ΜΝΗΜΗ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΣ ΤΡΙΤΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΔΙΑΚΟΣΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

«Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τῆς ἁγίας καὶ Οἰκουμενικῆς Τρίτης Συνόδου τῶν ἁγίων διακοσίων Πατέρων, τῶν ἐπὶ τῆς βασιλείας Θεοδοσίου τοῦ Μικροῦ ἐν Ἐφέσῳ συναχθέντων, καὶ τόν δυσσεβῆ Νεστόριον καθελόντων». Συνεκλήθη το 431 στην Έφεσο υπό του Θεοδοσίου του Β΄, στις εργασίες της συμμετείχαν 200 περίπου Πατέρες, ενώ προήδρευσε ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Κύριλλος. Αντικείμενό της ήταν η αντιμετώπιση των αιρέσεων του Νεστοριανισμού και του Πελαγιανισμού. Ο Νεστόριος και οι οπαδοί του αρνούνταν τη χρήση του όρου Θεοτόκος για την Παναγία υποστηρίζοντας ότι τούτο ήταν αδύνατο. Η Σύνοδος καταδίκασε την αιρετική κακοδιδασκαλία του και τον αναθεμάτισε. Αναγνώρισε δε ότι η Παναγία γέννησε τον Χριστό, γεγονός το οποίο δεν αποτελούσε κάποια νέα διδασκαλία : «Περί δε της Θεοτόκου παρθένου, όπως και φρονούμεν και λέγομεν, τον τε τρόπου της ενανθρωπήσεως του μονογενούς Υιού του Θεού, αναγκαίως, ουκ εν προσθήκης μέρει, αλλ' εν πληροφορίας είδει, ως άνωθεν εκ τε των Θείων Γραφών, εκ τε της Παραδόσεως των αγίων Πατέρων παρειληφότες εσχήκαμεν, δια βραχέων ερούμεν, ουδέν το σύνολον προστιθέντες τη των αγίων πατέρων των εν Νίκαια εκτεθείση πίστει. Ως γαρ έφθημεν ειρηκότες, προς πάσαν εξαρκεί και ευσεβείας γνώσιν και πάσης αιρετικής κακοδοξίας αποκήρυξιν. Ερούμεν δε ου κατατολμώντες των ανεφίκτων, αλλά τη ομολογία της οικείας ασθενείας αποκλείοντες τοις επιφύεσθαι βουλομένοις, εν οις τα υπέρ άνθρωπον διασκεπτόμεθα. Ομολογούμεν τοιγαρούν τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν, τον Υιόν του Θεού τον μονογενή, Θεόν τέλειον και άνθρωπον τέλειον εκ ψυχής λογικής και σώματος• προ αιώνων μεν εκ του Πατρός γεννηθέντα κατά την θεότητα, επ' εσχάτων δε των ημερών τον αυτόν δι’ ημάς και δια την ημετέραν σωτηρίαν εκ Μαρίας της παρθένου κατά την ανθρωπότητα• ομοούσιον τω Πατρί τον αυτόν κατά την θεότητα, και ομοούσιον ημίν κατά την ανθρωπότητα• δύο γαρ φύσεων ένωσις γέγονε δι’ ο ένα Χριστόν, ένα Υιόν, ένα Κύριον ομολογούμεν. Κατά ταύτην την της ασυγχύτου ενώσεως έννοιαν ομολογούμεν την αγίαν παρθένον Θεοτόκον, δια το τον Θεόν Λόγον σαρκωθήναι και ενανθρωπήσαι και εξ αυτής της συλλήψεως ενώσαι εαυτώ τον εξ αυτής ληφθέντα ναόν. Τας δε ευαγγελικάς και αποστολικάς περί του Κυρίου φωνάς, ίσμεν τους θεολόγους άνδρας, τας μεν κοινοποιούντας ως εφ’ ενός προσώπου, τας δε διαιρούντας ως επί δύο φύσεων και τας μεν θεοπρεπείς κατά την θεότητα του Χριστού, τας δε ταπεινάς κατά την ανθρωπότητα αυτού παραδιδόντας.». Κατόπιν αντιμετώπισαν και την αίρεση του Πελαγιανσμού. Ο Πελάγιος και οι οπαδοί του δέχονταν ότι ο άνθρωπος μπορεί να πετύχει την σωτηρία του δίχως την συνεργεία της Θείας Χάριτος, η οποία είχε ήδη καταδικαστεί από τοπικές συνόδους στην Καρχηδόνα το 411 και το 418 : «Η αγία Σύνοδος, η κατά Θεού χάριν συναχθείσα εν τη Εφεσίων μητροπόλει, Κελεστίνω επισκόπω εν Κυρίω χαίρειν. ...Αναγνωσθέντων δε εν τη αγία Συνόδω των υπομνημάτων των πεπραγμένων επί τη καθαιρέσει των ανοσιών Πελαγιανών και Καιλεστιανών, Καιλεστίου, Πελαγίου, Ιουλιανού, Περσιδίου, Φλώρου, Μαρκελλίνου, Ορεντίου και των τα αυτά τούτοις φρονούντων, εδικαιώσαμεν και ημείς ισχυρά και βέβαια μένειν τα επ’ αυτοίς ωρισμένα παρά της σης θεοσεβείας, και σύμψηφοι πάντες εσμέν καθηρημένους έχοντες αυτούς...».

ΠΗΓΗ : ΘΗΕ.