ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΑΓΩΝΑ – ΤΡΙΤΟ ΜΕΡΟΣ - ΛΑΟΙ ΠΟΥ ΞΕΧΝΟΥΝ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥΣ ΤΗΝ ΞΑΝΑΓΡΑΦΟΥΝ ΜΕ ΑΙΜΑ

Ο σφαγιασθείς υπό των βουλγάρων κομιτατζήδων ιερεύς του Πισοδερίου της Φλώρινας παπά Σταύρος Τσάμης (+27 Αυγούστου 1906).

ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΡΑ ΙΕΡΕΑ ΤΟΥ ΠΙΣΟΔΕΡΙΟΥ ΠΑΠΑ ΣΤΑΥΡΟΥ ΤΣΑΜΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΑΥΛΟ ΜΕΛΑ

“Εν Μοναστηρίω τη 5η Σεπτεμβρίου 1903

Αγαπητέ μοι εν Χριστώ αδελφέ κ. Παύλε Μελά εις Αθήνας

Σας είχον γράψει ότι οι κομίται (οι βούλγαροι κομιτατζήδες) είχον συλλάβει τον Αρχιμανδρίτην Μόδεστον και του είχον ειπεί ότι να παύσουν οι Πισοδερίται καταδιώκοντες τους κομίτας. Οι κομίται δύο φορές επολέμησαν εις τα βουνά Πισοδερίου με τον στρατόν (προς Ανατολάς) και οι Πισοδερίται δεν τους εβοήθησαν. Προ 15 ημερών οι κομίται συλλαβόντες 4 τέσσαρας πατριώτας παιδία ανήλικα ενώ επήγαιναν δια Γέρμαν (ο σημερινός Άγιος Γερμανός της Φλώρινας), αφ΄ ου τους συνέλαβον τους έσφαξαν και μέχρι σήμερον δεν ηύρομεν τα πτώματά των, ύστερον επήγαν αι μητέρες των και τους ζητούσαν, αφ΄ ου δε επαρουσιάσθησαν εις τον Αρχηγόν του Κομιτάτου εις τα βουνά Γέρμαν παρεκάλουν μετά δακρύων ίνα τοις δώσουν τα σώματα των δολοφονηθέντων αλλ΄ οι κομίται δεν τους είπον τίποτε, μόνον απειλάς, ότι δηλ. θα καταστρέψουν το Πισοδέριον. Προ 1ο ημ[ερών] ο Τσακαλάρωφ, ο λάζ[ος] παπά Τράϊκου και Ποπώφ εζήτησαν από το Πισοδέριον 1200 οκ[άδες] ψωμί, 10 μοσχάρια, 40 κριάρια, 10 οκ[άδες] πέταλα ημιόνων και 2 οκ[άδες] σαπούνι μοσχάτο, οι Πισοδερίται απήντησαν (ελθών λαβέτω). Ο Τσακαλάρωφ πάσχων εκ πείνης ανεχώρησεν από το Γέρμαν διά τα Κορέστια και μετά 3 ημ[έρας] επήγεν εις Πρέσνιτσα (το σημερινό Βατοχώρι της Φλώρινας) χωρ[ίον] 130 οικιών 80 ορθ[οδόξων] και 50 σχισμ[ατικών] (βουλγάρων) μετά 400 οπαδών και αφού περικύκλωσε το χωρίον εισήλθε αυτός μετά 100 οπαδών. Πρώτον συνέλαβον τον Γ. Καρασλάν Μουχτάρην (πρόεδρο) Ορθ[όδοξον] τον ανεβίβασεν εις το ζώον του και τον έδεσε με σχοινιά και αφού τον ήφερεν εις το μεσοχώρι υποκάτω ενός απιδέας εκεί τον εκρέμασεν και με ταις λόγχαις τον τρυπούσεν. Βον) Περικύκλωσε και την οικίαν του Τζάϊκου ούτος αντέστη φονεύσας τον Νάστον, πρωτοπαλλήκαρον του Τσακαλάρωφ ενώ έσπανε την πόρταν με τον πέλεκυν. Έτερον δε επλήγωσε θανατηφόρως. Ο Τσακαλάρωφ ειδόν δύο συντρόφους πεσόντας διέταξε με πετρέλαιον να καύσουν την οικίαν του. Ο δε Λάμπρος Τζάϊκου έβγαλε τα παιδία του έξω αυτός δε με τον 70ετή πατέρα του έκαμε έφοδον και πληγώθησαν και οι δύο. Ο Τσακαλάρωφ αφού τον συνέλαβε πληγωμένον τον ήφερεν ξεψυχόντα εις το μεσοχώρι και ρίψας χόρτα και άχυρα επάνω του τον έκαυσεν το δε πατέρα του άφησε πληγωμένον. Γον) Συνέλαβεν τον Αντώνιον Τζάϊκου συγγενή του Τζάϊκου και αφού πρώτον του έκοψεν τα χέρια ύστερον του έβγαλεν τα μάτια και απέθανεν. Αυτά έγιναν εις Πρέσνιτσα επαρχ[ίαν] Καστορίας διότι ούτοι επί 2 μήνας ήσαν με τον Κώτα, εχθροί του Τσακαλάρωφ και προ δύο εβδ[ομάδων] είχαν υπάγει εις το χωρίον των διότι ο Κώτας δεν ημπόρεσε να τους κρατήσει, αλλά τους είχε στείλει δια να εμποδίσει τους ορθ[οδόξους] να μη επαναστατήσουν. Από Πρέσνιτσα ο Τσακαλάρωφ έστειλε γράμμα και απειλάς εις Πισοδέριον. Αλίμονον εις ημάς ότι ούτε Πρόξενον δεν έχομεν της προκοπής ούτε [...]. Εύχομαι εκ Θεού περί της καλής διαφυλάξεως σας και σας ασπάζω[μαι].

Ο εν Χριστώ αδελφός

     Παπά Σταύρος”

(Στο υστερόγραφο ακολουθούν τα ονόματα των φονευθέντων παίδων του Πισοδερίου).

Η επιστολή απόκειται στα αρχεία της Γεννάδειου Βιβλιοθήκης της Αθήνας (η ορθογραφία της επιστολής σύμφωνα με το πρωτότυπο).

Πηγή : http://orionamateurobservatory.blogspot.com/