμφανισθούν με σορτς στις γυμναστικές επιδείξεις, ακούστηκε αγία διαφωνία• ο γυμνασιάρχης διάβασε την εγκύκλιο, αλλά 3-4 αγνά κορίτσια, πραγματικές Ελληνίδες, είπαν "Όχι, δέ' δεχόμαστε να ξεγυμνωθούμε μπροστά μάτια άλλων...

Ω αγία διαφωνία ! Σάς ερωτώ, αδελφοί μου^. διαφωνήσατε ποτέ για μεγάλα θέματα ; Αν διαφωνήσατε, είστε μιμηταί του τυφλού. Υπάρχει διαφωνία στο σχολείο, στο στρατό, και στην εκκλησία. Μάλιστα• θα υπάκουης με τυφλή υπακοή στον επίσκοπο σου —«Πείθεσθε τοις ηγουμένοις υμών» (Έβρ. 13,17)—, εάν κ' εκείνος υπάκουη στο Χριστό, εάν έχει το Ευαγγέλιο στο κεφάλι του. Άλλ' εάν το βάλει κάτω από τα πόδια, τότε αλτ ! Δεν θα επιτρέψεις ποτέ να κάνη το Ευαγγέλιο και το Πηδάλιο πατητήρια.

Χριστιανέ μου, είσαι ζωντανό ψάρι ή ψόφιο; Εάν είσαι ζωντανός, τότε κόντρα στο ρεύμα «Άντίστητε τω διαβάλω, και φεύξεται άφ' υμών» (Ίάκ. 4,7). Εμπρός, σύρε το ξίφος και πόλεμο!

Έργα.

Και ποιο ΕΙΝΑΙ το μεγαλύτερο έργο;

Η ομολογία της ορθοδόξου πίστεως.

+ Επίσκοπος Φλωρίνης Αυγουστίνος

Απομαγνητοφωνημένη ομιλία η οποία έγινε στην αίθουσα του συλλόγου «Ιωάννης ο Βαπτιστής» Αθηνών την 25-05-1952. Καταγραφή και σύντμησης 5-6-2005