OI ΠΑΝΑΓΙΕΣ ΤΟΥ ΑΘΩΝΑ - Δ΄

ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΑΚΑΘΙΣΤΟΥ – ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΖΩΓΡΑΦΟΥ

Τη περίοδο που γίνονταν η ψευδοσύνοδος της Λυών για την ένωση των Εκκλησιών επί λατινόφρονα Πατριάρχη Ιωάννη Βέκκου και Αυτοκράτορα Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγου, τον 13ο αιώνα, Λατίνοι στρατιώτες και κληρικοί εισέβαλαν στο Άγιο Όρος και χρησιμοποιώντας χρήματα, υποσχέσεις, καταναγκασμούς, απειλές, βία και τρομοκρατία, προσπάθησαν να επιβάλλουν την ένωση των Εκκλησιών. Πολλοί μοναχοί μαρτύρησαν, ομολογώντας την Ορθόδοξη πίστη. Δυστυχώς όμως στη Μονή της Ξηροποτάμου, δέχθηκαν τους δυτικούς με δουλοπρεπή φόβο. Ο Θεός τιμώρησε τους μοναχούς της Ξηροποτάμου και την ώρα που τελούσαν την μιαρά Θεία Λειτουργία σύμφωνα με τις δυτικές καινοτομίες, κατέπεσαν τα ερείσματα και τα οχυρώματα της Μονής και καταπλάκωσαν πολλούς Λατίνους και αρκετούς μοναχούς που αποσκίρτησαν, οδηγώντας τους στον θάνατο. Τότε, ένας μοναχός πλησίον της Μονής Ζωγράφου που είχε τυπικό να διαβάζει πολλές φορές τους Χαιρετισμούς μπροστά στην εικόνα της Παναγίας, ακούει κάποια στιγμή από την άγια εικόνα τα εξής : “Χαίρε και συ Γέρων του Θεού ! Να αναγγείλεις στους αδελφούς και τον Ηγούμενο, ότι οι εχθροί Μου και του Υιού μου πλησίασαν, όποιος είναι πνευματικά ασθενής με υπομονή ας κρυφτεί ώσπου να περάσει ο πειρασμός, αυτοί δε που επιθυμούν τους στεφάνους του μαρτυρίου ας παραμείνουν στη Μονή”. Αμέσως έσπευσε ο μοναχός να ενημερώσει τους αδελφούς της Μονής Ζωγράφου και τον Ηγούμενο για τη θέληση της Παναγίας. Μόλις έφτασε στην πύλη της Μονής είδε μπροστά του την εικόνα της Παναγίας που είχε στο κελί του και προσεύχονταν και άκουσε το θέλημά Της. Με κατάνυξη και ευλάβεια έπεσε στο έδαφος και προσκύνησε, την πήρε στα χέρια του και πήγε στον Ηγούμενο και τους αδελφούς στους οποίους εξιστόρησε το γεγονός. Αμέσως οι ασθενέστεροι μοναχοί κατέφυγαν στα όρη και τις σπηλιές του Άθωνα, εικοσιέξι όμως εξ αυτών παρέμειναν εντός του Πύργου της Μονής, αναμένοντας μαρτυρικό στέφανο. Οι Λατίνοι προσπάθησαν αρχικά να τους πείσουν με τα λόγια να αναγνωρίσουν τον Πάπα, υποσχόμενοι το έλεος του και πολλά χρήματα. Οι ηρωικοί μοναχοί ανταπάντησαν ότι κεφαλή της Εκκλησίας είναι ο Χριστός για τον οποίον προτιμούν να πεθάνουν παρά να αποχωρήσουν και να μολυνθεί ο τόπος από τη βία και τυραννία των Λατίνων, οι οποίοι τους είπαν ότι θα πεθάνετε. Αμέσως οι αιρετικοί εισβολείς μάζεψαν ξύλα και πυρπόλησαν το πύργο της Μονής όπου βρίσκονταν οχυρωμένοι οι μοναχοί, οι οποίοι παρέδωσαν εν ειρήνη τη ζωή τους στον Θεό, προσευχόμενοι υπέρ των εχθρών και δοξολογούντες τον Θεό (10 Οκτωβρίου 1274). η αγία εικόνα από την οποία άκουσε ο Γέροντας την προειδοποίηση για τους μοναχούς της Μονής Ζωγράφου, βρίσκονταν εντός του Πύργου μαζί με τους Μάρτυρες Αγιορείτες, αλλά βρέθηκε απείραχτη στα ερείπια – από τη πυρκαγιά - του πύργου. Σε ανάμνηση του θαύματος τοποθετήθηκε στο καταπέτασμα του ναού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Ο τόπος όπου έγινε η αποκάλυψη της Παναγίας στον Γέροντα ονομάζεται “Χαίροβο”, ενώ η εικόνα πήρε και την ονομασία “Προαγγελομένη”, αντί δε του κοινωνικού κατά τις Θείες Λειτουργίες στο παρεκκλήσιο αυτό, διαβάζουν οι Βούλγαροι μοναχοί τον Ακάθιστο Ύμνο ενώπιον της εικόνας.

ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΕΠΑΚΟΥΟΥΣΑ – ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΖΩΓΡΑΦΟΥ

Περί τα τέλη του 13ου και αρχές του 14ου αιώνα, έφθασε στο περιβόλι της Παναγίας ο Όσιος Κοσμάς, ο οποίος ποθούσε να ενδυθεί το αγγελικό σχήμα. Πήγε στη Μονή Ζωγράφου και του ανέθεσαν το διακόνημα του εκκλησιάρχη. Κατά τη πανήγυρη του Ευαγγελισμού στο Βατοπαίδι, ευρισκόμενος ο Όσιος Κοσμάς μαζί με άλλους αδελφούς της Μονής Ζωγράφου, είδε εντός του καθολικού μια γυναίκα με βασιλική μεγαλοπρέπεια και ωραιότητα να διατάζει τα πάντα εντός του ναού κατά την αγρυπνία αλλά και κατά την ώρα της τράπεζας. Λυπήθηκε και ταράχτηκε ο Όσιος βλέποντας γυναίκα να επιβλέπει τα πάντα και όταν επέστρεψε στο Μοναστήρι του, ανέφερε στον Γέροντά του αυτά που είδε στο Βατοπαίδι. Ο Γέροντας του ζήτησε να περιγράψει τη γυναίκα και διαπίστωσε ότι πρόκειται για την Υπεραγία Θεοτόκο. “Αύτη ην η Βασιλίς του Όρους και απάσης της κτίσεως”, του είπε. Κάποια μέρα προσευχόμενος στον ναό ενώπιον της εικόνας της Θεοτόκου, ζήτησε από την Παναγία να τον οδηγήσει στο δρόμο της σωτηρίας. Τότε άκουσε από την εικόνα τη φωνή της Παναγίας να λέγει : “Υιέ και Θεέ μου, δίδαξον τον δούλον σου πως να σωθή”. Αμέσως ήλθε η απάντηση : “ας αναχωρήση εκ της Μονής κατά μόνας εν ησυχία”. Κατόπιν της Θεϊκής βούλησης και με την ευχή του Ηγουμένου, αναχώρησε ο Όσιος σε κοντινή έρημο δίπλα στη Μονή και ασκήτευσε σε ένα σπήλαιο, ενώ στον βίο του αναφέρονται πολλά θαύματα που επιτέλεσε. Η εικόνα της Παναγίας της Επακούουσης βρίσκεται στο ιερό βήμα της Μονής Ζωγράφου.

ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΚΟΥΚΟΥΖΕΛΙΣΣΑ – ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΜΕΓΙΣΤΗΣ ΛΑΥΡΑΣ

Ο Ιωάννης ο Κουκουζέλης παλαιός αρχιμουσικός του Παλατιού, εραστής της παρθενίας και του μοναχισμού, εγκατέλειψε τη Βασιλεύουσα και πήγε στη Μονή Μεγίστης Λαύρας στον Άθωνα, όπου έγινε μοναχός και του ανατέθηκε το διακόνημα του ποιμένα των προβάτων της. Κάποια ημέρα ένας ερημίτης άκουσε την γλυκιά και αγγελική ψαλμωδία του Ιωάννη – την ώρα που έβοσκε το κοπάδι – η οποία του προξένησε μεγάλη κατάνυξη και δάκρυσε, σκεπτόμενος που βρέθηκε η αγγελική αυτή φωνή στην έρημο, και η απορία του μεγάλωσε όταν παρατήρησε ότι ακόμη και τα πρόβατα την ώρα της ψαλμωδίας έπαυσαν να τρώνε, τα δε άλογα είχαν σταθεί ακίνητα γύρω από τον Ιωάννη. Ο ησυχαστής πήγε στη Λαύρα και ανέφερε στον ηγούμενο το γεγονός, και αυτός κάλεσε τον Ιωάννη από την έρημο και με την απειλή του επιτιμίου, τον ανάγκασε να του αποκαλύψει την πραγματική του ταυτότητα, ότι δηλαδή είναι ο ηδύλαλος αρχιμουσικός του Παλατιού και με δάκρυα τον παρακάλεσε να συνεχίσει τη πνευματική εργασία της υπακοής. Ο Ηγούμενος φοβούμενος μήπως πληροφορηθεί ο Αυτοκράτορας ότι ο Ιωάννης είναι στη Λαύρα, πήγε στο Παλάτι και τον ενημέρωσε, ο δε Βασιλεύς αν και λυπήθηκε πολύ αναφώνησε ότι η σωτηρία της ψυχής είναι το τιμιώτερο από όλα και έτσι έδωσε συναίνεση. Έτσι ο Κουκουζέλης ανέγειρε πλέον ήσυχος κελί με παρεκκλήσι αφιερωμένο στους Αρχαγγέλους εκεί έξι ημέρες, ενώ τις Κυριακές πήγαινε στη Λαύρα και έψαλε με κατάνυξη μαζί με τους άλλους ψάλτες. Ένα Σάββατο του Ακάθιστου Ύμνου, αφού έψαλε, κάθισε μετά την αγρυπνία απέναντι από την εικόνα της Παναγίας για να ξεκουραστεί και αποκοιμήθηκε. Ξάφνου ακούει τη φωνή της Θεοτόκου η οποία του λέγει : “Χαίροις Ιωάννη ! – ενώ ταυτόχρονα βλέπει μπροστά του τη Παναγία ακτινοβολούσα Θείο φως – Ψάλλε μοι και εγώ ου μη σε εγκαταλείψω”. Μόλις τελείωσε τα λόγια της η Παναγία του έδωσε ένα χρυσό νόμισμα. Ξυπνώντας από τον ύπνο είδε στα δεξιά του το χρυσό νόμισμα και με δάκρυα χαράς και συγκίνησης δόξασε την Θεομήτορα. Ακολούθως, κρέμασε το νόμισμα στην εικόνα της Παναγίας που έγινε το θαύμα. Κατόπιν από τη πολλή ορθοστασία κατά τις ακολουθίες σάπισαν τα πόδια του και εμφανίσθηκε η Θεοτόκος στον ύπνο και τον γιάτρεψε. Η εικόνα βρίσκεται στο παρεκκλήσιο δίπλα στην πύλη της Μονής.

ΠΗΓΗ : ΑΝΩΤΕΡΑ ΕΠΙΣΚΙΑΣΙΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΑΘΩ, ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ 1861.